عصر سه‌شنبه 18 تیر، هم‌زمان با روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، برگزیده‌های شانزدهمین جشنواره‌ی کتاب کودک و نوجوان معرفی شدند.
اختتامیه‌ی دوره‌ی شانزدهم جشنواره‌ی کتاب کودک و نوجوان، در سالن غدیر مرکز آفرینش‌های فرهنگی، هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. به‌گزارش خبرنگار دوچرخه، در این مراسم حمید نوایی‌لواسانی، دبیر علمی جشنواره، گزارشی از این دوره‌ی جشنواره ارائه داد. هم‌چنین صادق رضایی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به ایراد سخنرانی پرداخت و دو کلیپ نیز درباره‌ی مهدی آذریزدی و کتاب‌خوانی کودکان و نوجوانان پخش شد.
گفتنی است در این دوره، داوران در هشت گروه کتاب‌های منتشر شده در سال 1391 برای مخاطبان خردسال، کودک و نوجوان را مورد بررسی وداوری قرار دادند و برگزیدگان رشته‌های گوناگون را معرفی کردند. در این‌جا با نامزدها و برگزیده‌های این دوره‌ی جشنواره آشنا می‌شوید.
شعر
داوران رشته‌ی شعر که عبارتند از: عرفان نظرآهاری، آتوسا صالحی و انسیه موسویان در بخش کتاب‌های شعر برای خردسالان و کودکان از میان خلبان جنگی، سروده‌ی لیلا خیامی (زلال اندیشه)، بوی تمشک، سروده‌ی حمید هنرجو (سروش) و مجموعهی رفتم بالا اومدم پایین، سروده‌ی ناصر کشاورز (چکه و شهر قلم) مجموعهی رفتم بالا اومدم پایین، را به‌دلیل پیوند خلاقانه‌ی عناصر عامیانه با موضوع‌های امروزی و به‌کارگیری زبان مناسب خردسالان، برای آموزش غیرمستقیم مفاهیم زندگی شایسته‌ی دریافت لوح زرین و دیپلم افتخار دانستند.
در بخش شعر نوجوان نیز، داوران ضمن تقدیر و تشکر از دو کتاب پول چراغ جادو سروده‌ی فاضل ترکمن و سوت سکوت سروده‌ی عباس تربن به‌دلیل توجه به شعر طنز برای نوجوانان، هیچ کتابی را شایسته‌ی دریافت جایزه نشناختند.
داستان تألیفی
مجید راستی، سوسن طاقدیس و مژگان بابامرندی داوری کتاب‌های داستان تألیفی برای مخاطب کودک و خردسال را برعهده داشتند که از میان خواب‌های خوشمزه و به عروسی من بیا، هر دو اثر سرور کُتبی، ماه و روباه و کلاغ، اثر زهره یحیی‌پور (هرسه از انتشارات به‌نشر)، گرگ سایه‌ای، اثر فاطمه مشهدی‌رستم (طرح و اجرای کتاب)، پی‌تی‌کو... پی‌تی‌کو...، اثر فرهاد حسن‌زاده و کلید کوچولو، اثر ابراهیم قدردان (هر دو از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) لوح تقدیر جشنواره را به‌دلیل ارائه‌ی بیانی نو از دیدگاه کودک هوشمند و متفاوت امروز، به پی‌تی‌کو... پی‌تی‌کو... و لوح زرین و دیپلم افتخار را به‌دلیل نگاه متفاوت و عمیق به دنیای پیچیده خردسال و همینطور تأثیر بر ذهن و تخیل او، به خواب‌های خوشمزه و به عروسی من بیا، اهدا کردند.
