هویت شهری

روزگاری که اسطبل جهانگیرخان ترمینال مسافربری بود | درشکه دربست از سه‌راه فلاح تا بازار تهران ۲ قران

سه‌راه فلاح؛ یکی از محل‌های نام‌آشنا برای افراد بومی و قدیمی منطقه١٧ است که برای خودش داستان و هویت تاریخی جالبی دارد.

مروری بر تاریخچه چلوکباب در تهران | وقتی کوبیده، جزء کباب‌ها نبود

از فراوانی مغازه‌های فست‌فودفروشی در گوشه و کنار شهر که انواع پیتزا و ساندویچ در طعم‌های مختلف در بساطشان پیدا می‌شود پیداست اینها جزء اغذیه پرطرفدار اهالی پایتخت است.

اولین شهرک اروپایی تهران اینجاست | ملکه انگلستان و ولیعهد ژاپن در چهارصددستگاه چه می‌کردند؟

نیازی نیست حتما اهل منطقه ١٦ باشید تا اسم چهارصددستگاه به گوشتان خورده باشد. ساکن هر کجای‌ تهران که باشید حتما نام این شهرک برایتان آشناست؛ شهرکی که روزگاری برای خودش برو و بیایی داشته و حتی نامش در یونسکو به‌عنوان یک اثر ملی ثبت شده است.

بنیانگذار بانک ملی ایران در این کوچه زندگی می‌کرد | خانه‌اش را ببینید

خیابان منوچهری اعتبار دیروز و امروزش را مدیون یکی از کوچه‌هایی است که در میانه آن جاخوش کرده؛ کوچه «ارباب‌جمشید».

پاتوق هر صنف در تهران قدیم کجا بود؟

قهوه‌خانه‌ها در هویت تاریخی تهران ریشه دارند، اما در دوره صفویه توسعه تعداشان افزایش یافت تا اینکه در دوران قاجار هر قهوه‌خانه به صنف و پیشه خاصی اختصاص داشت و به نوعی این مکان به انجمن هر صنف تبدیل شده بود.

میدان باربری تهران قصه‌ای دارد

هرچند قبل از دهه چهل اکثر باربری‌ها در خیابان قزوین، پانزده خرداد و...مثل باربری‌های ایران ترانزیت، گیتی نورد، باربری خادم بودند اما اولین‌باربری‌های چهارصد دستگاه و یاخچی‌آباد بین سال‌های ۴۱ _۴۰ در اینجا مستقر شدند مثلا باربری حبیبی‌ که در سال ۱۳۴۲ تأسیس شد.

بومی‌های کدام روستای پایتخت، تهرانی حرف می‌زنند؟ | گویش تهرانی‌های قدیم ترکیبی از زبان رازی و مازنی است

تهران قدیم هزاران سال از توابع ری کهن یا همان راجیانا بود و به عنوان یکی از ۳منطقه مهم مادها به شمار می‌رفت. به همین خاطر زبان تهرانی‌های نخستین، شاخه‌ای از زبان مادها است که به فارسی قدیم نزدیکی بسیاری دارد. اکنون زبان تهرانی‌ها هیچ شباهتی با زبان تهرانی اصیل و قدیمی ندارد.

۲۰ شغل پایتخت‌نشینان قدیم | نخستین سرشماری علمی ایران چه سالی انجام شد؟

صنوف در تهران قدیم از چند حرفه تشکیل شده بود که تعدادشان به ۲۰پیشه می‌رسید و نزدیک به ۲۹هزار نفر در این پیشه‌ها مشغول به کار بودند. هر قوم به‌حرفه‌ خاصی مشغول بود و فعالیتش را در همان شغل توسعه گسترش می‌داد. رقم و تعداد این حرفه‌ها در مقایسه با صدها شغل و حرفه امروزی عدد ناچیزی است.

مقبره میرآقا بابایی از ۷۵سال پیش به محل زیارت اهالی تبدیل شده است

چهره مقبول و محترم نزد طرشتی‌ها | مقبره سید ابوطالب را اهالی ساختند

محله طرشت به باغ‌ها و بقعه علامه طرشتی‌اش شهرت دارد، اما در این محدوده از پایتخت مقبره قدیمی هست که گرچه نسبت به بقعه شیخ طرشتی قدمت چندانی ندارد، به دلیل کرامات شخصی که در آن دفن شده، اهالی بعدها با اتصال آب و برق به مقبره، برای قرائت فاتحه و دعا به این مکان رفته، مقابل سقاخانه‌اش شمع روشن می‌کنند.

