به گزارش روابط عمومی بنیاد حکمت اسلامی صدرا، آیت‌الله سید محمد خامنه‌ای رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا که در رأس هیئتی متشکل از استادان فلسفه دانشگاه‌های تهران و شهید بهشتی به تونس سفر کرده است، با حضور در بیت الحکمه مرکز ملی علوم، هنر و ادبیات تونس، که معتبرترین محفل علمی تونس است، مهم‌ترین رخداد فکری بین جمهوری اسلامی ایران و تونس را پس از انقلاب اسلامی، رقم زد.
در این نشست علمی فلسفی که در کنار دریای مدیترانه برگزار شد، دکتر عبدالوهاب بوحدیبه مدیر فرهیخته و دانشمند بیت الحکمه با تعبیر «هذا یوم عظیم» سخنان خود را آغاز کرد و ضمن تشکر از آیت‌الله خامنه‌ای و هیئت همراه به جهت قبول دعوت، با معرفی بیت‌الحکمه و فعالیت‌های آن، خواهان همکاری دو مؤسسه در زمینه‌های علمی فلسفی شد.
رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا، در برنامه ملاقات با نخبگان علمی تونس، ضمن بیان این مطلب که در متن اسلام و فرهنگ اصیل اسلامی اختلاف فقهی و کلامی هیچگاه موجب تفرقه بین مسلمانان نشده، بلکه موجبات رشد فقه و کلام را نیز فراهم آورده، تصریح کرد: اختلافی که باعث تفرقه بین مسلمانان شده، در واقع مجعول و بواسطه مسائل سیاسی بوده است.
آیت‌الله خامنه‌ای پس از معرفی مختصری از بنیاد حکمت اسلامی صدرا و فعالیت‌های علمی پژوهشی آن، اظهار داشت که ما با مقام رفیع تونس در تاریخ اسلامی و انسانی و آراء و اندیشه‌های فلاسفه تونس از جمله ابن خلدون کاملاً آشنا هستیم و با توجه به مشابهت‌های بسیار بین اندیشمندان مسلمان دو کشور، آینده روشنی را برای همکاری علمی فلسفی دو کشور مشاهده می‌کنیم.
دیدگاه‌های نخبگان علمی تونس
نخبگان علمی تونس نیز در ادامه به بیان دیدگاه‌های خویش در زمینه ارتباط بیشتر بین اندیشمندان دو کشور پرداختند و بر ضرورت آن تأکید کردند.
برخی محورهای اصلی دیدگاه‌های طرح شده توسط نخبگان تونسی عبارتند از:
- توافق دو مؤسسه به ادامه ارتباطات گسترده در قالب امضای تفاهم‌نامه علمی فلسفی
- اعلام آمادگی تونس برای استفاده از فقه جعفری در مباحث حقوقی اجتماعی و تعامل مؤسسات پژوهشی دو کشور
- تأکید بر اهمیت معرفی شاعران فارسی و نیاز به منابع پیرامون شعرایی چون عطار نیشابوری و سنایی
- تأکید بر غنای منابع اسلامی و فلسفی در استخراج روش‌های دستیابی به حقیقت، تأکید بر آشنایی مستقیم تونسی‌ها با تمدن و فرهنگ اسلامی و ایرانی
- تأکید بر اهمیت شناسایی ظرفیت‌های علمی فرهنگی دو کشور مسلمان در تحقق ایده‌های خلافت انسان
- تأکید بر وسعت محدوده همکاری علمی فرهنگی دو کشور
- و تأکید بر ضرورت فعال شدن ارتباط نخبگان دو کشور در زمینه‌های علمی دیگر مانند جامعه‌شناسی و روان‌شناسی به منظور شناخت حقایق اجتماعی
حضور در جمع اعضای سفارت ایران در تونس
رئیس بنیاد حکمت اسلامی ملاصدرا، همچنین در جمع اعضای سفارت جمهوری اسلامی ایران در تونس، در سخنان مشروحی ضمن تبریک به مناسبت سالروز ولادت حضرت زهرا (س) گفت: شاخه علوم از خانه ائمه (ع) به عالم دنیا وارد شده است.
