محمدعلی توحید: این هفته اعلام شد که صورت‌حساب مصرف گاز به‌زودی ماهانه محاسبه و به مشترکان اعلام می‌شود.

مدیرعامل شرکت ملی گاز کشور علت اجرای این امر را ایجاد امکان برنامه ریزی برای مشترکان در فصل پر مصرف زمستان برای تنظیم مصرف و کنترل هزینه آن اعلام کرده است.

این اقدام که در پی اعمال نرخ‌های پلکانی و محاسبه جریمه برای مشترکان پرمصرف صورت می گیرد انتظار می رود تحول قابل توجهی در رفتار مصرفی مشترکان داشته باشد.

اینکه به چه دلیل این امر پی گرفته شده است و تلاش‌ها برای مدیریت مصرف با چه هدفی پی گرفته می‌شود قصه طولانی است و باید در این زمینه تلاش‌های بیشتری برای جلب افکار عمومی صورت گیرد.

رسیدن به هدف ایجاد رویای تمدن گازی نیاز به تلاش و کوشش بسیار دارد.

سهم گاز در سبد مصرف انرژی جهان در2 دهه آینده رشد قابل توجهی خواهد داشت.

این رشد برای ایران که دومین دارنده منابع گاز جهان است یک پیام مشخص دارد و آن اینکه، بدون هیچ شک و شبهه‌ای ایران در بازار این انرژی  نقش مهمی دارد و این منبع انرژی نیز در سرنوشت اقتصادی ایران تاثیرگذار است.

این جایگاه البته بالقوه است و تا زمانی‌که ذخایر 28هزارو 130 میلیارد متر مکعبی گاز اثبات شده ایران در یک دوره زمانی مشخص از اعماق زمین خارج نشود و برای تبدیل به دیگر انواع انرژی و کالا آماده نشود این تاثیر و تاثر متقابل رخ نمی دهد.

گازی که در اعماق سرزمین ایران قرار‌دارد و 5/15 در صد کل ذخایر جهان است و دومین ذخایر جهان پس از روسیه به شمار می‌رود بی شک نمی تواند در اعماق زمین باقی بماند و هیچ بهره‌برداری از آن نشود.

این امر در برنامه وزیر جدید نفت نیز مورد توجه قرار گرفته و در واقع با رای نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حال اجراست.

این برنامه‌ها در حالی به تصویب اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید که افرادی نیز در مجلس با بهره‌برداری همه جانبه از این ذخایر مخالفند و بر توقف تلاش‌ها و طرح‌ها برای صادرات گاز و یا ضرورت تصویب آن از سوی مجلس تاکید می‌کنند.

وزیر نفت در برنامه‌ای که به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد بر جایگزینی صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به جای صدور نفت و گاز طبیعی به صورت خام تاکید کرد.

باوجود این تاکید و اشاره به برنامه چشم انداز 20 ساله برای دستیابی به جایگاه دوم جهانی در تولید گاز طبیعی با توجه به ضرورت استفاده از مخازن مشترک در این برنامه براین نکته نیز تاکید کرد که با گسترش حوزه فعالیت صنعت نفت و گاز در شرق آسیا و اتحادیة شانگهای، به‌ویژه کشورهای چین، هند، پاکستان و مالزی که اصلی‌ترین متقاضیان انرژی در دهه‌های آینده محسوب می‌شوند، از طریق احداث خطوط انتقال گاز طبیعی و ظرفیت‌های جدید LNG صادرات گاز نیز باید پیگیری شود.

به این ترتیب اگر هدف ایفای نقش فعال ایران در بازار پر سود آینده گاز است باید بازاری فعال و قوی در داخل کشور ایجاد شود. این امر خوشبختانه از ابتدا با برنامه ریزی که در کشور شده با توسعه داخلی پی گرفته شده است و ادامه نیز دارد ولی این برنامه به دلیل متکی نبودن بر ساختار‌های اقتصادی از مشکلات اساسی رنج می برد که رشد مصرف گاز بدون تولید ملی متناسب از مهم‌ترین آن‌‌هاست.

