تاریخ عمومی ایران
-
موش‌هایی که سرمای کُشنده کشور را هشدار داده بودند | ماجرای زمستان سال ۴۳ چه بود؟
در پروژه تعریض جاده هراز، خاک‌برداری بولدوزرها، لانه موشی را نمایان کرد که موش‌ها در آن، آذوقه غذایی فراوانی ذخیره کرده بودند! آیا ممکن است که این ذخیره‌سازی گسترده، نشان از یک سرمای طاقت‌فرسا در فصل زمستان امسال داشته باشد؟
-
خوراکی‌هایی که از دوره قاجار ایرانی شدند | سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی از کجا آمدند؟
سیب‌زمینی از کی رفت داخل آبگوشت، غذای اصیل ایرانی؟ گوجه‌فرنگی از کی رفت کنار کباب‌کوبیده، غذای ملی ایرانی‌ها؟ جواب «دوره قاجار» است. سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی پیش از آن در ایران نبودند و ورودشان به سفره ایرانی‌ها، ماجراها دارد.
-
پرسه در خاطرات گذری قدیمی محله «زرکش»
این کوچه هدیه ملکه هلند است
۴۹ سال پیش در بویین زهرا زلزله‌ای آمد. خانه‌ها ویران شد و دیوار کوچه‌ها روی خاطرات بچه‌های شهر، آوار.
-
قصه‌های محله خوش آب و هوا و اعیان‌نشین تهران قدیم | ماجرای آب سنگلج و باد شهریار
جالب است بدانید که ماجرای حذف باغ‌ها و جایگزین کردن برج‌های چند طبقه قصه امروز تهران نیست، بلکه این رسم از سال‌ها پیش و روزگاری که محله‌های آن از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر بود وجود داشت.
-
تصاویر | وقتی که همسر وزیر عدلیه رضاخان از بی‌حجابی دق کرد
«سیدمحسن صدرالاشرف»، وزیرعدلیه رضاشاه در خاطره‌ای گفته همسرش در ماجرای کشف حجاب به ناچار و خلاف میل خود در یک محفل عمومی، بدون حجاب همراهش بوده اما بعد از آن از شدت ناراحتی یک سال تمام از خانه بیرون نیامده تا اینکه جنازه‌اش را از درِ همان خانه بیرون آورده‌اند...
-
نگاهی به هویت تاریخی زندان هارون‌الرشید شهرری
آتشکده‌ای که زندان شد
یکی از جاذبه‌های گردشگری ری این شهر باستانی همسایه پایتخت زندان هارون‌الرشید در ۱۳ کیلومتری شرق تهران، ۱۰ کیلومتری جاده تهران به خراسان است.
-
گشتی در باغ سلیمانیه که از عهد ناصری در محله «شاهد» به یادگار مانده است
به دیدار رنگین‌کمان در عمارت ییلاقی
و در توی خیابان‌های یک محله قدیمی، باغ و عمارتی است به جا مانده از عهد قدیم.
-
تصاویر | این عکس چهره واقعی داریوش هخامنشی است؟
عکسی که در مقابل می‌بینید چهره‌ای بازسازی‌شده از داریوش سوم، آخرین شاه هخامنشیان است، اما این چهره تا چه حد مستند و به واقعیت نزدیک می‌تواند باشد؟ بازسازی چهره شخصیت‌های تاریخی که آثاری از آن‌ها، همچون جمجمه در دسترس نیست، چگونه و بر اساس چه متغیرهایی ممکن است؟
-
گودهای تهران بخشی از تاریخ و فرهنگ مردمان این شهر را به دوش می‌کشد
کو؟ کجاست گود حسین‌نفتی، گود شنگی
در پله آخر یکهو جلو راهش سبز می‌شوم.
-
داستان ورود نخستین ماشین به ایران | روزی که چشم مردم به رنو روشن شد
۱۲۱سال از ورود نخستین خودرو به ایران می‌گذرد؛ یک خودروی «رنو» که مظفرالدین شاه در نخستین سفر فرنگ خود از اروپا به ایران آورد.
-
شیوه‌های پلیسی اداره جلیله نظمیه و شگردهای کلاهبرداری دوره قاجار چگونه بود؟
سارق تحت استنطاق است
می‌خواهیم به سال‌های سال پیش بازگردیم. به روزگاری دوردست که شکل و شمایل تهران قابل‌قیاس با این روزها نبود و مردم از بسیاری جهات «محروم» تلقی می‌شدند.
