این نشست از ساعت 14 با حضور حجج‌اسلام محمد حسین مختاری، مدرس حوزه و دانشگاه و حسین شهامت دهسرخی، دبیر مشاوران منطقه‌ای جامعة المصطفی(ص) العالمیه آغاز شد؛ در ابتدا حمیدرضا یونسی مجری نشست با ذکر این نکته که این اولین جلسه از سلسله نشست‌های واکاوی دعا در آیات و روایات است، گفت: جلسات دیگری نیز با موضوع بررسی ادعیه انبیا در قرآن کریم و ادعیه در کلام معصومین(ع) برگزار می‌شود.
در ادامه حجت‌الاسلام مختاری درباره اهمیت دعا در قرآن کریم گفت: یکی از مهم‌ترین مفاهیم دینی و قرآنی دعا است و از آن‌جایی که هدف از خلقت جن و انس عبودیت است و عبودیت را در راستای تقرب الی الله می‌بینیم وقتی به فلسفه عبادت توجه می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که فلسفه آن این است که یک نوع تقربی به درگاه الهی حاصل شود و از منظر قرآن و روایات، دعا افضل عبادات است و در قرآن به عنوان اساس پرستش خدا مطرح شده است.
وی افزود: از طرف دیگر عبودیت چیزی جز تذلل و خضوع و خشوع و اظهار بندگی و بردگی در محضر درگاه ربوبی نیست و وقتی صحبت از عبودیت است باید توجه داشت که عبودیت با عبادت فرق می‌کند؛ عبادت اعمالی است که انجام می‌دهیم و شکل بندگی است مانند نماز و روزه و فلسفه خلقت نمی‌تواند این‌ها باشد بلکه منظور عبودیت است، یعنی در مسیر عبودیت قرار گرفتن و اگر انسان تمام افعالش را در مسیر حق قرار بدهد آنگاه گاهی به شکل خمس و گاهی به شکل زکات ظهور پیدا می‌کند و یا گاهی به صورت نماز که مظهر عبودیت حضرت حق است.
وی تأکید کرد: بنابراین اگر منظور از خلقت، عبودیت است و دعا هم افضل عبادات است پس این نتیجه حاصل می‌شود که انسان در قالب دعا که نشانه آن تضرع است، می‌خواهد عمق عبودیت خود را نشان دهد و لذا آیه 60 سوره غافر می‌فرماید « وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ» از این آیه فهمیده می‌شود نیایش جزء عبادت است، عبادتی که به معنای بندگی است.
وی خاطرنشان کرد: این عبادت، عبادتی است که باید در آن خلوص و صفای باطن باشد و چون خلوص از قلب حاصل می‌شود پس قلب احساس خضوع می‌کند پس اگر دعا نباشد قلب احساس تکبر و خودخواهی در مقابل خدا می‌کند و این استکبار است، یعنی سرپیچی کردن و کسی که این حالت را داشته باشد با سرافکندگی وارد جهنم می‌شود و این تعبیر فقط نسبت به دعا آمده است.
حجت‌الاسلام حسین شهامت دهسرخی، در ادامه این نشست درباره حکمت دعا، گفت: نکته اول اینکه خود خداوند در آیه «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لِی وَلْیُؤْمِنُواْ بی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ» امر به دعا کرده است و در سوره غافر نیز تهدید می‌کند، کسانی که از عبادت من استکبار می‌ورزند داخل در جهنم می‌شوند و با توجه به ارتباط دو قسمت آیه با یکدیگر معلوم می‌شود که عبادت همان دعاست.
وی اظهار کرد: روح اصلی دعا، روح بندگی است و آن چیزی است که فطرت، انسان را به سمت آن می‌خواند یعنی اظهار نیاز در برابر خدا، پس عبادت روح همه بندگی‌های انسان و روح انسانیت انسان است. خداوند انسان را خلق کرده تا روح خدایی پیدا کند و دعا برای قرب است و شاهد این مطلب همین است که در آیه شریفه که گذشت خداوند می‌فرماید «فانی قریب» یعنی شما برای قرب، مرا بخوانید که من نزدیکم.
وی تأکید کرد: انسان به وسیله دعا رابطه خودش با عالم پیرامون و مخلوقات دیگر را درک می‌کند. ما هنگامی سؤال می‌کنیم که مرادی را طلب کنیم و چیزی بخواهیم و این کار باید با توجه به این مطلب باشد که خدا مالک است و ما مملوک او هستیم و این مطلب عمیق را از طریق دعا می‌تواند درک کند و می‌فهمد که ما با هر چیزی که در دنیا ارتباط داریم، ارتباط واقعی نیست بلکه این ارتباط را خدا جعل کرده است.
وی افزود: حقیقت و رمز دعا این است که همه چیز خداست، شروع کننده و ختم کننده اوست وقتی این حقیقت را انسان فهمید و این شرط حاصل شد انسان به قرب الی الله راه پیدا می‌کند آن وقت حتماً دعایش مستجاب می‌شود.
در ادامه یونسی کارشناس مجری این نشست این سؤال را مطرح می‌کند که با توجه به اینکه در همه ادیان بحث دعا و نیایش وجود دارد، چه وجوه عقلی و مزایایی در دعا برای انسان‌ها وجود دارد؟
حجت‌الاسلام مختاری در پاسخ به این سؤال گفت: همه کسانی که معتقد به دینی هستند مانند مسیحیت، بحث نیایش و دعا را دارند و اصلاً در مسیحیت دعا به عنوان مُقَوم وجودی دین است و محور اصلی عبودیت در مسیحیت به شکل سرود و نیایش است. اصولاً فلاسفه دین مثل شلایر ماخر وقتی از دین صحبت می‌کنند آن را به عنوان اتکال مطلق نسبت به قدرت برتر معرفی می‌کنند و او معتقد است که دین چیزی جز نیایش از این باب که انسان فقر ذاتی دارد نیست. بنابراین بشر از نظر روانی نیاز به یک تکیه‌گاه قدرتمند برای رفع اضطراب‌ها و پریشانی‌هایش دارد.
حجت‌الاسلام دهشیری نیز در پاسخ به این سؤال گفت: همه به دنبال حقیقت هستند ولیکن گاهی مواقع به علت در دسترس نبودن حقیقت، انسان به مجاز کشیده می‌شود و این مانند کسی است که به دنبال آب می‌گردد ولی گاهی به خاطر اینکه مدت زیادی به آب دسترسی نداشته است سراب می‌بیند و به سمت آن حرکت می‌کند بنابراین هر انسانی بر اساس فطرت خود وقتی که احساس نیاز می‌کند دست به دعا برمی‌دارد، لذا نیازهای ما انسان‌ها در حیطه معنویت مشترک است منتها در یک جا گرایش به مجاز بیشتر است و در جایی کمتر.
