تاریخ عمومی ایران

راز سنگ‌نوشته تاریخی گراب طالقان چیست؟

کارشناسان معتقدند سنگ‌نوشته‌ای متعلق به دوران قاجار در روستای گراب طالقان به علت فرسایش بیش از حد به سختی قابل خواندن و مضامین و معنی کلمات آن واضح و روشن است.

گفتگو با نویسنده تکاپو برای آزادی | مشروطه تاریخی تا اندیشه مشروطه

ملائی توانی، نویسنده کتاب «تکاپو برای آزادی» گفت: برای مشروطگی باید دو ساخت قائل شد؛ یکی مشروطگی در ساحت فکر و اندیشه که چیزی جز آزادی‌خواهی نیست و دیگری مشروطگی به عنوان یک امر تاریخی.

راه و رسم کودک‌همسری در دوران صفویه و قاجار

کتاب «ازدواج کودکان (کنکاشی در صد سفرنامه دوران صفویه و قاجاریه)» به شناخت پدیده ازدواج کودکان با استفاده از منابع مکتوب تاریخی می‌پردازد.

گاردین برای نخستین‌بار افشا کرد؛‌ جزئیاتی تازه از جاسوسی انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد

مستند کودتای۵۳ به انجام بازجویی و تحقیقات از امیرانی که ایرانی - انگلیسی است، منتهی شد. امیرانی، خالق این مستند، با همکاری با «والتر مُرچ»، تدوینگر تحسین‌شده فیلم‌های متعدد، به بایگانی و مصاحبه‌های بسیاری از افراد درگیر در این ماجرا دست یافت.

بررسی مشروطه به روایت کسروی در لایو اینستاگرام

نشست بررسی کتاب «مشروطه به روایت کسروی» به مناسبت هفته مشروطه ۱۳ مرداد برگزار می‌شود. این نشست از طریق صفحه اینستاگرام خانه کتاب به صورت زنده پخش خواهد شد.

بیانیه انجمن تاریخ شفاهی درباره برکناری ططری از ریاست مرکز اسناد مجلس

‏انجمن تاریخ شفاهی ایران بر این نظر است که برکناری آقای ططری از جایی که به‌واقع درست در آن ‏ایستاده بود، برای جامعه علمی و پژوهشگران یک خسران بزرگ و مصداق حیف شدن سرمایه‌های فکری است.

تقریرات مصدق در زندان منتشر شد

کتاب «تقریرات مصدق در زندان درباره حوادث زندگی خویش» با تنظیم زنده‌یاد ایرج افشار توسط بنیاد موقوفات محمود افشار منتشر و راهی بازار نشر شد.

برنده بهارستان سرخ | روایت به‌ گلوله‌ بستن حامیان حزب توده در ۲۳ تیر سال۱۳۳۰

بعدازظهر ۲۳ تیر سال ۱۳۳۰ شهر تهران شاهد تظاهرات وسیعی بود که به دعوت حزب توده برگزار شده بود.

واقعیت و خیال کوروش کبیر به قلم نویسنده آلمانی | منم کوروش؛ داستانی بر اساس مستندات تاریخ هخامنشی

منم کوروش، اثری است داستانی درباره پادشاه افسانه‌ای ایران به روایت نویسنده‌ای آلمانی. این کتاب به تازگی به چاپ پنج رسیده است.

دوستی ایران و آلمان برای کشور گران تمام شد

ماجرای ملاقات همسر رضاشاه با هیتلر | هیتلر: معذرت می‌خواهم؛ پیشوای آلمان مثل شاه ایران ثروتمند نیست

رضا شاه و هیتلر ؛ دوستی ایران و آلمان برای کشور گران تمام شد.

دکتر تقی آزاد ارمکی: روشنفکری باید به واقعیات جامعه ایرانی معطوف شود

دموکراسی آخرین پروژه ایران است نه اولین | می‌گویند ثروت در ایران دست آقازاده‌هاست؛ واقعا چنین است؟

تقی آزاد ارمکی، جامعه‌شناس می گوید: به نظر بنده پروژه اساسی که در ایران وجود دارد، پروژه توسعه است و همه تلاش‌ها در سده اخیر نیز به‌ سوی توسعه بوده است. به‌این‌دلیل که یک سر توسعه، توسعه سرمایه‌داری غربی است، ما با بحران‌های توسعه‌ای مواجهیم. اگر میان غرب و جهان پیرامونش دیوار کشیده نمی‌شد، ما این سرنوشت را امروز نداشتیم.

