این روزها که بحث درباره تخلفات در ساخت و ساز ساختمان‌ها و به ویژه فساد سازندگان در ساخت متروپل بالا گرفته است، خوب است به ریشه‌های تاریخی این تخلفات هم اشاره کنیم. «هانری رنه دالمانی» سیاح فرانسوی در سفری که سال ۱۸۹۹ میلادی به ایران داشت، در کتاب «از خراسان تا بختیاری» به گوشه‌ای از این تخلفات عجیب در دوره قاجار پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

قاجار

همشهری آنلاین - حسن حسن‌زاده: «هانری رنه دالمانی» مورخ، سیاح و متخصص هنرهای تزئینی فرانسوی که علاقه بسیاری به اشیاء عتیقه داشت، سفرهای زیادی به کشورهای مشرق زمین‌ انجام داد. او در سفرهای متعدد خود از شهرهای سمرقند، بخارا، عشق‌آباد و ... بازدید کرد و این میان ۲ بار نیز به ایران آمد. این سیاح فرانسوی در سال ۱۸۹۹ میلادی برای اولین وارد ایران شد و از شهرهای مختلف ایران دیدن کرد.

قصه‌های خواندنی تهران را  اینجا دنبال کنید.

هانری در دومین سفرش به ایران در سال ۱۹۰۷ میلادی، تصمیم گرفت درباره اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران نیز مطالعه کند. نتیجه این مطالعات کتابی شد با عنوان «از خراسان تا بختیاری» که سفرنامه‌ای است پر و پیمان از احوالات مختلف آن روزگار جامعه ایران و البته عکس‌های فراوانی که او در این سفر از شرق به غرب ایران تهیه کرده است.

ببینید | روایتی عجیب از فساد و زد و بند در ساختمان‌سازی دوران قاجار! | وقتی ناظر ساختمان و پیمانکار قجری دست‌شان در یک کاسه بود!
دورنمای بازار تهران از فراز شمس‌العماره در دوره ناصرالدین‌ شاه 

مقاطعه‌ کار هدفی جز خالی کردن جیب مشتری ندارد!

هانری رنه دالمانی در صفحه ۲۰۹ از جلد اول کتاب «از خراسان تا بختیاری» مبحثی را درباره فساد در ساختمان‌سازی در دوره قاجار باز می‌کند. او در بخش چهارم این کتاب با عنوان «مساکن ایرانیان» نخست به شیوه خانه‌سازی در روستاها و تقسیمات مختلف خانه‌های ایرانیان از اندرونی تا پشت‌بام، حیاط خانه و... می‌پردازد و در بخش «ساختمان خانه‌ها» به موضوع فساد برخی مقاطعه‌کاران و مباشران در ساخت بنا اشاره می‌کند. او نوشته در ایران دوره قاجار مقاطعه‌کار یا به زبان امروزی همان پیمانکاران به منافع خودشان فکر می‌کنند و غالبا سر مشتری را کلاه می‌گذارند. دست این افراد با مصالح‌فروشان در یک کاسه می‌رود و مصالح نامرغوب به کار می‌برند و اگر صاحبخانه مباشر یا نماینده‌ای هم برای نظارت بر کار استخدام کند، گاهی مباشر هم با آنها هم‌پیاله می‌شود. این سفرنامه‌نویس و سیاح در بند آخر صفحه ۲۰۹ این کتاب نوشته است: «در ایران مانند دیگر کشورهای قدیمی، مقاطعه‌کاری که انجام کلیه کارهای ساختمان یک بنا را برعهده بگیرد، غالبا هدفی جز خالی کردن جیب مشتری ندارد. کسی هم که مباشری جهت حفظ منافع خویش انتخاب می‌کند، کم و بیش مطمئن است که این مباشر نیز یا سر به هوا خواهد بود و یا دغلکار؛ که در صورت اول، چشم‌ بسته، هرچه را که مصالح‌فروشان در اختیارش بگذارند خواهد پذیرفت؛ و در صورت دوم، برعکس، با کارگران مختلف زد و بند کرده و آگاهانه اربابش را خواهد چاپید.»

