کارشناسان از افزایش دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی و خصوصی، افزایش ظرفیت دانشگاه‌های علمی-کاربردی و پیام نور به‌عنوان مصادیق سیاست گسترش بدون ضابطه دانشگاه‌ها یاد می‌کنند.
همچنین برخی کارشناسان معتقدند در چند سال اخیر اراده‌ای قوی درصدد تقویت و پشتیبانی ازاین قبیل دانشگاه‌هاست تا بدین وسیله جلوی گسترش دانشگاه آزاد اسلامی را بگیرند.
زیرا در این چند سال به هر طریق ممکن به مقابله با دانشگاه آزاد بر آمدند، اما هیچ گاه موفق نشدند و این موضوعی است که نمی‌توان آن را کتمان کرد و حالا می‌کوشند با بها دادن به دانشگاه پیام نور و جامع علمی- کاربردی از یک سو و سایر مؤسسات غیرانتفاعی از سوی دیگر مانعی در برابر دانشگاه آزاد ایجاد کنند.
در حال حاضر تقویت دانشگاه پیام نور با تزریق بودجه به عناوین مختلف و در اختیار قرار دادن امکانات عمومی مانند فضاهای آموزشی مدارس در سطح کشور در اختیار این دانشگاه در دستور کار است.
افزایش بودجه
رئیس‌جمهوری با افزایش بودجه دانشگاه پیام نور در قالب متمم بودجه سال 86 موافقت کرد.
به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران، احمدی‌نژاد طی نامه‌ای به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی با درخواست محاسبه بودجه دانشگاه یاد شده بر اساس سرانه دانشجو و تأمین حداقل نیمی از کسری اعتبار مورد نیاز در متمم بودجه سال 1386 موافقت کرده و دستورات لازم برای افزایش بودجه دانشگاه پیام نور را صادر کرده است.
ایجاد 6 هزار پست سازمانی
هیات دولت براساس مصوبه‌ای به منظور تقویت فعالیت‌های علمی و اداری دانشگاه پیام نور در سراسر کشور با ایجاد 6 هزار پست سازمانی در این دانشگاه از طریق مأموریت یا انتقال کارکنان موافقت کرد.
براساس این مصوبه کارکنانی که براساس این تصویب‌نامه به دانشگاه پیام نور منتقل می‌شوند از مزایایی مانند اعطای زمین، وام مسکن و... برخوردار خواهند بود و هیات امنای این دانشگاه مکلف است نسبت به پیش‌بینی فوق العاده تطبیق حقوق برای جلوگیری از کاهش دریافتی کارکنان مأمور اقدام نماید.
آموزش از راه دور
دانشگاه پیام نور یکی از دانشگاه‌های کشور است که در سال ۱۳۶۷ تأسیس شد. شیوه آموزشی این دانشگاه، به صورت آموزش باز و از راه دور تعریف شده است. این شیوه عمدتاً با توجه به ویژگی‌های اقلیمی، اقتصادی و جمعیتی کشورها شکل می گیرد.
البته آموزش از راه دور از دیر باز وجود داشته‌است. اما این نظام با ویژگی‌های کنونی خود از اواسط دهه 60 میلادی در برخی کشورهای اروپایی شکل گرفت و انگلستان آغازگر فعالیت رسمی نظام آموزش از راه دور به شکل اولیه آن یعنی آموزش مکاتبهای بود. با پیشرفت سریع فناوری‌های ارتباط جمعی، این نظام به شکل امروزی رایج شد.
واکنش دانشجویان
در حالی که ماهیت دانشگاه پیام نور آموزش از راه دور است، این دانشگاه برای ادامه تحصیل دانشجویان شاغل و افرادی که به هر دلیلی نمی‌توانند در کلاس‌ها حضور داشته باشند تشکیل شده و حتی کتاب‌های این دانشگاه به نحوی تهیه شده است که دانشجو بتواند با مطالعه آنها، دروس را فراگیرد.
در این میان برای برخی از رشته‌ها استثنائاتی وجود دارد که دانشجو موظف به شرکت در کلاس‌های عملی است، ولی در اغلب دروس، الزامی برای حضور در کلاس‌ها وجود ندارد و دانشجو می‌تواند برای رفع اشکال در کلاس‌ها شرکت کند.
البته با وجود قوانین صریح در این باره، برخی از استادان، دانشجویان را تشویق به شرکت در کلاس‌های خود می‌کنند که مشکلاتی به‌دنبال دارد، از جمله این که چون تصحیح اوراق تشریحی دروس تخصصی و پایه، به استادان دانشگاه واگذار می‌شود و دروس تخصصی و پایه معمولا 6 نمره در اختیار استاد است، به خاطر همین دانشجویان خود را موظف می‌دانند در کلاس‌ها شرکت کنند.
براساس قانون دانشگاه، اگر درسی را دانشجو به صورت غیرحضوری انتخاب کند نتیجه امتحان پایان ترم ضرب در 10 تقسیم بر 7 شده و نمره پایان ترم دانشجو از این طریق محاسبه می‌شود.