داوری داستان‌های تألیفی برای نوجوانان برعهده‌ی محمدرضا بایرامی، داریوش عابدی و عالمه میرشفیعی بود. این گروه داوری از بین آخر بازی، نوشته‌ی نسترن فتحی، باغ وحشت، نوشته‌ی راحیل ذبیحی(هر دو از چکه و شهر قلم)، وقتی مُژی گم شد، نوشته‌ی حمیدرضا شاه‌‌‌‌آبادی، اتاق تاریک، نوشته‌ی محمد بکایی و دلقک، نوشته‌ی هدا حدادی (هر سه از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) به باغ وحشت، به‌دلیل زبان مناسب نسبت به موضوع، شخصیت‌پردازی، تعلیق مناسب در داستان و انسجام در ساختار، لوح تلاش و به اتاق تاریک، به‌دلیل توجه به ساختار، زبان داستان، نگاهی تازه و استفاده مناسب از عناصر داستان در خلق فضای داستان و به کارگیری به موقع از این عناصر، ایجاد موقعیت اولیه‌ی مناسب داستانی برای خلق رمان و هم‌چنین توجه به موضوع جنگ با نگاهی تازه لوح زرین جشنواره را هدیه کردند.
داستان ترجمه
داوران داستان‌های ترجمه یعنی حسین بکایی، علی خاکبازان و بهار اشراق در بخش کودک و خردسال از میان مجموعهی 10 جلدی قصه‌های ماندگار، ترجمه‌ی شهاب‌الدین عباسی (مهاجر)، مجموعهی هشت جلدی نیکلا کوچولو، ترجمه‌ی نیلوفر اکبری (ایران‌بان)، تک و تنها توی دنیای به این بزرگی! ترجمه‌ی فریده خرمی و برسد به دست معلم عزیز، ترجمه‌ی محبوبه نجف‌خانی (هر دو از آفرینگان) و دوست تا همیشه، ترجمه‌ی راحله پورآذر (منظومه خرد) ضمن تقدیر از نیلوفر اکبری مترجم مجموعهی نیکلا کوچولو، دوست تا همیشه را به‌دلیل این‌که توانسته موضوع مرگ و چگونگی مقابله با آن را به خوبی روایت کند، در خور دریافت لوح تقدیر شناختند.
در بخش نوجوان نیز مجموعهی کتاب‌های مدرسه (جلد 3 تا 6)، ترجمه‌ی مرجان ظریف صنایعی و افسانه سلیمانی‌مختار (دیبایه)، کلماتین، ترجمه‌ی پونه اسلامی (قطره)، ماه بر فراز مانیفست، ترجمه‌ی کیوان عبیدی‌آشتیانی و جایی که کوه بوسه می‌زند بر ماه، ترجمه‌ی پروین علی‌پور (هر دو از افق) نامزد بودند. در این بخش، هیئت داوران لوح تقدیر را به‌دلیل به تصویر کشیدن دنیایی واقعی و ارائه‌ی معیارهایی از ارزش‌های انسانی در قالبی نو، به مجموعهی کتاب‌های مدرسه و لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره را به‌دلیل برخورداری از شیوه‌ای نو در روایت، پیرنگ داستانی منسجم، ساختار زیبا و ترجمه‌ی روان، به ماه بر فراز مانیفست تقدیم کرد.
علمی و آزموشی
محمود سالک، مجید عمیق و امیر صالحی طالقانی داوران کتاب‌های علمی و آموزشی بودند. آن‌ها در بخش کودک و خردسال از میان نامزدهای این بخش: بازی کن و بیاموز، ترجمه‌ی رضوان خرمیان (قدیانی)، آیا مرغ‌ها راه‌راه هستند؟، ترجمه‌ی مسلم قاسمی (باغ آبی)، مجموعهی من می‌توانم خلّاق و هنرمند باشم، نوشته‌ی زهرا جهانبخش و جواد محمدزاده (آوند رشد)، مجموعهی کاردستی‌های خلاق، نوشته‌ی طاهره عرفانی (به‌نشر)، فرهنگ‌نامه‌ی طلایی نوآموز، به قلم گروه نویسندگان (طلایی)، دایره‌المعارف ورزش، نوشته‌ی احسان کاتبی، دایره‌المعارف تاریخ ایران، نوشته‌ی مسعود جوادیان و فرهنگ اعلام کودک، نوشته‌ی مهدی ضرغامیان (هر سه از محراب قلم)، مجموعهی من می‌توانم خلّاق و هنرمند باشم را به‌دلیل نگاه خلاقانه به امر آموزش هنر و مهارت‌های یادگیری در مسیر رشد کودکان و بهره‌گیری از موضوع‌های مورد علاقه‌ی آن‌ها در امر پرورش استعدادهایشان، شایسته‌ی دریافت لوح تقدیر و فرهنگ اعلام کودک را به‌دلیل پرداختن به موضوعی که نیاز روز مخاطب است و در بازار نشر هم آثار مشابهی در این مورد وجود ندارد همینطور با توجه به نثر سلیس و روان، تصویرگری جذاب و تدوین منسجم، شایسته‌ی دریافت لوح زرین و دیپلم افتخار شناختند.