تحلیل هاشم آقاجری از تحقق رؤیای ناتمام مشروطه‌خواهی

آنچه مسلم است و تجربه یک سده فرازهای تحول‌خواهی ایرانیان نشان می‌دهد، با صرف ایجاد پارلمان نمی‌توان به مشروطه دست یافت؛ این تجربه در وجدان تاریخی ایرانیان تثبیت شده است. سؤال این است که با چه ابزارهایی دستیابی به مشروطیت ممکن است؟ و قبل از این سؤال برای عمق‌بخشیدن به آن می‌توان پرسید آیا اساسا مشروط‌کردن قدرت در ایران امکان‌پذیر است؟

مشروطه تجربه ناتمامی است که ایرانیان همچنان درگیر آن هستند

نویسنده کتاب «تکاپو برای آزادی» با بیان اینکه بسیاری از چالش‌ها و تعارضات ما ریشه در اتفاقات زمان مشروطه دارد، گفت: انقلاب مشروطه یک تجربه ناتمام است که ایرانیان همچنان درگیر آن هستند.

ستاورد سفری شتابزده به ایران در زمان قحطی بزرگ

کتاب «ایران در دوره قحطی؛ روایتی از دیدار شرق و سفر رفت و بازگشت» حاصل یک سفر شتاب‌زده در امتداد یک مسیر عمده و شناخته‌شده از جنوب به شمال ایران است زمانی که ایران را قحطی بزرگ و سراسری‌ فرا گرفته بود.

عکس | گران ترین خودروی تاریخی ایران کجاست؟

خودروی بوگاتی اهدا شده از سوی دولت فرانسه به پهلوی دوم در سال۱۳۱۸، در فاصله سال‌های دهه ۳۰ تا ۴۰ شمسی و یک دهه پیش از انقلاب ایران از کشور خارج شد. این خودرو اگر اکنون در ایران مانده بود می توانست گرانترین خودروی تاریخی کشور باشد.

هزینه خانوار شهری در تهران قدیم | ارزش پول و هزینه زندگی

حسنعلی مهران یکی از روسای پیشین بانک مرکزی ایران در فصل ششم کتاب «هدف‌ها و سیاست‌های بانک مرکزی» به ارزش پول و تثبیت هزینه زندگی در تهران قدیم می‌پردازد که در این مطلب بخشی از آن را می‌خوانید.

مصدق به روایت معتمدی‌مهر و مجلسی به مناسبت زادروزش

‌چگونه والی فارس قهرمان ملی ایرانیان شد؟

مصدق بی‌تردید و به گواه اسناد منتشر شده یکی از معدود سیاست‌مدارانی است که در خفا و عیان هیچ‌گاه ذره‌ای و لحظه‌ای علیه منافع مردم کاری نکرد و در تمام افعالش منافع ملی ایران و ایرانی لحاظ می‌شد؛ حتی زمانی که تنهاتر از هر موقع دیگر دست رد بر همراهی حزب توده زد تا مبادا به بهای سقوط‌نکردن دولتش، کشور در چاه کمونیست‌ها افکنده شود.

کرونا در مسیر سال‌های عامه مازندران

کرونا و ابعاد گسترده و پیچیده آن در جامعه علاوه بر ثبت همه پیامدهای مثبت و منفی متعددش در تاریخ کشور و جهان، در حافظه اجتماعی نیز به روالی مرسوم و مانند ده‌ها رویداد دیگر که بین مازندرانی‌ها به مبدأ تاریخ‌گذاری غیررسمی تبدیل شده‌اند، چند سال دیگر یک مبدأ تقویمی شفاهی محسوب می‌شود.