نام سیدی که می‌خندید بر پیشانی یک محله | پذیرایی از مسافران تشنه و گرسنه

چهره قدیمی پل‌ سید خندان و خیابان‌های اطراف‌ آن، هیچ شباهتی با وضعیت امروزی ندارد. در آن سال‌ها اگر به‌ سمت شمال‌ می‌ایستادید به راحتی می‌توانستید کوه‌های شمیران را ببینید، اما حالا ساختمان‌های بلند مرتبه جلوی دید همه را گرفته است.

پرونده ویژه؛ خانه‌های تاریخی / سیاستمداران - ۳۹

خانه مخبرالدوله این روزها پاتوق چه کسانی‌ست؟ | نویسنده «خاطرات و خطرات» برای تهران چه کرد؟

«مهدی‌قلی‌خان هدایت» که روزگاری سری میان سرها داشت و صاحب شوکت و مکنت بود، برای خیلی از رهگذران محله دروس و خیابان کلاهدوز شاید نامی باشد خشک‌وخالی که جایی آن را دیده یا شنیده‌اند و برای بسیاری نیز علامت سوالی است در هزارتوی تاریخ شهر یا کشور. البته شماری هم او را خواهند شناخت.

این دبیرستان معروف یادگار دو پدر است برای دو پسر کشته‌شده

یکی از مدارس معروف تهران در خیابان جمهوری و خیابان میرزا کوچک‌خان قرار دارد که بر روی سر در آن نوشته شده «فیروزبهرام». این مدرسه و چگونگی ساخت آن تاریخچه جالبی دارد.

از دره مخوف یوسف‌آباد و قلعه چهاردرش چه می‌دانید؟ | قدم‌به‌قدم از زندان قزل‌قلعه تا تپه ندید

میرزا یوسف آشتیانی نامی است که در مرور سابقه محله‌هایی چون یوسف‌آباد، نصرت‌آباد، بهجت‌آباد، عباس‌آباد، امیرآباد، ونک و فرحزاد به آن برمی‌خوریم.به عبارت دیگر، تپه‌های اطراف تهران در سال‌های دور و در زمانه ناصری، بعد از آبادانی، به نام او و کسانش خوانده شدند تا سرنخی باشند برای روایت امروز ما.

شادآباد چگونه شادآباد شد؟ | خاطره تصویر سر گاو روی شیشه شیر

بدون تردید فعالیت کارخانه‌ها و به کارگیری نیرو در این واحدها نقش زیادی در شکل‌گیری محله‌های جنوب تهران داشتند. برای نمونه، کارخانه شیر پاستوریزه، به عنوان دومین کارخانه در منطقه۱۸ تهران، باعث شد تا محله شادآباد با ساکنانی که اغلب کارگران این کارخانه بودند متولد شود.

حال یادگار پیر معماری سنتی ایران خوب است | مرمت مسجد تاریخی به نیمه رسید

هم به دلیل قدمتش یکی از پایگاه‌های مهم مذهبی محله در برهه‌های مختلف بوده، هم یادگار استاد «حسین لرزاده»، پیر معماری سنتی ایران، است و هم به دلیل قرارگیری مقبره خانوادگی مرحوم لرزاده در همسایگی‌اش، یکی از شاخص‌ترین مساجد شهرری محسوب می‌شود.

این محله جایزه شاعر حاضرجواب درباری بود!

در عهد قاجار، جایی در محدوده سه‌راه ملک فعلی که محله باغ صبا نام دارد، تا چشم کار می‌کرد باغ‌های سرسبز و درختان سر به فلک کشیده دیده می‌شد.

قصه‌های تهران

عکس هویت | ساخت مسجد گیاهی میدان تجریش داستان جالبی دارد | رضا شاه می‌خواست اینجا کاباره بسازد!

زمانی که چشم رضا شاه به باغ‌های باصفای میدان تجریش می‌افتد تصمیم می‌گیرد که کاباره‌ای برای خوشگذرانی و تفریح افرادی بسازد که به پل تجریش می‌آیند، برای همین دستور می‌دهد تا باغ بزرگ ضلع شمال غربی میدان تجریش را به هر قیمتی از صاحبش بخرند تا این نقشه را عملی کند اما نتوانست و جای آن مسجدی بنا شد.