ببینید | روایتی عجیب از فساد و زد و بند در ساختمان‌سازی دوران قاجار! | وقتی ناظر ساختمان و پیمانکار قجری دست‌شان در یک کاسه بود!
نمایی دیگر از خانه های تهران قدیم در دوران قاجار

او در ادامه به مشکلات دسترسی به مصالح ساختمانی در دوره قاجار اشاره کرده و می‌نویسد: «فراهم کردن مصالح ساختمانی کاری پردردسر است زیرا مصالح کمیاب است و قیمت‌ها نامعین...»

ببینید | روایتی عجیب از فساد و زد و بند در ساختمان‌سازی دوران قاجار! | وقتی ناظر ساختمان و پیمانکار قجری دست‌شان در یک کاسه بود!

در پایان باید گفت با وجود فسادهایی که در ساختمان‌سازی این دوران رخ داده و سفرنامه‌نویس فرانسوی هم در بخش‌هایی از کتاب به آن اشاره کرده است اما بناها و کاخ‌های بسیاری از عهد قجر باقیمانده که هنوز هم استحکام و مقاومت خوبی دارند؛ بناها و کاخ‌هایی که البته متعلق به شاهان و شاهزادگان قجری بوده‌اند و نظارت جدی تری بر ساخت آنها وجود داشت.

ببینید | روایتی عجیب از فساد و زد و بند در ساختمان‌سازی دوران قاجار! | وقتی ناظر ساختمان و پیمانکار قجری دست‌شان در یک کاسه بود!
شمس العماره بنایی باشکوه در مجموعه کاخ گلستان است که به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد و برای نخستین بار از فلز در ساخت آن استفاده شد
ببینید | روایتی عجیب از فساد و زد و بند در ساختمان‌سازی دوران قاجار! | وقتی ناظر ساختمان و پیمانکار قجری دست‌شان در یک کاسه بود!
تصویری که این سیاح فرانسوی از ساخت و ساز یک قصر در حومه تهران ثبت کرده و در کتاب « از خراسان تا بختیاری» درج شده است
کد خبر 686649