-
به تماشای تاریخ | معجونی از نمادهای معماری در موزه دکتر «محسن مقدم»
در خیابان شیخ هادی و در میانه هیاهوی هر روزه شهر شلوغ، عمارتی است زیبا و دلگشا.
-
قـصه قصران | یادی از «حسین کریمان» پژوهشگر تاریخ شمیرانات
یک قرن و ۸ سال پیش. آبان سال ۱۲۹۲. روستای آهار در قصران شمیرانات.
-
نگاهی به هویت کسانی که در گورستان امامزاده عبدالله(ع) ری خفته‌اند
آرامستان تاریخ‌سازان ایران
یکی از بقعه‌های متبرک و مشهور در شهر ری، آستان مقدس امامزاده عبدالله(ع) است. آرامستان اطراف آن است؛ آرامستانی از سال‌های دور پیرامون این بقعه متبرکه شکل گرفته که می‌توان از آن به‌عنوان «موزه آرامستان تاریخ‌سازان ایران» یاد کرد
-
بیش از یک قرن از ساخت عمارت تاریخی شمس‌العماره گذشته است
جغدها که ظاهر می‌شدند سلطنت تغییر می‌کرد | داستان‌های عجیب‌وغریب شمس‌العماره
طهرانی‌ها داستان‌های عجیب‌وغریبی درباره شمس‌العماره می‌گفتند؛ مثلا گویا در پایان کار محمدعلی‌شاه، روزی کلاغ‌ها به بیرق کلاه‌فرنگی ساعت شمس‌العماره حمله‌ور می‌شوند و با منقارشان آن را ریزریز می‌کنند.
-
زمانی سبزه میدان مهم‌ترین میدان پایتخت بود
اطراف سبزه میدون معرکه بود | قبل از رفتن به سبزه میدان این مطلب را بخوانید
سبزه میدان، میدانی در ورودی بازار بزرگ تهران که سال‌ها بوی ادویه‌اش تا فاصله چند صد متری مشام آدم را نوازش می‌داد، امروز به نبض بازار سکه کشور تبدیل شده و از سر و روی آن طلا می‌بارد. در این مطلب تاریخی نگاهی انداخته‌ایم به این میدان تاریخی تهران.
-
مـداوا در دره قشلاق | چند حکایت از تیمارستان چهرازی
قدم زدن در کوچه‌ها و خیابان‌های شمیران، گشت‌وگذار در لابه‌لای تاریخ معاصر است.
-
به بهانه «روز تهران»، عبدالله انوار، پژوهشگر از ماجرای شکل‌گیری و تحول این کهنه‌پایتخت ایران می‌گوید
تهــران بزرگ‌تر از نیویورک
آقامحمد خان قاجار اول فروردین ۱۱۶۵ خورشیدی (۱۲۰۰ ه. ق) با همراهی ایل قاجار، موفق به تصرف ایران شد.
-
ویدئو | متولد پنجِ عصرِ مهر ۱۳۳۷ | تلویزیون ملی ایران چطور تاسیس شد؟
در ساعت ۵ بعد از ظهر جمعه ۱۱ مهر ماه سال ۱۳۳۷ فرستنده تلویزیون در ایران آغاز به کار کرد. تلویزیونی خصوصی که توسط حبیب ثابت پاسال تاسیس شده بود. تلویزیون ثابت اما دوام نیاورد و ۱۰ سال بعد در سال ۱۳۴۷ رادیو و تلویزیون ملی ایران با رای مجلس شورای ملی تاسیس شد.
-
ویدئو | قهوه، تلخِ محبوب، یادگار صفویه! | تفاوت عجیب قهوه مورد علاقه جوانان و میانسالان
«روزم از وقتی قهوه می‌خورم شروع می‌شه!» بسیاری از مردم همین ارتباط را با قهوه دارند و این‌چنین با «کافی» زندگی می‌کنند. قهوه، نوشیدنی پر از اعجاز، از چه زمانی این‌قدر محبوب شد؟
-
فارغ‌التحصیلی با یک کله‌قند
قدیم‌ها که هنوز تهران پایتخت کوچک قجرها بود، مردم از داشتن بسیاری از حقوق اجتماعی محروم بودند و خیلی‌ها سواد خواندن و نوشتن نداشتند.