خانه‌باغ امیرتیمور کلالی و راز ۲۷ سال عینک آفتابی زدن استاد بنان

امیرتیمور کلالی، وزیر کار و کشور دولت مصدق، زمینداری بزرگ بود که تعداد آبادی‌هایش در خراسان به ٢٠٠ پارچه می‌رسید.

چرا تهرانی‌ها عادت نداشتند گل بخرند؟ | از اولین گل‌فروشی تهران چه می‌دانید؟ | روایت تاریخی نامگذاری گل صدتومنی

تا ۱۰۰ سال پیش تهران سراسر پوشیده از باغ و دار و درخت بود، اما گل و گل‌کاری و پیشکش دادن و هدیه گرفتن گل چندان مرسوم نبود. تعارف که نداریم، اهالی تهران قدیم به گل رغبتی نداشتند و آن را لوکس و بی‌مصرف می‌دانستند، از این رو گل هدیه دادن و گل گرفتن و حتی فروش گل در تهران قدمت شگفت‌انگیزی ندارد.

تصاویر| تشکیل جلسات مهم صدراعظم در آلاچیق نخستین پارک تهران | باغی شبیه پارک انگلیسی‌ها

اینجا نخستین پارک تهران بود؛ حوالی محدوده کنونی دروازه شمیران و جایی که امروز تنها یک در چوبی و نام «کوچه پارک امین‌الدوله» روی تابلوی شهرداری از آن پارک زیبا باقی مانده است. ماجرای ساخت این پارک را در ادامه بخوانید.

پاتوق محبوب جوانان دهه۳۰ | سینمای خودرویی؛ ویژه پولدارها و آمریکایی‌ها

سال‌های پایانی دهه ۳۰ در فضای مدرن شهری تهرانپارس ،تفریحی متفاوت راه‌اندازی شده بود که برای خیلی از جوانان جذاب بود،اما همه نمی توانستند از این تفریح استفاده کنند و این مکان بیشتر پاتوق جوانان مرفه و دیپلمات‌های آمریکایی بود تا در تنها سینمای ماشینی تهران بنشینند و فیلم ببینند.

زیرگذری که روزگاری مال‌رو بود

در مسیر بزرگراه شیخ فضل‌الله‌نوری تنها یک زیرگذر وجود دارد که آن هم طرشت شمالی را به طرشت جنوبی وصل می‌کند، اما ماجرای شکل‌گیری این زیرگذر خواندنی است.

اختراع یک ساعت عجیب و غریب توسط روحانی این مسجد | چرا شاه، «شیخ علی» را با ابوعلی سینا مقایسه کرد؟

مسجد «شیخ علی» در دل کوچه‌های محله دزاشیب، انبوهی از قصه‌ها را در خود جا داده است؛ از وجه تسمیه این مسجد کوچک تا نقش محوری آن در گردهمایی اهالی به وقت برگزاری آئین‌های مذهبی. نام این مسجد اما با نام یک روحانی متفاوت گره خورده است؛ کسی که در زمان ناصرالدین‌شاه با چند اختراع عجیب شهره شهر شده بود.

نقاشی منحصربه‌فرد محمود صبا از کاخ عشرت‌آباد | راز این نقاشی تاریخی چیست؟

«محمود خان ملک‌الشعرا» یا نامی که بیشتر به آن معروف است «محمود صبا» یکی از نقاشان چیره‌دست دوران قاجار بود. او نقاشی‌های منحصربه‌فرد خود را با امضای «بنده درگاه محمود» می‌کشید. اینجا تابلوی معروف این نقاش ماهر را که از عمارت عشرت‌آباد به تصویر کشیده‌، ببینید.

گفت و گو با «مریم معانی» استاد دانشگاه، پژوهشگر و باستان‌شناس در مورد تاریخچه سکونت در تهران

جنازه‌ای که ۴هزار سال شهر ما را پیرتر کرد | پایتخت از ابتدا مهاجرنشین بود

پیشینه تهران به صد یا ۲۰۰سال گذشته برنمی‌گردد بلکه این شهرپرهیاهو قدمتی هزاران ساله دارد. در دهه‌های پیش کاوش‌هایی در قیطریه و دروس انجام شد که در آن قدمت تهران را حدود ۳هزار تخمین زدند، اما حفاری‌های فاضلاب شهری در دی‌۱۳۹۳قدمت تهران، تمدن و استقرار انسان در این ناحیه را بیش از ۴هزار سال به عقب برد.