اتفاقی که تا کنون هیچ گاه روی نداده و نتوانسته است جایگاه خود را در موسیقی کشور به‌عنوان یک اتفاق تأثیرگذار باز کند.
جشنواره موسیقی فجر تا کنون در22 دوره‌ای که برگزار شده است، تبدیل به جشنواره‌ای شده با محدوده زمانی اندک و تعداد زیادی کنسرت که در بسیاری اوقات، اجراها از نظر موسیقایی نیز سطح قابل قبولی ندارند.
این مشکلات زمانی پر رنگ‌تر می‌شود که به این مسئله توجه داشته باشیم جشنواره موسیقی فجر در سال‌های بسیاری تنها برای رفع تکلیف و بدون هیچ گونه هدف خاصی برگزار شده است، به‌طور کلی نمی‌توان ذهنیتی که باید در یک جشنواره وجود داشته باشد را در مهم‌ترین رویداد موسیقایی کشور مشاهده کرد، این در حالی است که این جشنواره می‌تواند فرصت بسیار خوبی را در اختیار گروه‌ها قرار دهد و نقطه عطفی در جریانات موسیقی باشد.
آنچنان که علیرضا مشایخی در این باره می‌گوید: جشنواره موسیقی فجر فرصتی است برای ارزیابی آثار در مهم‌ترین رویداد فرهنگی سال و می‌تواند فرصت مغتنمی برای کشف استعدادهای جوان در عرصه‌های مختلف موسیقی باشد.
پرسش اساسی اکنون نیست، چرا بسیاری از بزرگان موسیقی رغبت چندانی برای شرکت در این مراسم ندارند و حاضر به اجرای آثار متمایز و تاثیر گذار خود در جشنواره نیستند.
هوشنگ کامکار، سرپرست گروه موسیقی کامکارها که همواره به‌عنوان یکی از گروه‌های فعال در داخل و خارج از ایران مطرح بوده است، با بیان این مطلب که این جشنواره برای موسیقی ایران فایده‌ای ندارد، بر این اعتقاد است که باید درجشنواره موسیقی فجر گروه‌های معتبر موسیقی حضور داشته باشند تا هم برای جشنواره فجر اعتبار باشد و هم برای موسیقی ایران.
او می‌گوید: در تمام دنیا، جشنواره‌ها و فستیوال‌ها برای معتبرترین گروه‌های موسیقی تنظیم می‌شوند و از آنها برای حضور در جشنواره دعوت می‌شود، اما در کشور ما ظاهرا برعکس این اتفاق می‌افتد، هر گروهی که دستمزد کمتری بگیرد، در جشنواره شرکت می‌کند.
هر سال برنامه‌ها تکراری است، ضمن آنکه ما گروه‌های دست پنجم خارجی را هم در جشنواره نداریم. این گروه‌های خارجی بیشتر به گفته سفارتخانه‌ها و از روی آشنایی‌های محلی به ایران دعوت می‌شوند، نه بر اساس معیارهای هنری و موسیقایی. در نتیجه سطحشان بسیار پایین است.
در شرایط کنونی که به‌نظر می‌رسد موسیقی پس از سال‌ها اندکی از تنگنایی که در آن قرار گرفته بود، رها شده، جشنواره می‌تواند در روزهای باقی مانده راهی برای حل مشکلات آن بیندیشد.
در فرصت پیش روی می‌توان با مدیریت راهبردی جشنواره شرایط را به گونه‌ای فراهم آورد که هنرمندان تأثیر گذار در جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شرکت کنند. البته باید این مسئله را نیز در نظر گرفت که جشنواره موسیقی زمانی می‌تواند از مشکلاتی که فراروی آن قرار دارد، رهایی یابد که از زیر چتر حمایت دولت بیرون آمده و نهادهای خصوصی موسیقی نیز در برگزاری آن حضور پر رنگ تری داشته باشند. ضرورت بازنگری در سیاست‌های جشنواره زمانی جدی می‌شود که هنرمندان بسیاری خواستار انجام تغییرات گسترده در جشنواره هستند.
