محمدباقر قالیباف درست در شرایطی که گفت‌وگوی نه‌چندان دوستانه سازمان فرهنگی-هنری شهرداری تهران و وزارت ارشاد درباره نمایشگاه سال بعد به اوج رسیده بود، به نمایشگاه کتاب رفت و بیش از ۲ ساعت در مصلای تهران، کتاب‌های تازه را بررسی کرد.
قالیباف بعد از بازدید از غرفه‌های مرکز نشر آثار امام خمینی ره، آستان قدس رضوی، علمی_ فرهنگی، بقعه، نشر شهر، ثالث، کتابخانه ملی و... به فرهنگسرای کتاب رفت تا به توضیحات مسئولان این فرهنگسرای تازه‌تاسیس گوش کند.
شهردار تهران همان‌طور که انتظار می‌رفت، پس از بازدید به خبرنگارانی که دوره‌اش کرده و یک سؤال را تکرار می‌کردند، گفت: « ان‌شاءالله با ساخت نمایشگاه بین‌المللی تهران در شهر آفتاب فضای مناسبی برای برپایی چنین نمایشگاه‌هایی که همواره با استقبال بسیار خوب همشهریان مواجه است، ایجاد می‌شود.»
به این ترتیب می‌توان از هم‌اکنون موضوع باغ کتاب را تمام‌شده فرض کرد و یک بار دیگر طرح کم‌وبیش فراموش‌شده شهر آفتاب را به‌عنوان گزینه‌ای دیگر برای محل دائمی نمایشگاه کتاب تهران مطرح ساخت.
کلنگ شهر آفتاب که در جنوب شرقی تهران قرار دارد، ۴ ماه پیش از کلنگ‌زنی باغ کتاب، یعنی اواخر سال ۸۵ توسط شهردار تهران به زمین زده شد اما پس از بحث‌های سال گذشته نمایشگاه، باغ کتاب از این طرح سبقت گرفت و به‌عنوان محل برگزاری نمایشگاه مطرح شد؛ به‌طوری که رئیس سازمان فرهنگی_ هنری شهرداری تهران در چند روز گذشته، رسما اعلام کرد باغ کتاب تا اردیبهشت سال بعد آماده است و نمایشگاه به آنجا منتقل می‌شود.
با این حال، وزارت ارشاد این موضوع را منتفی دانسته و مصلی را بهترین جای ممکن در شرایط فعلی دانست.
حالا به‌نظر می‌رسد حتی اگر شهرداری با تمام توان باغ کتاب را به موقع‌هم آماده کند، مشکل نمایشگاه حل نخواهد شد، بنابر این مناسب‌ترین گزینه، همان شهر آفتاب است. اما شهر آفتاب به گفته قالیباف از زمان‌بندی عقب است: «به دلیل برخی محدودیت‌ها و بحث تحریم‌ها، در طرح شهر آفتاب دچار تعویق و تاخیر ۶-۷ ماهه شدیم اما خوشبختانه مشکل سرمایه‌گذار این طرح اخیرا حل و سرمایه‌گذار ایتالیایی این طرح معین شده و شهرداری تلاش می‌کند تا بدون تاخیر این طرح را پیش ببرد.»
با این حال، همان طور که معاون فرهنگی وزارت ارشاد و شخص وزیر در چند روز گذشته گفته‌اند، تعیین محل برگزاری نمایشگاه با ارشاد است و حتی درصورت تکمیل به موقع این طرح نیز نمی‌توان از حالا مطمئن بود که وزارت ارشاد نمایشگاه را از مصلی خارج کند.
قالیباف با تایید سخنان محمدحسین صفارهرندی که باغ کتاب را نه برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب، بلکه محلی برای فعالیت‌های دائمی در این حوزه دانسته بود، در این باره هم گفت: « باغ کتاب تهران البته نه به‌عنوان محلی برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب اما به‌عنوان محلی دائمی و تخصصی برای علاقه‌مندان و فعالان حوزه کتاب در حال ساخت است و بدون تاخیر در موعد مقرر به اهالی فرهنگ و ادب تقدیم می‌شود.»
شهردار تهران ادامه داد: «طبیعی است اگر تا زمان آماده شدن نمایشگاه بین‌المللی تهران در شهرآفتاب، نمایشگاه سال آینده نیز در محل مصلای تهران برگزار شود.»
به این ترتیب، پرونده چالش نمایشگاه سال آینده، بدون آنکه کاملا باز شود، به‌طور کامل بسته شد.
بن الکترونیکی یک میلیاردی
علاوه بر این، در فاصله ۲ روز مانده به پایان نمایشگاه امسال، خانه کتاب هم اعلام کرد تاکنون یک میلیارد و ۳۶ میلیون و ۱۱ هزار و ۸۰ تومان از طریق کارت‌های الکترونیکی، کتاب فروخته شده است.
از این مقدار، خریدهای انجام شده از طریق کارت الکترونیک خرید کتاب، ۴ میلیارد و ۵۶ میلیون و ۴۱۳ هزار و ۷۱۲ ریال یعنی بیش از ۴۰۰ میلیون تومان بوده است.
این رقم به ۷ روز از ۱۰ روز نمایشگاه مربوط می‌شود و پیش‌بینی می‌شود با توجه به ازدحام بیشتر در روزهای آخر، به ویژه جمعه، کل فروش از طریق بن الکترونیکی کتاب به ۷۰۰ میلیون تومان برسد.
ضمن آنکه اشکالات چند روز نخست نمایشگاه که در عملکرد این پدیده جدید کتاب ایران وجود داشت، احتمالا تاثیر مهمی بر آمار داشته است.
از سوی دیگر آن طور که فارس نوشته، بسیاری از دانشجویان نسبت به ناکافی بودن اعتبار کارت‌های الکترونیک خرید کتاب انتقاد داشته‌اند.
طبق گفته حمید قبادی، معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران، برای ۵۰۰ هزار نفر از دانشجویان مختلف براساس هماهنگی با وزارت علوم بن الکترونیکی کتاب صادر شده است.
قبادی پیش از این گفته بود هر یک از این کارت‌ها از طرف وزارت ارشاد ۲۰ هزار تومان با اعتباری بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان شارژ شده است. یعنی درصورت فروش فوق‌العاده در 3 روز باقیمانده، حتی یک‌دهم از کل اعتبار یادشده نیز خرج نخواهد شد.
ظاهراً صاحبان کارت‌های یادشده خیلی زود راه فروش آن را نیز همچون بن‌های کاغذی یافته‌اند.
معرفی ناشران نمونه
کمیته ناشران داخلی اعلام کرد: ناشران نمونه سال ۱۳۸۶ را در مراسم اختتامیه نمایشگاه معرفی می‌کند. البته امسال تشکل‌های ناشران عمومی، کودک و نوجوان، دانشگاهی و آموزشی به کمیته ناشران داخلی در انتخاب ناشران برگزیده کمک می‌کنند.
تنوع و تعداد کتاب‌های ناشر، تعداد عناوین چاپ اولی، درصد تخفیف ناشر در نمایشگاه کتاب و رعایت ضوابط نمایشگاه کتاب از جمله ملاک‌های کمیته ناشران داخلی برای انتخاب ناشران نمونه‌است.
سال گذشته امیرکبیر، سخن، مدرسه، دلیل ما و عروج اندیشه به‌عنوان ناشران نمونه کشور در سال ۱۳۸۵ انتخاب شدند.