در همین رشته و در بخش نوجوان نامزدها عبارت بودند از: فرهنگ‌نامه مشاغل، به قلم گروه نویسندگان (طلایی)، مجموعهی فرهنگ و تمدن ایرانی، به قلم گروه نویسندگان، مجموعهی پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی‌پایان، به قلم گروه نویسندگان و اطلس جغرافی جهان برای دانش آموز، ترجمه‌ی مسعود جوادیان (هر سه از افق) و راهنمای عملی زندگی سبز، ترجمه‌ی ناهید صفایی (فنّی ایران).
داوران در بخش تألیفی این رشته به چند جلد از مجموعهی پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی‌پایان، اثر مازیار سمیعی، نادر شهریوری و مهدی یوسفی، به‌دلیل پرداختن به موضوعات و مسائل بنیادین نوجوانان از بُعد روانشناختی و فلسفی و دارا بودن نثر بسیار جذاب و مبتکرانه که طراحی و گرافیک اثر نیز همخوانی تحسین‌برانگیزی با آن دارد، لوح تقدیر دادند و به فرهنگ‌نامه مشاغل، به‌دلیل آشناکردن نوجوانان با مشاغل و انواع مهارت‌ها، تحقیق‌مدار و جامع بودن، سرفصل‌هایی که مبنای پژوهشی دارند و همینطور باتوجه به نثر سلیس و روان، طراحی و صفحه‌آرایی مناسب، لوح زرین و دیپلم افتخار اهدا کردند.
در همین رشته، هیئت داوران مداد پرنده و دیپلم افتخار جشنواره را به حسین شیخ‌الاسلامی دبیر مجموعه و نویسنده‌ی کتاب‌های زبان، جهان و من از مجموعهی پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی‌پایان تقدیم کرد.
اطلس جغرافی جهان برای دانش آموز، هم به‌دلیل انتخاب مناسب و تناسب موضوع و همخوانی آن با نیازهای مخاطب در شناخت جهان پیرامونش که همراه با دقت علمی است و هم‌چنین باتوجه به شکل ارائه و آماده‌سازی و کیفیت چاپ و داشتن حق رایت از ناشر، لوح تقدیر جشنواره را در بخش ترجمه‌ی این رشته به‌دست آورد.
کتاب‌های دینی
داوران کتاب‌های دینی عبارت بودند از: سیدعلی‌محمد رفیعی، محسن هجری و علی مهر که در بخش کودک و خردسال، او اثر محسن چینی‌فروشان را به‌دلیل اندیشه‌آفرینی نسبت به بنیادی‌ترین مقوله‌ی دینی و فلسفی و برخورداری از زبان و ضرب‌آهنگی مناسب در انتقال مفاهیم به مخاطب، شایسته‌ی دریافت لوح تقدیر شناختند.
بازنویسی ادبیات کهن
دکتر محمد جعفری‌قنواتی، دکتر حسن ذوالفقاری و دکتر مریم جلالی داوری کتاب‌های بازنویسی را برعهده داشتند. این گروه از داوران هم ابتدا نامزدهای این رشته را به این قرار معرفی کردند: مجموعهی قصه‌های شیرین ایرانی (سوره مهر)، مجموعهی قصه‌ای نو، از افسانه بازآفرینی محمدرضا یوسفی (پیدایش) و نیم من بوق اقتباس سیدعلی شجاعی (کتاب نیستان).