حسام الدین سراج ، خواننده، نیز به این مسئله صحه گذاشته و بر این اعتقاد است که جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر باید منجر به انتقال تجربیات گروه‌های قدیمی به گروه‌های موسیقی جوان شود:
جشنواره موسیقی فجر با نهادینه شدن اصول اولیه می‌تواند گام مهمی در توسعه و حتی جریانسازی هنر مهجور موسیقی بردارد. البته جریانسازی نیاز به تصمیم‌گیری‌های مقتدرانه و شجاعانه مسئولان فرهنگی و آگاهی از قابلیت‌های داخلی و به‌خصوص بین‌المللی این هنر دارد.
جشنواره موسیقی در حالی با چنان نابسامانی‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند که جشنواره‌هایی چون سینما و تئاتر توانسته‌اند تا حد زیادی بر این مشکلات فایق آمده و به همین خاطر است که این جشنواره‌ها را می‌توان هر ساله ویترین تمام نمایی برای آنچه در این حوزه‌ها رخ می‌دهند، دانست. جشنواره موسیقی اما هر ساله با چنان مشکلاتی روبه‌روست که هنرمندانی که در یک دوره آن شرکت داشته اند، همان تجربه را کافی دانسته و هرگز حاضر به تکرار آن نیستند.
ناهماهنگی‌هایی که در برگزاری جشنواره موسیقی فجر به چشم می‌خورد، به قدری زیاد بود که ما دیگر در این جشنواره شرکت نمی‌کنیم. وضعیت صدا، پارکینگ، بلیت، برخوردهایی که با اعضا و گروه‌ها می‌شود، همگی با نابسامانی‌های بسیاری روبه‌روست، در حالی که برنامه‌ریزی و کنترل تالارهای موسیقی در ایام مهم‌ترین جشنواره موسیقی سال، کار راحتی است که می‌توان آن را به راحتی انجام داد.
جشنواره بیست و سوم
جشنواره بیست و سوم اما در حالی آغاز می‌شود که در سال‌جاری فضای موسیقایی کشور به طرز اعجاب انگیزی متفاوت با سال‌های اخیر بوده است. حضور بزرگان موسیقی کشور در برنامه‌های متعدد و طنین انداز شدن آوای موسیقایی حتی در ماه‌هایی که همواره به‌عنوان فصل تعطیلی کنسرت‌های موسیقی به شمار می‌رفته است، این انتظار را به وجود می‌آورد که جشنواره بیست و سوم می‌تواند از حال و هوایی متفاوت نسبت به تجربه‌ای که تا کنون پشت سر گذاشته ایم، برخوردارباشد.
به‌خصوص آنکه دبیری این دوره از جشنواره را بار دیگر کامبیز روشن روان بر عهده دارد و او با تجربه یک دوره از دبیری جشنواره و همچنین با کارنامه درخشان هنری و سابقه اجرایی اش این انتظار را به وجود می‌آورد که از پتانسیل‌های موجود در موسیقی که در سال‌جاری به وجود آمده است، حداکثر استفاده را ببرد، به‌خصوص آنکه محمد حسین احمدی، مدیرکل دفتر مویسقی ارشاد نیز این وعده را می‌دهد که امسال جشنواره موسیقی از صفر شروع نخواهد شد، اگر چه باید این واقعیت را پذیرفت که نمی‌توان از روشن روان انتظار معجزه داشت، به‌خصوص آنکه جشنواره موسیقی فجر با عمر بیست و چند ساله خود تا کنون نمره قابل قبولی از اهالی موسیقی و صاحب‌نظران دریافت نکرده است.
آنچنان‌که داریوش طلایی می‌گوید: متأسفانه در برهه کنونی نه تنها عرصه موسیقی بلکه بیشتر عرصه‌ها از نداشتن عنصر مهم هماهنگی رنج می‌برند، به همین خاطر در چنین شرایطی که هر کس ساز خودش را می‌زند نباید اتفاق نو بیفتد. مسئولان فرهنگی باید گروه‌های موسیقی داخلی را به صحنه بکشانند و به‌خصوص از گروه‌های جوان حمایت کنند و در طول سال از آنها برنامه بخواهند.