ولی استادان با سخت گیری‌های بی‌مورد و غیراصولی در تصحیح برگه‌های امتحانی دانشجویان غیرحضوری و ارفاق نمرات به دانشجویان حضوری عملا باعث پایمال‌شدن حقوق دانشجویان شده و در این میان اعتراضات دانشجویان تاکنون راه به جایی نبرده است.
البته اغلب دانشجویان دانشگاه پیام نور از مکان نامناسب، کمبود امکانات آموزشی و نبود استادان مجرب ابراز ناخرسندی می‌کنند.
یک دانشجو در این باره گفت: کمبود استاد با تجربه یک مشکل اساسی و قدیمی در دانشگاه پیام نور است که با وجود انتشار فراخوان‌های مختلف برای جذب اعضای هیات علمی این نقیصه تا کنون برطرف نشده است.
یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه پیام نور نیز کمبود امکانات آموزشی و رفاهی، نبود فضای مناسب و فقدان خوابگاه و سالن مطالعه را از مشکلات این دانشگاه بیان کرد.
رؤسای دانشگاه‌ها و تحمیل ظرفیت مازاد
در نشست فوق العاده رؤسای دانشگاه‌ها که در واپسین روزهای آبان در تهران برگزار شد، اعلام ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها یکی از مسایلی بود که رؤسای برخی دانشگاه‌های کشور به آن معترض شدند.
به گزارش مهر، رؤسای دانشگاه‌ها معتقدند که در کنکور سراسری بر خلاف آنچه دانشگاه اعلام کرده، وزارت علوم دانشجو به آنها تحمیل کرده است، اما وزارت علوم تأکید می‌کند که هیچ ظرفیت مازاد غیرقانونی بر دانشگاه‌ها تحمیل نشده و اگر مشکلی وجود داشته باشد از ناحیه معاونان آموزشی دانشگاه‌هاست.
رؤسای دانشگاه‌های کشور در چند سال اخیر پس از اعلام نتایج کنکور سراسری و مشخص شدن آمار پذیرش دانشگاه‌ها نسبت به اقدامات وزارت علوم در جذب دانشجو انتقاد کرده و مدعی‌اند که وزارت علوم ظرفیتی مازاد به آنها تحمیل کرده است که دانشگاه از اداره این دانشجویان عاجز خواهد بود.
این اعتراضات معمولا در زمان ارائه خوابگاه به دانشجویان غیربومی توسعه می‌یابد و ماه‌های آخر سال که بودجه در حال اتمام است اوج می‌گیرد. البته برخی از دانشگاه‌ها مثل دانشگاه تبریز به متناسب نبودن افزایش ظرفیت‌ها و بودجه دانشگاه‌ها نیز انتقاد دارند.
دانشگاه‌ها مقصرند
وزیر علوم و رئیس سازمان سنجش نیز در این نشست پاسخ جالبی به اعتراض رؤسای دانشگاه‌ها در باره افزایش بی‌رویه ظرفیت‌ها دادند و دانشگاه‌ها را مقصر این معضل معرفی کردند.
محمدمهدی زاهدی با اشاره به این که ظرفیت‌ها براساس هماهنگی معاون آموزشی دانشگاه‌ها با معاون آموزشی وزارت علوم مشخص می‌شود گفت: در برخی موارد دیده شده است که معاونت‌های آموزشی دانشگاه‌ها نسبت به ضریب ریزش توجه نمی‌کنند و بعضاً علاوه‌براینکه ضریب ریزش را برای اعمال به وزارت علوم معرفی می‌کنند، خودشان نیز یک بار دیگر تأثیر می‌دهند لذا تعداد دانشجویانی که برای آنها معرفی می‌شوند به‌دلیل اشتباه خودشان زیادتر است.
وی از رؤسای دانشگاه‌ها خواست تا نظارت بیشتری بر عملکرد معاونان آموزشی خود داشته باشند، زیرا امکان ندارد سازمان سنجش در کم و زیاد شدن ظرفیت‌ها دخل و تصرفی داشته باشد.
رئیس سازمان سنجش نیز گفت: اگر اشتباهی باشد از طرف دانشگاه‌ها صورت گرفته و وزارت علوم هیچ گونه ظرفیت مازاد خلاف قانونی بر دانشگاه‌ها تحمیل نکرده است.
عبدالرسول پورعباس در باره افزایش بی‌رویه ظرفیت برخی رشته‌ها در بعضی دانشگاه‌ها گفت: در رشته‌های روزانه به جز 5 درصد مازاد ظرفیت شاهد و 7 تا 8 درصد اضافه ظرفیتی که به لحاظ شکست ظرفیت‌ها یا به‌دلیل نمره مساوی برخی داوطلبان طبق قانون اضافه می‌شود، هیچ افزایش ظرفیتی ایجاد نشده است.