این شرایط باید تغییر کند، چراکه تداوم رشد مصرف، برنامه‌های تدوین شده را به بن‌بست می کشاند.

تامین نیاز مصرف عمومی، تامین منابع گاز لازم برای تزریق به مخازن نفتی که به افزایش تولید نفت منجر می‌شود و برنامه‌های صادرات گاز که در‌آغاز راه است با این روند مصرف عملی نیست.

در واقع برنامه ریزی برای کنترل مصرف در کنار چالش تامین منابع مالی لازم برای اجرای طرح های توسعه مهم‌ترین مشکلات موجود در راه صنعت گاز کشور است.

بازار فروشنده

با توجه به ضرورت توجه به کاهش گاز‌های گلخانه‌ای و کاهش مصرف سوخت‌های سنگین پیش بینی می شود مصرف گاز در جهان با شتاب فراوانی رشد کند.

در صورت رشد عادی مصرف گاز طبق آماری که از سوی سازمان بین‌المللی انرژی اعلام شده است در 20 سال آینده مصرف گاز در جهان از دیگر انرژی‌های اولیه فراتر خواهد رفت. نشانه‌های این تحول در بازار امروز نیز قابل مشاهده است.

همه کشورها برای خرید گاز و عقد قراردادهای طولانی در گوشه و کنار جهان در حال مذاکره و عقد قرارداد‌ند و این تراکم مذاکرات و رفت‌‌‌ و‌‌‌آمد‌‌ها در کشور‌ما نیز مشاهده می‌شود.

تقاضای بالایی که برای خرید گاز وجود دارد موجب شده تا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار گاز به بازار فروشنده تبدیل شود و خواسته‌های فروشندگان در بازار حاکم شود.

این شرایط موجب شده برخی براین نکته تاکید کنند که با توجه به بازار خوب آینده بهتر است که برای فروش گاز و صادرات آن عجله نکنیم و حتی این تلاش‌ها را متوقف کنیم.

این دیدگاه براین باور است که نیاز داخلی بیش از میزانی است که امکان صادرات گاز وجود داشته باشد. این استدلال صحیح و قابل دفاع است. نباید صادرات مواد خام ادامه یابد. همه مواد خام در کشور باید به مواد و کالا‌های با ارزش افزوده بیشتر و بالاتر تبدیل شده و سپس صادر شوند.

ولی برای تولید مواد‌خام و تبدیل آن به مواد با ارزش بالاتر باید سرمایه‌گذاری‌هایی در کشور انجام شود و این سرمایه‌ها همه نمی تواند از منابع داخلی تامین شود.

باید برای این اهداف علاوه بر سرمایه، نیروی انسانی لازم را نیز تربیت کرد و فناوری‌‌‌های جدید و متناسب با شرایط اقتصادی روز را نیز به‌کار گرفت.

این هدف مهم و با ارزش با چنین رویکردی به مشارکت و همکاری بین‌المللی نیاز دارد و بدون این مشارکت عملی نیست. در واقع اگر هدف توسعه گسترده سریع و هماهنگ برای بهره‌برداری از مخازن مشترک است باید امروز از همه امکانات موجود و در‌دسترس استفاده شود.

رشد تقاضای گاز براساس پیش‌بینی سازمان بین‌المللی انرژی تا سال 2025 بیش از دیگر انواع انرژی افزایش خواهد یافت.

براساس این پیش بینی که تحقق آن قطعی است نرخ رشد مصرف انواع انرژی‌های اولیه شامل نفت، گاز‌طبیعی، ذغال سنگ، انرژی هسته‌ای و سایر انرژی‌ها به ترتیب 9/1درصد، 3/2درصد، 2در‌صد، 1درصد، و 9/1 درصد رشد خواهد کرد.

به این ترتیب در آینده نیاز جهان به انواع انرژی افزایش می‌یابد ولی تقاضای گاز بیش از همه انواع انرژی‌ها با افزایش تقاضا مواجه خواهد شد.

این پیش بینی ضرورت برنامه ریزی برای افزایش توان تولید و استفاده از این فرصت را گوشزد می‌کند.

کد خبر 37325

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز