جلیل تجلیل، استاد زبان و ادب فارسی و مترجم متون دینی، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، در ادامه این مطلب، گفت: در برخی از ترجمه‌های قرآن کریم دیده می‌شود که مترجم به دلیل کم‌آگاهی از زبان و ادب عربی و لطایف آن، آیات را به‌طور کامل ترجمه نمی‌کند. برای رفع این آسیب و ارتقا سطح ترجمه قرآن کریم و متون دینی می‌توان راهکارهای مناسب را به کار برد که یکی از این روش‌ها توجه به نقد صحیح و پروردن نقدهایی است که به دور از نگاه سلیقه‌ای و غرض صورت می‌گیرد.
وی در ادامه متون دینی را به چند دسته تقسیم کرد و در رابطه با ترجمه قرآن کریم در این حوزه گفت: متون دینی به چند دسته تقسیم می‌شود که ار این آثار می‌توان به ترجمه قرآن کریم اشاره داشت. ترجمه این اثر دقت‌های .یژه‌ای را می‌طلبد؛ چراکه اعتقاد براین است که فرستاده این اثر پروردگاری است که در زبان سخن نهاد و در کیهان تمام زیبایی‌ها را خلق و انسان را آفرید.
مترجم نهج‌البلاغه ادامه داد: بنابراین ظرافت‌ها و لطایفی که در این اثر به کار گرفته شده، دقت‌ها و نوآوری‌هایی کائناتی است، همچنان که در وجود خلقت زیبایی‌های بی‌شماری است، در مصحف شریف هم بدایعی است. از این رو؛ ترجمه آن به زبان فارسی و هر زبان دیگری تأمل بیشتری را نسبت به دیگر متون می‌طلبد.
این استاد زبان و ادب فارسی ضمن انتقاد از انتشار برخی از ترجمه‌ها که با کم‌دقتی به فارسی برگردانده شده‌اند، تصریح کرد: علاوه براین، مترجم باید مهارت‌های خاصی را بداند که از این جمله می‌توان به اشراف مترجم بر زبان و ادب عربی است. مترجم مصحف شریف علاوه براین‌که همانند هر مترجم دیگری باید بر زبان مبدا آگاه باشد، باید بداند که چگونه ویژگی‌های زبانی آیات قرآن کریم را با همان زیبایی، بدون کم و کاست، به زبان مقصد برگرداند. به عنوان نمونه در آیه‌ای چندین تأکید وجود دارد که مترجم تنها به انتقال یک یا دو تأکید اکتفا می‌کند.
تجلیل برای نمونه به آیات اول و دوم سوره عصر اشاره کردو گفت: به عنوان نمونه در آیه «وَالعَصر اِن الانسانَ لَفی خُسر» ابتدای این آیه با «واو» قسم آغاز می‌شود و در ادامه چندین تأکید اعم از «اِنَّ»، جمله اسمیه و «ل» وجود دارد. وقتی سه تأکید در جمله‌ای تاجداری می‌کند، مترجم باید مهارت بسیار داشته باشد تا مفهوم موکد را به مخاطب دیگر زبان منتقل کند.
وی ادامه داد: در گذشته مفسران و مترجمان توانا و قهاری در قرون دوم تا پنجم هجری بودند که تقید آن‌ها بر انتقال تمامی عبارات بود که این تأکیدات نیز اعم از آن است. زبان عربی با یک منطق، دستور زبان و صنایعی آراسته شده و انتظار این است که مترجمان متوجه این دقایق باشند.
این مترجم از احادیث پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) به عنوان دیگر متون دینی‌ای که باید در آن ظرایف ادبی را مدّنظر قرار داد، یاد کرد و یادآور شد: از دیگر متون دینی که می‌توان در ترجمه ادبی آن بحث و بررسی کرد، سخنان کسانی است که از دانشگاه قرآن فارغ‌التحصیل شدند و در دامن قرآن تربیت شدند. احادیث نبوی از این جمله است که لطایف و دقت‌های زبانیای دارد که از برکت قرآن است.
این استاد بلاغت در دانشگاه، دلیل نداشتن ترجمه ادبی استوار در سال‌های اخیر را چنین توضیح داد: مترجمان می‌کوشند که در ترجمه مخاطب عام را درنظر بگیرند، از این رو در عبارات ترجمه چنان که باید و شاید بلاغت آیات را منتقل نمی‌کنند. گاهی برنمی‌تابد که تمامی زیبایی‌های کلام به خواننده منتقل شود و مترجم سعی می‌کند تا با زبان ساده‌تری آیات را برگرداند. البته از اهل علم این انتظار می‌رود تا در کنار ترجمه‌های این چنینی، برگردانی که قادر باشد تا بلاغت زبان و زیبایی‌های کلام را به خوبی نشان دهد نیز ارائه شود. زبان فارسی قابلیت انتقال ارائه ترجمه این چنینی را دارد و باید از این ظرفیت استفاده کرد.
