تاریخ - باستان‌ شناسی

تخم دایناسور ۷۰ میلیون ساله پر از بلور بود! | عکس

دیرینه‌شناسان در چین با کشف یک تخم دایناسور ۷۰ میلیون ساله که فضای داخلی آن به‌جای جنین، با بلورهای درخشان کلسیت پر شده است، به نمونه‌ای کم‌نظیر از یک «ژئود طبیعی دایناسوری» دست یافتند؛ کشفی که می‌تواند سرنخ‌های تازه‌ای از شرایط محیطی دوران باستان ارائه دهد.

کوسه‌ ۳۳۰ میلیون ساله در دل یک منطقه مسکونی!

دیرین‌شناسان در موزه هانترین گلاسگو از فسیلی ۳۳۰ میلیون ساله پرده برداشته‌اند که تقریباً تمام اجزای بدن یک کوسه باستانی را دست‌نخورده حفظ کرده و تصویری بی‌سابقه از اقیانوس‌های دوران کهن ارائه می‌دهد.

طلسم ممنوعۀ فراعنه، برای جاودانگی ملکۀ قدرتمند مصر باستان | عکس

ملکه نه‌تنها به‌عنوان مادر فرعون، بلکه به‌عنوان زنی که جسارت کرده بود همان محافظت‌های جادویی و زندگی پس از مرگ مخصوص پادشاهان را برای خود طلب کند، به یاد آورده می‌شد. این حرکت انقلابی، او را قرن‌ها پیش از حتشپسوت و کلئوپاترا به یک نوآور سیاسی و مذهبی تبدیل کرد.

کشف یک قبر ۴ هزار ساله در زمین کشاورزی | عکس

بقایای اسکلت‌هایی که در یک اتاقک تدفین سنگی در جزیرۀ بوت اسکاتلند کشف شده بودند، اکنون شناسایی و مشخص شده است که به دو نفر از دوران عصر برنز (حدود ۴ هزار سال قبل) تعلق دارد.

کشف نقاشی‌های ۱۷ هزار ساله‌ توسط یک سگ | عکس

در سال ۱۹۴۰، یک سگ در حال بررسی سوراخی در کنار یک درخت بود که به غاری وسیع پر از آثار هنری انسان‌های باستانی راه پیدا کرد.

این ۶ شهر باستانی گم شده‌اند | عکس

باستان‌شناسان به کمک متون تاریخی از وجود برخی شهرهای مهم باستانی آگاه هستند، اما تاکنون نتوانسته‌اند آن‌ها را پیدا کنند.

پیدا شدن هزارتوی باستانی در یک علفزار | عکس

هزارتوها افزون بر کارکرد عملی، در فرهنگ‌های گوناگون همواره معانی نمادین و معنوی داشته‌اند. در هند، این سازه‌ها بیشتر با باروری، نظم کیهانی و مراقبه پیوند دارند؛ ازاین‌رو شاید هزارتوی بورامانی کارکردهای چندگانه‌ای داشته باشد.

کشف گاو دریایی ۲۱ میلیون ساله در خلیج فارس

در عمق تاریخ خلیج فارس، باستان‌شناسان به تازگی فسیل گونه‌ای ناشناخته از گاوهای دریایی را کشف کردند که بیش از ۲۱ میلیون سال پیش در این منطقه زندگی می‌کرده است.

زوج خوش‌شانس یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌های طلا را پیدا کردند | عکس

در فوریه ۲۰۱۳ وقتی یک زوج کالیفرنیایی در حال پیاده‌روی در ملک شخصی خود بودند، یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌های طلا در تاریخ ایالات متحده را پیدا کردند.

شباهت موزاییک ۱۶۰۰ سالۀ رومی به «فرش» | عکس

یک کف موزاییکی استثنایی از دوران اواخر باستان پس از ۶۲ سال دوباره در شهر آکیلئا در شمال شرقی ایتالیا نمایان شد. این موزاییک که به دلیل پانل مرکزی بزرگ خود با ترکیب ظریفی از گل‌های ساخته‌شده از قطعات موزاییکی چندرنگ، «فرش گلدار» نامیده شده، به قرن چهارم میلادی تعلق دارد.

کشف نقاشی‌های تازه‌ در ویلای ۲ هزار ساله همسر امپراتور | عکس

کاوش‌های تازه در ویلای پوپائا نزدیک پمپئی، تزئینات مجلل، دیوارنگاره‌های زنده و اتاق‌های تازه کشف‌شده را نشان داده و تصویری نادر از زندگی و ذوق اشرافی دوران نرون ارائه می‌کند.

مجسمه‌ای شبیه «بودا» روی سطل هزار ساله‌ | عکس

یک «سطل بودا» هزار سال در یک قبر وایکینگی دوام آورده و با اینکه یک هزاره را زیر لایه‌های خاک، چوب و سنگ سپری کرده، همچنان به طرز شگفت‌آوری سالم باقی مانده است.

معانی نقاب‌های آفریقایی؛ از ارواح حیوانات تا نیروهای ماورائی | عکس

ماسک‌های آفریقایی بخشی جذاب و پایدار از فرهنگ آفریقا هستند. بیایید نگاهی به برخی از مهم‌ترین کاربردها و معانی نهفتۀ آن‌ها بیندازیم.

