هنرمندان در خیابان انقلاب

خیابان‌های تهران در سال 1356 و 1357 همگی خیابان انقلاب بودند. تصویرهایی که می‌بینید از خیابان‌های آن روزهاست! گروهی از کودکان با پلاکاردهای جالب تظاهرات کرده‌اند و شعار می‌دهند.

خیابان سیروس، بهمن 1357.

کفن پوشان چهار‌راه سرچشمه... روی کفن‌ها نوشته شده است: «خون بر شمشیر پیروز است.» صحنه هایی از اعتصاب کارکنان صنعت نفت... دستگیری عوامل ساواک توسط مردم... زنان در صفوف تظاهرات و...

این جا نمایشگاه روزهای انقلاب است.

عکس های انقلاب را از هنرمندان عکاسی چون کاوه گلستان، بهمن جلالی، حسین پرتوی و ... دیده‌ایم. عکس‌هایی از انقلاب و لحظات سال‌های56 و 57، اما عکاسانی هم بودندکه در آن روزها در گوشه و کنار شهر لنزهای‌شان را زوم می‌کردند و تصویری از لحظات سال‌های 56 و 57 ثبت می‌کردند. عکس‌هایی که شاید هرگز کسی آن‌ها را ندیده است.

منصور رادی پور که حرفه‌اش علوم آزمایشگاهی است آن سال‌ها دانشجو بود. او عشق عکاسی داشت و در گوشه و کنار شهر روبه روی دانشگاه تهران، چهارراه ولی‌عصر^عج، میدان امام خمینی ^ره و...تصویرهایی را شکار کرد. نمایشگاهی از کارهای او با نام روزهای انقلاب در نگارخانه‌ی فرهنگ‌سرای ملل به همت شهرداری منطقه 1 برگزار شده که تا فردا (21بهمن) برپاست.

او درباره قصه این عکس‌ها می‌گوید: من دانشجو بودم اما از 15 سالگی عشق عکاسی داشتم. در سال 57 موقع عکاسی وقتی بالای ساختمان تئاتر شهر عکاسی می‌کردم، دستگیر شدم و یک هفته‌ای در بازداشتگاه به سر بردم. دوربینم را هم از دست دادم و بعد از آزادی باز هم یک دوربین ارزان قیمت‌تر خریدم و شروع به عکاسی کردم.

• در عکس‌های شما کودکان و نوجوانان در صحنه‌های اعتراضی حضور دارند و به نوعی می‌شود آن‌ها را پر رنگ‌تر دید.

به اعتقاد من آن روزها کودکان و نوجوانان صحنه‌های زیبایی خلق می‌کردند. آن‌ها پا به پای بزرگ‌ترها حضور داشتند و نقاشی‌های اعتراض‌آمیز و شعارهای اعتراض‌آمیز را روی کاغذ می‌آوردند و به خیابان‌ها می‌آمدند و ... من از آن روزها خاطره‌های زیبایی دارم.

• در بین تصویرهایی که دارید دستگیری خبرچین‌هاهم هست! مردم از کجا تشخیص می‌دادندکه بعضی خبرچین هستند و باید ‌آن‌ها را دستگیر کرد؟

خبرچین های ساواک در بین مردم بودند و مردم هم وقتی به آن‌ها مشکوک می‌شدند، جیب هایشان را می‌گشتند و کارت شناسایی آن‌ها را می‌دیدند و وقتی متوجه می شدند که آن‌ها ساواکی هستند دستگیرشان می‌کردند.

• اولین دوربینی که داشتید چه بود؟

15 ساله بودم در میدان گمرک از یک دستفروش که جنس‌های دست دوم می‌فروخت؛ یک دوربین دیانای قدیمی خریدم یک دوربین قدیمی که به نوعی کوک می‌شد، یک فیلم مخصوصی داشت و پر از خاک بود آن را تمیز کردم و با آن عکاسی کردم در کوچه و خیابان از بچه‌ها و از آدم‌های مختلف عکس می‌گرفتم و بعد در سال‌های بعد ظهور عکس را یاد گرفتم و در زیر زمین خانه یک تاریکخانه درست کردم. بهمن جلالی کتابی با عنوان عکاسی سیاه و سفید داشت که بسیار از آن آموختم.

• پس چرا علوم آزمایشگاهی خواندید؟

من قبل از انقلاب ژنتیک می‌خواندم بعد از انقلاب این رشته دیگر در دانشگاه تدریس نمی‌شد و باز در آزمون ورودی دانشگاه شرکت کردم و علوم آزمایشگاهی قبول شدم.

در این سال‌ها در این حرفه دوشیفت کار کردم و فقط روزهای تعطیل فرصت عکاسی داشتم. من معتقدم با هنر به تنهایی نمی‌شود، زندگی کرد و هنر باید در کنار یک حرفه‌ی دیگر باشد به خاطر همین به عکاسی در کنار حرفه‌ی علوم آزمایشگاهی پرداختم.

اما علاوه بر این نمایشگاه عکس، یک نمایشگاه دیگر هم در نگار خانه‌ی فرهنگ‌سرای ملل هست؛ نمایشگاه پوسترهای طلوع.

سعید کردی دبیر اجرایی جشنواره طلوع می‌گوید:« جشنواره‌ی طلوع هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود. اولین جشنواره، سال 87 و دومین جشنواره سال 89 برگزار شد و بهترین ‌آثار این دو جشنواره ‌هم اکنون در فرهنگ‌سرای ملل برای بازدید آماده شده است، موضوع پوسترها حضرت مهدی‌^عج است.»

به هر حال این دو نمایشگاه، تا 21 بهمن دایرند و شما می‌توانید از این دو نمایشگاه دیدن کنید. شماره‌ی فرهنگ‌سرای ملل22212392 است.

• نمایشگاه‌های دیگر

اما در گوشه و کنار شهر نمایشگاه‌های مختلفی برگزار شده است. چهارمین جشنواره‌ی بین المللی هنرهای تجسمی فجر و نمایشگاه آثار رقابتی رشته‌های عکاسی و سفال با حضور هنرمندان در فرهنگسرای نیاوران تا 14 اسفند ادامه دارد.

در رشته‌ عکس 148 اثر و در رشته‌ی سفال نیز 139 اثر به نمایش گذاشته شده است. نمایشگاه آثار رقابتی رشته های نقاشی، خوشنویسی، نگارگری و پوستر هم، در ادامه‌ی برنامه های چهارمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر در مؤسسه‌ی فرهنگی، هنری صبا گشایش یافته است.

آثار چهارمین جشنواره‌ی بین المللی هنرهای تجسمی فجر قرار است در 29 استان و 10 کشور نیز به نمایش درآیند.