وی تصریح کرد: ایران در طول تاریخ علمدار علم و تمدن و تربیت روح بوده است. اگر نظام جمهوری اسلامی ایران نبود، استعدادهای علمی ایرانیان در عصر حاضر شکوفا نمی‌شد.
او همچنین متذکر شد: نمایندگی‌های سیاسی و فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، فهرست و مقدمة کتاب ملت می‌باشند.
وی با تأکید بر ارتباط تاریخی موجود بین ایران و تونس، خواهان بازشناسی و احیای دوباره ارتباطات بین دو کشور شد.
رایزن فرهنگی ایران در تونس نیز با تأکید ضرورت ارتباط بین دو کشور یادآور شد، فرهنگ مقوله‌ای‌است که با تعامل و ارتباط رشد می‌کند و این ارتباط اهمیت فوق‌العاده‌ای در پویایی فرهنگ کشورها علی‌الخصوص برای نخبگان دارد.
از این میان در عصر جهانی شدن و جهانی سازی، ارتباطات فرهنگی بین المللی، از ماهیت مضاعفی برخوردار است.
وی با بیان مطالب فوق در ادامه افزود: امروزه جایگاه جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی به گونه‌ای است که سیاست فرهنگی و فرهنگ سیاسی آن نیازمند مطرح شدن هر چه بیشتر است و دیپلماسی فرهنگی نظام باید مانند موتوری پرقدرت ارتباطات فرهنگی بین‌المللی را در دو سطح نخبگان و توده مردم به پیش برد.
او در پایان یادآور شد: فلسفه اسلامی و احیاء نقش آن در تقریب علمی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تونس که محور مذاکرات فلسفه پژوهان دو کشور در این نشست علمی فرهنگی بود، نوید و بشارت آغاز یک دیپلماسی فرهنگی محکم را در صحنه ارتباطات این دو کشور می‌دهد.
دیدار از کتابخانه ملی تونس
دیدار از منطقه تاریخی قرطاج و بازدید از کتابخانه ملی تونس از دیگر برنامه‌های سفر آیت‌الله خامنه‌ای و هیأت همراه، بود که با همراهی خانم سامیه گمرتی مدیر کتابخانه و جمال بن حماده صورت گرفت.
اندیشمندان ایرانی ضمن بازدید از بخش‌های مختلف کتابخانه با نحوه ترمیم و مرمت کتب خطی آشنا شدند.
در این کتابخانه نسخه‌ای از قرآن کریم با حاشیه فارسی را که ادعا می‌شد مربوط به دوره صفویه است و همچنین قدیمی‌ترین نسخه تفسیر متعلق به یحیی بن سلّام قیروانی که مربوط به قرن چهارم هجری می‌شد، مشاهده کردند.
از دیگر کتاب‌های خطی موجود در کتابخانه، می‌توان به کتاب «الشرف الوافی فی الفقه و النحو و التاریخ و القوافی» اشاره کرد که متعلق به اسماعیل بن علی نامی بود که خواندن آن به‌شکل عمودی و افقی امکان‌پذیر است.
تداوم ارتباطات فرهنگی
از دیگر نتایج سفر رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا به تونس، طرح برنامه‌هایی برای تداوم ارتباطات بیشتر به شرح ذیل بوده است:
- برگزاری همایش بین‌المللی «نقش فلسفه در جهان معاصر» در سال 2008 میلادی با حضور اندیشمندان تونسی، ایرانی و اروپایی
- تأکید بر اهمیت گسترش آموزش زبان فارسی و ترجمه کتاب‌های فارسی به زبان‌های عربی و فرانسه
- اهمیت اتحاد و انسجام و تقریب مذاهب اسلامی در عصر حاضر
- تأکید بر ارتباطات فرهنگی دو کشور در محور علم و معرفت
- تأکید بر اهمیت ذخایر علمی فلسفی اسلامی در مواجهه جهان اسلام با مشکلات معاصر
- ضرورت تشکیل جبهه متفکرین مسلمان جهت رویارویی با بحران‌های فکری معرفتی معاصر
- درخواست آبونمان دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی از ایران