دو کتاب سنگ صبور و نمکی از مجموعهی قصه‌ای نو، از افسانه به‌دلیل تلاش بازآفرینی افسانه‌های کهن با استفاده از عناصر داستان‌پردازی جدید، لوح تقدیر جشنواره را در این رشته از آن خود کردند.
داوران این رشته هم‌چنین ضمن قدردانی و تشکر از مجموعهی قصه‌های شیرین ایرانی، از این مجموعه گلستان سعدی بازنویسی فرهاد حسن‌زاده را، به‌دلیل وفاداری درونمایه به متن اصلی، تناسب زبان اثر با مخاطب و هماهنگی محتوای اثر با هنجارهای اخلاقی و اجتماعی جامعه، در خور دریافت لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره دانستند.
گرافیک کتاب‌های کودک
محمدعلی بنی‌اسدی، کورش پارسانژاد و مسعود نجابتی داوران رشته‌های تصویرگری، گرافیک و طراحی جلد جشنواره بودند. در این گروه و در بخش کودک و خردسال مجموعهی قصه‌های شیرین ایرانی، ننه پنبه (هر دو از سوره مهر)، قیچی که دنبال کار می‌گشت، او، نقره ماهی، حلزون من گم شده (هر چهار کتاب از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان)، مجموعهی قصه‌ای نو از افسانه (پیدایش)، مجموعهی داستان‌های شاهنامه (خانه ادبیات)، مجموعهی چهار جلدی مهرک و سبزک دوست داشتنی (چکه) و خنده‌های تربچه‌ای، از انتشارات علمی و فرهنگی نامزد دریافت جایزه شدند.
داوران لوح تقدیر کتاب‌سازی را به‌دلیل نگاهی متفاوت به ساخت جلد در جهت ارتباط بهتر با مخاطب، به مجموعهی قصه‌های شیرین ایرانی، کار حبیب ایلون اهدا کردند.
در همین رشته لوح ویژه‌ی جشنواره، به‌دلیل وحدت بصری کتاب از صفحات ورودی تا انتهای کتاب و توجه به جزییاتی مانند شیوه‌ی شماره‌ی صفحه‌گذاری و عناوین میانی به مجموعه قصه‌های شیرین ایرانی اهدا شد. دو لوح تقدیر نیز در این رشته به‌دلیل تبعیت صفحه‌آرایی و طراحی نوشتار از ایده‌ی کلی کتاب، به قیچی که دنبال کار می‌گشت کار شیده زوین و به‌دلیل برخورد تصویرسازانه با عناصر نوشتاری و هماهنگی آن با ترکیب‌بندی تصویر، به ننه پنبه کار افسانه آسایش تعلق یافت.
لوح ویژه‌ی طراحی جلد نیز به‌دلیل ارتباط منطقی تصویر و نوشتار و استفاده از حداقل عناصر بصری، به او کار نگین حاج‌زوار و لوح تقدیر به‌دلیل بیانی ساده و دور از تکلف که باعث دیده شدن درست عناصر تصویری و نوشتاری روی جلد، به مجموعهی قصه‌ای نو از افسانه، کار سعید انصافی و لوح زرین و دیپلم افتخار به‌دلیل زیباشناسی یونیفورم کلی جلد و طراحی لوگوتایپ مجموعه و بهره‌گیری مناسب از جاگیری تصاویر روی جلد، به مجموعهی داستان‌های شاهنامه، کار بهزاد غریب‌پور تقدیم شد.
هیئت داوران لوح ویژه‌ی جشنواره را در رشته‌ی تصویرگری، به‌طور مشترک به کتاب‌های نقره ماهی به تصویرگری سید میثم موسوی و حلزون من گم شده به تصویرگری امیر علایی، به‌دلیل تلاش در جهت به دست آوردن اتمسفر بصری خاص، اهدا کرد.