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار دروازه طهرون

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 42
  • نظرات در صف انتشار: 16
  • نظرات غیرقابل انتشار: 42
  • محمد US ۱۳:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    16 1
    فقط اونجا که طرف به ناظر هم پول می داده . بیچار صاحبخونه
  • رضا IR ۱۴:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    29 6
    این دوره قاجار مملکت چه بیصاحاب بوده واقعا. هرچند الانم فساد هست نمونش همین متروپل که واقعا شبیه همین ماجرایی که نوشتین هست. فساد رو باید از ذهن مردم پاک کرد
    • عاقبت US ۱۵:۲۶ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      28 1
      اگه امسان عاقبت اندیش باشه اگه به جو غیزت داشته باشه سر هموطن کلاه نمیذاره. اصلا سر هیچ انسانی کلاه نمیذاره
  • محمدرضا IR ۱۴:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    23 2
    فاصله طبقاتی توی عکس هم معلومه. یه جا عمارت آنچنانی یه جا اون خونه های کاهگلی که اونم اینجوری ساخته میشدن و ایمنی نداشتن.
    • درودیان IR ۱۵:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      20 14
      واقعا دوره عجیبی بود. واقعا موندم اصلا چجوری کل ایران رو ندادن به ابرقدرت ها با اینهمه فساد و عیاشی
    • خسرو IR ۱۷:۲۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      15 0
      این آدمهای بی وجدان اگه فکر عاقبت بودن فکر آخرت بودن که اتفاق هایی مثل متروپل نمیافتاد
    • IR ۲۰:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      35 10
      چه کینه ای امثال نویسنده و شما نسبت به قاجار دارید. بهترین نمونه های معماری در طهران مربوط به دوره قاجار هست
  • مردم DE ۱۴:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    21 3
    بیچاره مردم که همیشه سر اونا کلاه رفته
    • A,A IR ۰۰:۳۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      3 8
      معماریشون که بله حرف نداشته ، بناهای زیبا ، بزرگ و هنرمندانه‌ای ساختن ولی توی مملکت داری برعکس معماری شون عمل کردن
  • کیان IR ۱۴:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    22 31
    قاجار قاجار هرچی فساده ریشه در اون در اون دوره داره و شاهان عیاش
  • حامد IR ۱۴:۲۸ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    39 9
    الانم مثل اون موقع قیمت مصالح معلوم نیست
  • مینا IR ۱۴:۳۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    22 3
    در عکس دوم کاملا معلومه که خونه ها چقدر ناایمن بودن. چه خوب که یه سفرنامه نویس این چیزا رو ثبت کرده وگرنه الان از این جزییات باخبر نبودیم
  • قاجار IR ۱۴:۳۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    21 11
    قاجار فقط کاخ خوب می ساخته که اونم واسه شاهزاده ها و شاه و زنهاش بوده
    • محمدرضا IR ۱۴:۴۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      12 4
      دقیقا همین بوده اوضاع به نظر من چون هنوز اون کاخها مونده ولی بافت تاریخی دیگه ای خونه های مردم نمونده
  • کاخ US ۱۴:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    16 2
    کاخ شمس العماره اولین بنا با تیرآهن بود چقدر جالب نمیدونستم. و جالب اینکه همون موقع اینهمه زد و بند و فساد بین ساختن خونه های مردم بود
    • حامد US ۱۴:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      5 1
      دقیقا...
  • اندیشه نیک IR ۱۵:۱۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    14 0
    کاش این آدمهایی که با سرپناه مردم جیب خودشون رو پر میکنن به عاقبت شون فکر میکردن چطور باید این دزدیها رو جواب بدن
  • غریبه IR ۱۵:۱۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    18 0
    روز حسابی هم هست آقایون. اونایی که در متروپل دزدیدن و جان مردم رو گرفتن اونور حسابی باید عذاب ببینن
  • کاظمی US ۱۵:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    14 9
    تاریخ این دوره قاجار رو شخم‌بزنی چه چیزا که ازش درنمیاد در درجه اول هم فساد
  • ناصر IR ۱۵:۳۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    7 47
    مسئله اینه که کدوم دوره فساد بیشتر بوده. من فکر می کنم اون زمان با اون جمعیت کم این حجم از فساد یعنی خیلی اوضاع خراب تر بوده . الان نمیگم مشکل نداریم اما به لطف خدا اوضاع بهتره هرچند حق مردم ما بیشتر از این هاست
  • خدا IR ۱۵:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    11 15
    خدا لعنت کنه این شاهان قاجار رو مه ممکت رو به فنا دادن. این داستان هم که نوشتین حتما یه سرش وصل میشده به شاهان قاجار و خان و خوانین
    • وجدان IR ۱۵:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      35 6
      یعنی الان همه چی خوبه دیگه؟!!!
