تولد تصویرهای نو از عکس‌های قدیمی

نگاه عروسک چندان واضح نیست، ولی تعجب را در چشم‌های دختر بچه‌ می‌توان خواند. این عکس‌های قدیمی، اتفاقی نو درون ما پدید می‌آورند و ما را به سفری شگفت‌ در دل تاریخ می‌برند. عکاس نمایشگاه «قاب‌ها و خاطره‌ها» فرصتی فراهم آورده برای سفری تاریخی که در آن بتوان خاطره و خیال را در هم آمیخت.

غلامرضا نصراصفهانی، نمایشگاه «قاب‌ها و خاطره‌ها» را در موزه‌ی عکس‌خانه‌ی شهر برپا کرده است. عکس‌های این نمایشگاه با تکنیک فوتومونتاژ کار شده‌اند. در این نمایشگاه، 23 عکس از کودکان دوره‌ی قاجار انتخاب شده و روی آن‌ها کار شده است.

فوتومونتاژ چیست؟

در فوتومونتاژ، عکاس بعد از گرفتن عکس، روی آن کار می‌کند و با یک ترکیب‌بندی تازه و رنگ‌های نو و یا کولاژ چند عکس، تصویرهای تازه‌ای به‌دست می‌آورد. از این تکنیک‌ها هم می‌توان دیجیتالی استفاده کرد و هم به شکل دستی.

در این نمایشگاه، پرتره‌هایی از کودکان دوره‌ی قاجار می‌بینیم، بچه‌هایی که خیلی جدی نشسته و به این وسیله‌ی عجیب (دوربین) خیره‌ شده‌اند. حالا عکس‌ها گویی در گذر زمان زنگ‌زده‌اند و نقش فلزات که به مرور زمان اکسید می‌شوند روی آن‌ها نشسته است.

غلامرضا نصراصفهانی، متولد 1350 در شهر اصفهان است. او در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان درس خوانده و در انجمن سینمای جوانان فعالیت خود را شروع کرد.

عکاس درباره‌ی کارهایش این‌طور به هفته‌نامه‌ی دوچرخه توضیح می‌دهد: «با استفاده از بافت فلزات و انتقال آن روی عکس‌های دوره‌ی قاجار، سعی کردم فضایی تازه ایجاد کنم. معمولاً در موزه‌ی عکس‌خانه، عکس‌ها‌ به شکل مجموعه به نمایش در می‌آیند. من سعی کردم با فوتومونتاژ روی عکس‌های کودکان دوره‌ی قاجار کار کنم و به‌نوعی این عکس‌های قدیمی را با یک نگاه تازه ارائه دهم. عکس‌های قدیمی با بافت‌های فلزات که به مرور زمان تغییر می‌کنند جذاب‌تر خواهند شد.

• وقتی روی موضوع کودکان دوره‌ی قاجار کار می‌کردید چه ویژگی در این عکس‌ها می‌دیدید؟

خب، عکاسی در زمان قاجار یک پدیده‌ی نو بود و همه‌ی‌ بچه‌هایی که در عکس‌های دوره‌ی قاجار دیده می‌شوند، خیلی خشک جلوی دوربین ایستاده‌اند و به دوربین نگاه می‌کنند. هیچ حرکت و شیطنتی در عکس‌ها نیست. برخلاف عکس‌های امروز که کودکان کاملاً در برابر دوربین راحت‌ هستند و شیطنت می‌کنند. البته در همه‌ی عکس‌هایی که از کودکان گرفته می‌شود نوعی معصومیت دیده می‌شد  که من  این معصومیت را دوست دارم. می‌دانید که در عکاسی پرتره نوع نگاه سوژه به دوربین خیلی مهم است. انگار که دارند به شما نگاه می‌کنند. اما این نگاه، نگاه راحتی نیست، خیلی خشک است.

• درباره‌ی این که حالا با دوربین‌های دیجیتال و  تلفن همراه، عکاسی  آسان شده چی فکر می‌کنید؟

بله، در گذشته عکاسی بسیار سخت‌تر از امروز بود؛ نگرانی از این‌که فیلم‌ها خراب شوند زیاد بود و با احتیاط عکس گرفته می‌شد. عکاسی، هزینه‌ی سنگینی داشت و راحت نبود.  اما امروز با دوربین‌های دیجیتال عکاسی بسیار سهل‌الوصول‌تر شده است. هر چند برای عکاس شدن نیاز به مطالعه و علم عکاسی هست. یک عکاس، می‌تواند زاویه‌ا‌ی تازه را کشف کند و به نوعی با کادربندی حرفه‌ای، عکسی تأثیرگذار از خود به جا بگذارد.

• چه نکاتی در عکاسی مهم‌اند؟

بهترین کار برای این‌که بهتر عکاسی را یاد بگیریم این است که اول ببینیم به چه نوع عکاسی علاقه داریم. عکاسی خیلی گسترده است و شاخه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد. برای مثال عکاسی از طبیعت، عکاسی خبری، عکاسی پرتره و...

بعد درباره‌ی هر نوع عکاسی، کتاب‌ها‌ و منابعی هست که بهتر است آن‌ها را به دقت  مطالعه کنیم و بعد  شروع به کار کنیم.

* * *

نمایشگاه عکس قاب‌ها و خاطره‌ها، از 24 شهریور شروع به‌کار کرده و تا 27 مهرماه امسال، هر هفته، شنبه‌ تا چهارشنبه‌ از ساعت 9 تا 17 و پنج‌شنبه‌ها از ساعت 9 تا 13 دایر است.