تاریخ ایران از پارینه‌سنگی تا ۸۸ | کجا بودیم و چگونه به اینجا رسیده‌ایم؟

تاریخ ایران؛ پژوهش آکسفورد کتابی است درباره تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران که از دوره پارینه‌سنگی آغاز می‌شود و در کمتر از ۵۰۰ صفحه، تمام دوره‌ها را تا سال ۱۳۸۸ شمسی پوشش می‌دهد.

روایت وارونه تاریخ در شاهکار علی حاتمی | تانگوی «هزاردستان» روی اعصاب مورخان!

نقش‌هایی که استاد علی حاتمی به «جمشید مشایخی» و «محمدعلی کشاورز» سپرد، برخلاف واقعیت‌ تاریخی است.

مسجدی به دیرینگی نهضت جنگل در تنکابن

آثار باستانی و میراث فرهنگی، شناسنامه و هویت هر کشور است که قدمت، تاریخچه و تمدن آن سرزمینی را مشخص می‌کند، بر این اساس حفاظت و حراست از آثار فرهنگی و تاریخی و حیات بخشیدن به آن‌ها امری ضروری بوده و کشور ما نیز با شمار فراوانی از آثار باستانی و ابنیه‌های تاریخی و فرهنگی در ردیف برترین‌های دنیا قرار گرفته و دارای کهن‌ترین فرهنگ و تمدن جهانی است.

چرا مصدق مخالف شاه‌شدن رضاخان بود؟

مصدق و دوستانش تغییر قانون اساسی را برخلاف قانون اساسی می‌دانستند، زیرا در یکی از اصول غیرقابل تغییر آن سلطنت قاجار تا ابد در دودمان قاجار تضمین شده بود؛ بنابراین با سلطنت رضاخان به‌شدت مخالفت و آن اقدام را برخلاف قانون اساسی اعلام کرد.

آداب غذا خوردن در ایران باستان | سخن گفتن سر سفره عامل زیاد شدن دیوها!

خاموش بودن هنگام صرف غذا برای اجداد ما بسیار مهم بود و شکستن این سکوت گناهی بزرگ محسوب می‌شد.

عکس | بستنی نونی؛ یادگاری از ۱۴۰ سال پیش!

تصویری از میدان مشق تهران را در اواخر عهد ناصری می‌بینید و مردی بستنی فروش را که با گاری‌اش به مشتری‌های تهرانی بستنی می‌فروشد.

عجیب‌وغریب‌ترین خلاف‌های «آرسن لوپن» ایران!

تاریخ پر است از نمونه‌های عجیب‌وغریب خلافکاران؛ شخصیت داستانی «موریس لوبلان» که آخر کارهای خلاف بود و همیشه با ترفندهایش کلاه‌های گشاد بر سر آدم‌هایی می‌گذاشت که فکر می‌کردند خیلی زرنگ هستند. در این مطلب اما به نمونه ایرانی‌اش می‌خواهیم بپردازیم؛ مهدی بلیغ، معروف به «آرسن لوپن» ایران.

از غذاهای گوشتی ایران عصر ساسانی چه می‌دانید؟

یک پُرس «اَفْسَرد» لطفاً! | غذای گوشتی ایران عصر ساسانی

در ایران عصر ساسانی، به خوراک و چگونه خوردن آن، توجه بسیار می‌شد. از جمله خوراکی‌های محبوب آن دوران، غذاهای گوشتی سرد بود که «اَفسَرد» نامیده می‌شد. رسالۀ «خسرو و ریدگ» که متنی به زبان فارسی میانه است، گوشت گاو، گوزن، بچه شتر، گوساله یک ساله، گاومیش و گورِ خانگی را مناسب برای تهیه انواع اَفسرَد معرفی می‌کند.

عکس | نخستین گروه موسیقی دانش‌آموزی در ایران

دسته موزیک مدرسه دارالفنون را در تصویر می‌بینید که در سمت چپ آن، شکرا...خان سرهنگ ایستاده است. زمان برداشتن عکس احتمالا حدود سال ۱۲۶۰ هـ.ش است. استفاده از سازهای ضربی و بادی مختلف توسط دانش‌آموزان که در تصویر مشاهده می‌شود، در نوع خود جالب و دیدنی است.