    • ناشناس IR ۰۸:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      8 3
      واقعا اینطوری فکر می کنی؟ پس خیلی خوشبین هستی. به نظرمن الان بدترین دوران ازنظراجتماعی و اقتصادی وفرهنگی درایران هست. جامعه ی ایران روبه انحطاط کامل هست. خدا خودش رحم کنه
  • IR ۱۸:۲۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    45 5
    تا قبل از جمهوری اسلامی نماد فساد و فقر و فلاکت قاجار بود اما الان این حکومت روی قجر سفید کرد روسیاهترین وطنفروشان که منفورترین تاریخ هستن
  • ت۱۷ IR ۲۰:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    38 3
    دوره قاجار سیخی چنده الانشم همینه جرات دارید دولت مردان رو نقد کنید
  • IR ۲۱:۵۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    28 3
    چکار به زمان قاجار دارید به خودتان بچسبید
  • IR ۲۲:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    32 2
    ساختمانهای قدیمی اون دوره،محکمتراز ساختمان های امروزی ماست
  • خرمدین IR ۲۲:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    8 0
    دوست عزیز شما حق داری اونی که نفهمه من هستم شما درست میگی
  • Atila IR ۲۲:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    16 25
    برادر لطف کن اخبار دروغ تحویل مردم نده شاهان قاجار همه هنرمند باسواد شاعر نقاش بودن انها کارهای با ارزش انجام دادن .چرا انها رو نمیگین .شاهان قاجار همیشه با مشکل وطن فروشان و خیانتکاران مواجه بود .وطن فروشانیکه هم از انگلیس و روسیه حقوق میگرفتن هم از دربار ٬و در جلد دوست به شاهان و وطنشان خیانت میکردن بنظرشما کشوریکه دایم در حال تجاوز و تهدید روسها و انگلیسها از همه بدتر وطن فروشها چه کار میشد کرد باز شاهان قاجار کارهای ارزشمندی کردن این نامردی هست کارهای ارزشمند انها رو نبینیم این توطعه خاندان پهلوی بود که قاجارها رو تخریب کنن تا مبادا دوباره بقدرت برسن میترسیدن .کشور ایران از ازل همیشه در جنگ بوده و جنگ خرابی و فقر و عقب ماندگی میاره.این دسیسه وطن فروشان و خاندان پهلوی دروغین بی اصل و نصب است و حقوق بگیران انها .اگر پهلوی خوب بود ملت انقلاب نمیکردن .پهلوی جز فروختن خاک ایران .فقر و فهشا کار ارزشمندی نکرده .فحشا و بی غیرتی رو پهلویها اوردن
    • گرشاسب IR ۲۳:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
      12 15
      وجدانن تو چقدر کوچیکی
    • کامران IR ۰۸:۳۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      10 8
      درود به شرفت ازین تحلیل ونگاه دقیقت به تاریخ. قابل توجه مردم بی سوادمون.
  • مسعود IR ۲۳:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    16 9
    زمان ناصر الدین شاه معماری در ایران پیشرفت داشت و هنرمندانه بود
  • مجتبی IR ۲۳:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    10 0
    تریاک و شیره این مملکتو نابود کرد ،همون کوفتی که این اروپایی‌ها عمدا وارد ایران کردن و سلطان و گدارو اسیر مواد کردن،آدم موادی دروغگو،لاقید،بی غیرت،شلخته،بی برنامه، کهنه پرست،واپسگرا،وتن پرور هست و تمام عمرش تو خ آب و چرتو نشئگی هست ،همون چیزی که گذشتگان داشتن و امروز ما داریم تاوانش میدیم
  • IR ۲۳:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۸
    18 2
    اینقدر دوران گذشته رو وسط نکشیدگذشته گذشته ... ساختمان متروپل چقدر مردم بی گناه کشته شدن و کسی جواب گو نیست
  • مهدی IR ۰۰:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    12 1
    مثلاً میخواید بگین اون زمان هم اختلاس و دزدی بود فقط برا الان نیست
  • دودول FR ۰۱:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    6 1
    چقدر بد است
  • DE ۰۳:۱۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    4 1
    به نظر میرسه عکسها فیکه این عکس دوران پهلوی اوله
  • مملی IR ۰۵:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    9 1
    من خودم یه خونه کاهگلی مربوط به زمان قاجار خریدم هنوز سرپاست.
  • ناشناس IR ۰۵:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    11 0
    این ملت از ابتدا همین بودند .و همیشه هم غر می زنند و هیچ کدام هم در پی اصلاح خویش نیستند و مرتب از وضعیت موجود که خودشان عاملش هستند می نالند . از ماست که بر ماست
  • جعفر IR ۰۷:۰۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    2 1
    همیشه پول حرف اول و میزنه
  • IR ۱۰:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    3 0
    یعنی برای هر چیزی می‌گردید دنبال مشابهش در یک دوران حتی ماقبل تاریخ تا توجیح و ماسه مالی بفرمایید
  • کامران کوثری IR ۱۱:۵۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    0 0
    جالب بود. اما ما در کار و زندگیمون چطور عمل کرده و می نماییم. روزی هم حکایت دوران ما را بازگو خواهند کرد. العاقبه تقوی