همشهری آنلاین_بهاره خسروی: در واقع همین استقبال باعث شد تا شغل جدید شربت‌سازی در میان مشاغل بازار تهران پیدا شود. اما اینکه سر و کله شربت چطور میان نوشیدنی‌های تهرانی پیدا شد تا در سایه آن برای یک عده شغل ایجاد شود، حکایت جالب و پر ماجرایی دارد.
- آب، پای ثابت غذاهای تهرانی
بیشتر تهرانی‌ها در گذشته عادات داشتند در ترکیب غذایشان حتماً از آب استفاده کنند. به قولی در کنار آب غذایی هم تنگش می‌زدند. مانند آش، آبگوشت و اشکنه، آبدوغ‌خیار و غذاهایی از این دست که آب پایه اصلی آن محسوب می‌شد. در واقع ابداع شربت‌ها هم بر گرفته از همین عادات غذایی است.
در کنار مشاغل زیادی در تهران قدیم وجود داشت، فردی به نام شربت‌بده هم بود. کار او درست کردن شربت بود که بعدها این شربت‌بده‌ها تصمیم گرفتند برای خودشان حرفه مستقلی دست و پا کنند؛ مانند صنف قهوه‌فروش که فروش قهوه را از انحصار قهوه‌خانه‌ها خارج کردند و برای خودشان صنفی دست و پا کردند. شربت‌بده‌ها هم برای خودشان صنفی متفاوت از خدمات غذاپزی‌ها و غذابازاری راه‌اندازی کردند که حضورشان روی تغییر عادات غذایی مردم تأثیر گذاشت.
- یک شغل تجملی
با روی کارآمدن شربتخانه و خدماتی متفاوتی که نسبت به قهوه‌خانه‌ها و غذاخوری‌ها به مشتریان می‌دادند، شربت درست‌کنی تبدیل به شغل جدید تجملی شد. قدیم‌ها که در خانه‌های مردم خبری از شکر و شیرینی نبود، اغلب برای درست کردن شیرینی و شیرین کردن غذا از انگبین یا عسل استفاده می‌کردند. با باز شدن راه‌های تجاری ایران و انگلیس پای شکر به غذای تهرانی‌ها باز و همین باعث شد تا مردم عادی هم از شکر خوششان بیاید و شغل شربت درست‌کنی و شربتخانه پا بگیرد. البته این شربتخانه جدید و امروزی با شربت‌چی‌های دوران صفویه تفاوت داشت.
- هنر آب‌بندی خوشمزه
گاهی اوقات به شربت درست‌کن‌ها حتی لقب آب‌بند هم می‌دادند؛ آب‌بندهایی که با مهارت یاتردستی نوشیدنی‌های خوشمزه‌ای با ترکیب چند ماده گیاهی آماده یا آنها را جابه‌جا می‌کردند تا خوشمزه‌ترین معجون را در اختیار مشتری‌ها قرار دهند.
درباره شربت و اصطلاحات این حرفه هم نکته ظریف و جالبی وجود دارد. برای مثال وقتی ما شربتی را می‌نوشیم و شیرینی زیادی دارد، می‌گوییم شربت غلیظ است.
اما تهرانی‌های قدیم می‌گفتند زوت یا ذات شربت شیرین است. در واقع زوت یا ذات یک گویش فولکلور تهرانی بود که برای تعیین میزان شیرینی شربت مورد استفاده قرار می‌گرفت. اغلب برای کم یا زیاد بودن میزان شیرینی می‌گفتند زوتش قوی یا ضعیف است. به همین دلیل، آب‌بندها یا همان شربت درست‌کن‌ها برای جلب مشتری دست به ابتکارات و تجویزهای جالبی می‌زدند و سعی می‌کردند در صورت نارضایتی مشتری دلیل قانع‌کننده‌ای بتراشند تا مشتری راضی شود. برای مثال می‌گفتند شیرینی کم برای افزایش خواب مفید است یا غلظت هرکدام از ترکیبات خواص دارویی برای بدن دارد.