یافتن کوزه‌های «لوبیا» در اتاق مخصوص بردگان در ویلای ۲ هزار ساله | عکس

با کشف بقایای مواد خوراکی در یک ویلای دو هزارساله در شهر مدفون‌شدۀ پمپئی، معلوم شده است که بردگان این ویلا مکمل‌های غذایی دریافت می‌کردند؛ از جمله گلابی، سیب و حبوبات سرشار از پروتئین.

مرموزترین گنج ایران در قبر ۲۶۰۰ ساله پیدا شد | عکس

مقبرۀ اَرجان، یک تدفین اشرافیِ دورهٔ نئوعیلامیِ متأخر (حدود ۶۳۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد) است که در نزدیکی بهبهان در استان خوزستان کشف شده است. یکی از مهم‌ترین کشفیات درون این مقبره، حلقه‌ طلایی روی سینۀ جسد بود؛ حلقه‌ای که به دلیل نمادهای باشکوهش به «حلقۀ قدرت» معروف شده است.

پیدا شدن بزرگترین گنج ولز؛ دو کوزه پر از سکّه‌های روم باستان | عکس

مجموعه‌ای شامل حدود ۱۵ هزار سکه روم باستان که توسط یک جست‌وجوگر فلزات عتیقه کشف شده است، می‌تواند به بزرگ‌ترین گنجینه سکه‌های رومی کشف‌شده در تاریخ ولز تبدیل شود.

نشانه‌های بی‌سابقه از آخرین تماس زندگان و مردگان در زمان باستان!

محققان اخیرا موفق به درک بیشتری از مراسم تدفین در بریتانیای رومی شده‌اند. گویا در آن برهه تاریخی، رومی‌ها روی جسد را با خمیر گچ مایع می‌پوشاندند و حالا اثر انگشت‌های متعددی در همین زمینه مشاهده شده که راه را برای انجام تحقیقات بیشتر باز می‌کند.

این معبد ۶ هزار ساله «صدا» را تقویت می‌کند! | عکس

این محوطه‌ تدفینیِ زیرزمینی که حدود ۴۰۰۰ پیش از میلاد ساخته شده، صدا را در بسامدی آرام‌بخش تقویت می‌کند.

مردگانی با لباس پشمی؛ رازی تازه در مورد شهر سوختۀ ۲ هزار ساله | عکس

یک پژوهش جدید نشان می‌دهد دست‌کم چهار نفر از افرادی که در این فوران جان باختند، تونیک‌ها و شنل‌های پشمی پوشیده بودند؛ موضوعی که تاریخِ فرض‌شده‌ی این فاجعه‌ی مشهور را با پرسش‌های جدی روبه‌رو کرده است.

ببینید؛ ۱۶ هزار ردّپا از دایناسورهایی که ۶۶ میلیون سال قبل در اینجا می‌دویدند!

برخی از ردپاهای ثبت‌شده قطری برابر ۳۰ سانتی‌متر دارند، یعنی کمابیش به اندازه یک ماهیتابه بزرگ.

شگفت‌انگیزترین کشفیات باستان‌شناسی:

راز ۵ هزار سوراخ در کوهستان آند بالاخره حل شد | عکس

تصاویر ماهواره‌ای ردهایی از تله‌های شکار باستانی عظیم را که در سراسر کوه‌های آند پراکنده شده‌اند، ثبت کردند و نقشه‌برداری زیر آب، کشتی‌های جنگی غرق‌شده جنگ جهانی دوم را دوباره در معرض دید قرار داد و یک بندر زیر آب را کشف کرد که ممکن است کلیدهایی برای یافتن آرامگاه نهایی کلئوپاترا در خود داشته باشد.

آثار باستانی ۱۵۰۰ ساله سر از مغازۀ دست‌دوم‌فروشی درآورد | عکس

یک مجموعه زیورآلات قدیمی که به یک فروشگاه دست‌دوم در کانادا اهدا شده بودند، احتمالا قدمتی فراتر از تصور دارند و حتی ممکن است مربوط به ۱۵۰۰ سال قبل باشند.

کشف کتیبه باستانی «نبرد پهلوان و مار» در کوه‌های خوزستان! | عکس

این کتیبه که در ارتفاعات کوه «منار» در شهرستان اندیکای استان خوزستان شناسایی شده، می‌تواند داده‌های تازه‌ای درباره باورهای دینی، سنت‌های هنری و تعاملات فرهنگی تمدن «عیلام» در منطقه مرکزی زاگرس ارائه دهد.

شب یلدا به‌ عنوان نوزدهمین عنصر میراث‌ فرهنگی ناملموس ایران آذر سال ۱۴۰۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛

معاشرت در وقت مبارک! | کارکرد اجتماعی طولانی ترین شب سال چیست؟

تقویم می‌گوید آخرین شب پاییز است، شب و جوش مردم اما از بازسازی پیوندها خبر می‌دهد. قرار است به بهانه این آیین کهن برای همدلی دور هم جمع و از حال هم با خبر باشیم. کارکرد اجتماعی طولانی‌ترین شب سال از اسطوره‌ها تا کنون، تمرین همین گفت و گوهاست.