کیوان ساکت ، آهنگساز و نوازنده سه تار، نیز در این خصوص می‌گوید: در جشنواره موسیقی فجر، اصلا به گروه‌های سرشناس موسیقی ایران بهایی داده نمی‌شود. هیچ اتفاقی در جشنواره موسیقی فجر نمی‌افتد و به‌نظر من آنچه به‌عنوان اتفاق در موسیقی ایران قلمداد می‌شود، هرگز در جشنواره موسیقی فجر روی نداده است. دلیل تمام این مشکلات، عدم حمایت مسئولان از گروه‌های سرشناس موسیقی ایران است و به همین خاطر گروه‌های خوب موسیقی ایران که در این زمینه فعالیت جدی دارند، به صحنه نمی‌آیند و جشنواره این می‌شود که می‌بینید.
به هر روی جشنواره بیست و سوم در3 بخش رقابتی، بین‌الملل و بخش جنبی برگزار خواهد شد و در بخش رقابتی تمام گروه‌های موسیقی سنتی، تلفیقی، کلاسیک و پاپ می‌توانند شرکت کنند.
همچنین گروه‌های شرکت‌کننده در هر شاخه می‌توانند بین 3 تا 12 نفر که متشکل از خواننده، نوازنده، رهبر گروه و... است با برگزاری یک کنسرت کامل 80 دقیقه‌ای که طی 2 روز اجرا می‌شود، حضور داشته باشند. این در حالی است که قرار است در سال‌جاری تسهیلاتی برای منتخبان در نظر گرفته شود. برای مثال گروه‌ها می‌توانند بدون دریافت مجوز تا سال آینده با حمایت دفتر موسیقی در هر نقطه‌ای از کشور بدون هر گونه محدودیتی کنسرت اجرا کنند و سی دی و نوار خود را نیز از آثار اجرا شده در جشنواره منتشر کنند.
پژوهش
امسال نیز چون سال‌های پیشین بخش سخنرانی‌ها به‌عنوان بخش جنبی جشنواره
در نظر گرفته شده است، چنانچه از نام این بخش بر می‌آید قرار است در آن نتیجه تحقیقات پژوهشی یک سال به منصه ظهور گذاشته شود، در حالی که این بخش در حال حاضر تنها به چند سخنرانی محدود شده است و از آنجا که تا کنون هیچ کدام از چکیده مقالاتی که به‌عنوان پژوهش در جشنواره رخ داده، منتشر نشده است، نمی‌توان ارزیابی دقیقی در مورد آن انجام داد، اما با وجود تمام مشکلاتی که این بخش دارد، همواره به‌عنوان یکی از بخش‌های مورد توجه استادان موسیقی است، آنچنان که شاهین فرهت که ازآغاز اضافه شدن بخش پژوهش در جشنواره در آن حضوری جدی داشته است، در این باره می‌گوید: یکی از بخش‌های جذاب در این سال‌ها بخش کنسرت پژوهشی و سخنرانی است.
یکی از بخش‌هایی که مفید و البته قابل توجه است؛ حضور جوانان مشتاق در سخنرانی‌ها در 10 روز برگزاری جشنواره و بحث، بررسی و آسیب شناسی درمورد مسائل و مشکلات درعرصه موسیقی است که در حال حاضر ضرورت آن به سختی احساس می‌شود.
حذف بخش بانوان
امسال جشنواره، بخش ویژه بانوان را ندارد و این در حالی است که بانوان موسیقیدان در این سال‌ها فرصت اندکی برای اجرای برنامه داشته‌اند و جشنواره موسیقی فجر تنها راهی بود که آنها می‌توانستند به اجرای برنامه بپردازند. بانوان در حالی از جشنواره حذف شده‌اند که در تمام این سال‌ها در شرایط نابسامانی و در بدترین شرایط به اجرای برنامه می‌پرداختند.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که دبیر جشنواره تأکید می‌کند سالن ویژه مختص اجرای تکخوانان زن در بیست و سومین جشنواره موسیقی فجر در اختیار گروه‌های موسیقی بانوان قرار می‌گیرد:
خانم‌ها چنانچه مایل باشند اجراهایی مختص بانوان داشته باشند، می‌توانند در سالن‌های مشخص، مجموع آثار خود را اجرا کنند و هیچ جای نگرانی برای تک خوان‌های خانم وجود ندارد.
در چنین شرایطی اما این سؤال پیش می‌آید که چرا این بخش از جشنواره حذف شده است؟