- نوشیدنی‌های معجزه‌آسای زمستانی
در این روزهای سخت و بحرانی شیوع «کووید ۱۹» یکی از بهترین راه‌های حفظ سلامتی و پیشگیری از سرماخوردگی بالا بردن میزان ایمنی بدن است. در این میان تغذیه به‌ویژه استفاده از مواد غذایی گیاهی و دمنوش‌هایی که خاصیت دارویی دارند، کمک بزرگی به افزایش ضریب ایمنی بدن می‌کند. به همین بهانه مصرف چند دمنوش مناسب فصل زمستان به شرح زیر توصیه می‌شود:
- معجون زنجبیل
زنجبیل را در شیر به همراه عسل و دارچین بجوشانید. این ترکیب برای افرادی که دچار درد آرتروز و ورم مفاصل هستند، مفید است. حتی این نوشیدنی را در وعده صبحانه با چند تکه نان می‌توانید میل کنید.
- دمنوش گل بنفشه
برای پیشگیری و درمان سرفه‌های خشک دمنوش گل بنفشه خاصیت دارویی خوبی دارد. اگر علاقه‌مند به امتحان دمنوش‌های گیاهی مختلف با طعم‌های متنوع هستید، دم‌کرده این گیاه همراه گل سرخ طعم دلپذیری دارد.
- دمنوش گل نیلوفر
اگر پوست خشکی دارید، حتماً از دمنوش گل نیلوفر میل کنید. این دمنوش بهترین مرهم برای پوست‌های خشک به‌ویژه برای افرادی است که در فصل‌های سرد سال دچار حساسیت و خشکی می‌شوند.
- دمنوش نعنا
گیاه خوشمزه و خوشبویی که بهترین معجون برای سرماخوردگی‌های زمستانی است. دمنوش نعنا سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
برای گلودرد و گرفتگی بینی بسیار مؤثر است، ضد نفخ است و در رفع دردهای شکمی که با خوردن مواد غذایی سرد در فصل زمستان ایجاد می‌شود، تأثیر بسیار دارد. همچنین ازبین‌برنده حالت تهوع و تب‌بر است. عطر نعنا بهترین خوشبو کننده برای فضای منزل است.
- دم کرده گل گاوزبان
یکی از تأثیرگذارترین گل‌ها روی اعصاب و روان گل گاوزبان است. دم‌کرده گل گاوزبان برای درمان دردهای ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه مؤثر است. اگر دچار آلرژی فصلی می‌شوید یا زیاد به جوش‌های دهان و آفت مبتلا می‌شوید، حتماً دمنوش گل گاو زبان مصرف کنید. اگر می‌خواهید به قدر کافی تأثیرگذار باشد، باید نیم‌ساعت جوشانده شود و بعد از آن به مدت یک ساعت هم دم بکشد.
- چای آویشن
نوشیدنی چای آویشن همزمان با آغاز فصل پاییز نه تنها می‌تواند مقاوت بدن را در برابر ویروس سرماخوردگی و آنفلوآنزای فصلی افزایش دهد، بلکه روند بهبود سرماخوردگی را سرعت می‌بخشد. این دمنوش تسکین‌دهنده سرفه و برطرف‌کننده تنگی نفس است. در برخی از متون طب سنتی به خواص نوشیدن دمنوش آویشن برای کنترل میزان قندخون به‌عنوان یک درمان جانبی اشاره شده است.
- دمنوش گلپر
بیشتر ما گلپر را ادویه‌ای برای طعم دادن به غذاها می‌دانیم. اما دمنوش گلپر یکی از نوشیدنی‌های پر خاصیت است. گلپر طبیعت گرم و خشک دارد و به طرز شگفت‌انگیزی حافظه، قلب و عروق را تقویت می‌کند. دم‌کرده گلپر نیز اشتهاآور است، به هضم غذا کمک می‌کند، ضد صرع است، کبد را پاکسازی می‌کند و در درمان تنبلی معده، جوش و دمل مؤثر است. مصرف این دمنوش به بهبود عملکرد صفرا و چربی‌سوزی کمک می‌کند.
نظر شما