لوح تقدیر این رشته نیز به‌طور مشترک به مجموعهی چهار جلدی مهرک و سبزک دوست داشتنی به تصویرگری هدا عظیمی از انتشارات چکه، کتاب‌های خنده‌های تربچه‌ای به تصویرگری فاطمه ملکی‌جو و قیچی که دنبال کار می‌گشت به تصویرگری مجید ذاکری به‌دلیل ارائه راه حل‌های مناسب بصری و متناسب با گروه سنی، اهدا شد.
ضمناً در این بخش لوح زرین، دیپلم افتخار جشنواره، به‌دلیل تلاش برای یافتن نگاهی نو در روند تجربیات شخصی، به مجموعهی داستان‌های شاهنامه، به تصویرگری علی خدایی، تعلق گرفت.
گرافیک کتاب‌های نوجوان
در بخش نوجوان داوران حوزه‌ی گرافیک، این کتاب‌ها را نامزد دریافت جایزه کردند: مجموعهی پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی پایان، مجموعهی فرهنگ و تمدن ایرانی هر دو از انتشارات افق، هفت پیکر از انتشارات پیدایش، سوت سکوت از انتشارات قطره، نیم من بوق از انتشارات نیستان و کشک‌های خفن و عجب دوست نازنینی! هر دو از انتشارات کتاب چرخ‌فلک.
هیئت داوران به‌دلیل جست‌وجو در بیان قابلیت‌های بصری نوشتار، بیانی بی‌پیرایه و صریح و نگاهی به عناصر بصری با هویت ایرانی، لوح تقدیر بهترین طراحی جلد را به‌طور مشترک به هفت پیکر کار مهران زمانی، سوت سکوت کار محمدرضا دوست‌محمدی و مجموعه‌های پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی پایان و فرهنگ و تمدن ایرانی کار کیانوش غریب‌پور، تقدیم کرد.
لوح ویژه‌ی جشنواره در زمینه‌ی تصویرگری بنا به نظر داوران، به‌دلیل ترکیب‌‌بندی‌های محکم و خلق کاراکترهای روایی آمیخته با طنز در جهت القای مفاهیم ادبی متن، به نیم من بوق به تصویرگری علیرضا گلدوزیان اهدا شد.
هم‌چنین لوح تقدیر این رشته به‌دلیل سادگی و روانی خطوط و سابقة طولانی این هنرمند در آفریدن تصاویر طنزآمیز، به کشک‌های خفن و عجب دوست نازنینی! به تصویرگری محمد رفیع ضیایی تعلق گرفت.
لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره هم به‌دلیل طراحی‌هایی با دفرماسیون دلنشین با قلمی روان و ایده‌هایی مناسب و قابل درک برای نوجوانان به مجموعهی پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی پایان، به تصویرگری مهدی کریم‌زاده، تقدیم شد.
- کتاب‌های خودمان
شعر
داوری بخش شعر کتاب‌های خودمان از انتشارات کانون پرورش فکری، برعهده‌ی عباس تربن، حبیب نظاری و سیدسعید هاشمی بود که این کتاب‌ها را نامزد کردند: دمپایی خورشید سروده‌ی حسین تولایی، دوربین خدا سروده‌ی اسماعیل اللّه‌دادی، تنها خدا فهمید سروده‌ی احمد خدادوست، اسب حنایی سروده‌ی منیره هاشمی، خوش به حال رودخانه سروده‌ی منیره هاشمی، صبح یک روز اردیبهشتی سروده‌ی اکرم کشایی و شبیه صبح خرداد سروده‌ی طاهره شهابی.
هیئت داوران به‌دلیل انتخاب موضوعات نو و نگاه طنزآمیز به دنیای کودک در اولین کتاب شاعر، لوح تلاش بخش کودک و خردسال را به دوربین خدا و لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره را به‌دلیل تلاش برای رسیدن به فضا و شخصیت مستقل شعری، نگاه نو به موضوعات، جسارت در تجربه‌ی قالب‌های نو برای کودکان، به دمپایی خورشید، اهدا کردند.