-
ماجرای فروغ‌السلطنه از روستای تجریش تا ارگ دارالخلافه
جیـران پرنفوذترین زن قاجار بود
«فروغ‌السلطنه» اهل تجریش بود؛ روستایی در شمال تهران که در دوره قاجار ییلاق محبوب دارالخلافه بود و وصف باغ‌های زیبا و هوای خنکش، حتی جهانگردان را هم به این روستا می‌کشاند.
-
ویدئو | آیت‌الله طالقانی؛ از هم‌نشینی با چپ‌ها تا نخستین نماز جمعه به روایت سیدمهدی طالقانی
سید مهدی طالقانی، فرزند آیت‌الله طالقانی در گفتگو با همشهری به مناسبت سالگرد درگذشت او: همه دنیا می‌دانستند آقا سیگار می‌کشد، در زندان قصر هم با چپ‌ها که بحث می‌کرد، سیگار می‌کشید. آقای طالقانی جایی نماز می‌خواند که دور تا دورش مشروب‌فروشی و کاباره و سینما بود. از توی این مکان‌ها، می‌آمدند پشت سر آقا نماز می‌خواندند و می‌رفتند.
-
مرور خاطرات گذشته محله امامزاده حسن(ع) همراه با یکی از ساکنان قدیمی که با دوچرخه به اهالی شیر می‌فروخت
روزگـار درشـکه و درشکه خانه
محله امامزاده حسن(ع) نه تنها برای ساکنان مناطق جنوبی تهران، بلکه برای بسیاری از ساکنان شهرهای مختلف محله‌ای آشناست و خیلی‌ها برای یکبار هم شده، به زیارت این نوه امام حسن‌مجتبی(ع) آمده‌اند که گفته می‌شود پسر عموی حضرت عبدالعظیم(ع) است.
-
جیـران پرنفوذترین زن قاجار بود |ماجرای فروغ‌السلطنه از روستای تجریش تا ارگ دارالخلافه
«فروغ‌السلطنه» اهل تجریش بود؛ روستایی در شمال تهران که در دوره قاجار ییلاق محبوب دارالخلافه بود و وصف باغ‌های زیبا و هوای خنکش، حتی جهانگردان را هم به این روستا می‌کشاند.
-
تاریخ قشون قاجاریه
کتاب «تاریخ قشون قاجاریه» جستار موشکافانه و دقیقی است بر وضعیت قشون ایران پیش از دوران قاجاریه و پس از آن.
-
گشت‌وگذار در پیشینه بهارستان که مرکز ثقل سیاسی، فرهنگی تهران بوده است
ظهیرالاسلام؛ کاغذ و چاپ، سیاست و فرهنگ
چهارسوی میدان بهارستان، در دوره‌های تاریخی مختلف کشور، حوادث مهمی را به خود دیده است...
-
«حسابداری» شغل این خاندان بود| چه کسی ده‌ونک را از ناصرالدین شاه خرید؟
اغلب زمین‌های ده‌ونک نام «میرزاحسن خان مستوفی‌الممالک» را در قباله خود داشتند؛ وزیر دارایی دوره قاجار که از زمین‌های دانشگاه‌الزهرا فعلی تا جنوب این محله را صاحب بود و باغ و زمین‌های کشاورزی و املاک فراوانی در این محله داشت.
-
مروری بر سرگذشت لقمان‌الدوله، یکی از پزشکان صاحب نام دوران قاجار که در آرامستان ظهیرالدوله خفته است
در همسایگی حکیم باشی!
در آرامگاه ظهیرالدوله صفحات تاریخ ورق می‌خورد. بزرگان ایران زمین از هنرمند، شاعر و موسیقیدان تا سیاستمدار اینجا خفته‌اند.
-
ویدئو | مخابرات؛ یادگار ارباب کیخسرو | مردی که مقبره فردوسی را پیدا کرد
زرتشتیان در تاریخ ایران افراد پرنفوذی در ساختار حاکمیتی داشته‌اند، ارباب کیخسرو بنیانگذار مخابرات ایران بود، مقبره فردوسی را پیدا کرد و بازسازی کرد. زرتشتیان، از نظر تاریخی آرامگاه مانند مسلمانان نداشته‌اند، اما در دو قرن گذشته در قصر فیروزه تهران گورستان زرتشتیان کم کم منسجم شد و حالا به گورستان معروفی بدل شده است.