در بخش نوجوان نیز صبح یک روز اردیبهشتی، به‌دلیل نگاه تازه، جذابیت عناوین شعرها و پایان‌بندی‌های مناسب در کتاب اول شاعر، به لوح تلاش جشنواره رسید.
در همین رشته، خوش به حال رودخانه، به‌دلیل بهره‌گیری پر رنگ از عاطفه، سلامت زبان و بیان و پرداخت مناسب به‌ویژه در قالب نیمایی، لوح ویژه‌ی جشنواره را گرفت.
داستان
وحید طوفانی، محمدرضا یوسفی و صدیقه اسماعیل‌لو، داوران بخش داستان کتاب‌های خودمان از میان پری افسانه‌ها نوشته‌ی فاطمه زمانی، من یک مرد عنکبوتی شبیه رستم خواهم شد نوشته‌ی مژگان بابامرندی، قلب کوچک سپهر نوشته‌ی مهناز فتاحی، جنگ جهانی سوم و خیال‌باف هر دو نوشته‌ی حمید نوایی‌لواسانی، دو اثر جنگ جهانی سوم و خیال‌باف را به‌خاطر سمت دبیری نویسنده از دور رقابت کنار گذاشتند و لوح ویژه‌ی جشنواره را به‌دلیل پرداختن به موضوع کتاب و کتاب‌خوانی و توجه ویژه به تفاوت‌های فردی کودکان و نوجوانان، به من یک مرد عنکبوتی شبیه رستم خواهم شد تقدیم کردند.
گرافیک کتاب‌های خودمان
ابوالفضل همتی‌آهویی، علیرضا پورحنیفه و مهشید مهاجر داوری آثار این بخش را برعهده داشتند و نامزدهای این بخش هم از این قرار معرفی شدند: مامانم گمشده است، صبح یک روز اردیبهشتی، بی‌چکمه و چتر، دوربین خدا، خدا تسبیحی از گنجشک دارد، شب چهل و یکم، دمپایی خورشید، دلم یک دوست می‌خواهد و خیال‌باف.
لوح ویژه‌ی طراحی گرافیک به‌دلیل صفحه‌آرایی خوب، طراحی فونت، نشاط و تحرک در صفحه‌آرایی، به دلم یک دوست می‌خواهد کار مریم رحمتی‌اوینی و لوح تقدیر هم به‌دلیل صفحه‌آرایی خوب و ایجاد فضای متناسب با تصویر، به دمپایی خورشید کار منیژه ونکی رسید.
هیئت داوران لوح ویژه‌ی طرح جلد را به‌دلیل استفاده از انتزاع در ایجاد تصویر روی جلد، به شب چهل یکم کار شیده زوین و لوح تقدیر را به‌دلیل تصویر سازی خوب و انتخاب درست فونت برای عنوان روی جلد، به خیال‌باف کار مشترک سمینه خوبی و ملیحه بشنوایی تقدیم کردند.
لوح تلاش تصویرگری در این بخش، به‌دلیل انتخاب درست تکنیک و تنوع تخیل در ارائه فرم متناسب با فضای شعر، به بی‌چکمه و چتر، به تصویرگری سارا مومنین تعلق یافت.
لوح ویژه‌ی این رشته را هم به‌دلیل تصویرسازی صمیمانه و ایجاد فانتزی‌های متناسب با فضای کتاب، به‌طور مشترک مامانم گمشده است به تصویرگری غزاله مرصوصی و صبح یک روز اردیبهشتی به تصویرگری مونا قائمی گرفتند.
خدا تسبیحی از گنجشک دارد به تصویرگری حمیده محبی و دوربین خدا به تصویرگری نیَر پیکام هم به‌طور مشترک و به‌دلیل تصویرسازی ساده و تخیل قوی در اجرای تصاویر، لوح تقدیر جشنواره را در رشته‌ی تصویرگری کتاب‌های خودمان دریافت کردند.
هم‌چنین به پاس زحمات مژگان بابامرندی، دبیر مجموعهی کتاب‌های خودمان، لوح تقدیر جشنواره نیز به او اهداشد.
