ساخت بزرگراه امام علی نمونه بارز این اتفاق است. اگرچه طرح اولیه بزرگراه امام علی اوایل دهه 70مطرح شد و اگرچه پیش‌بینی اولیه این طرح به طرح سوفرتو در سال1352 بازمی‌گردد اما واقعیت این است که تاکنون کسی را توان چنین اقدام بزرگی نبود.
داستان ساخت این بزرگراه به تعبیر بسیاری از کارشناسان یک اقدام قابل‌توجه و دارای اهمیت بوده است؛ ساخت بزرگراهی که به تعبیر بسیاری از کارشناسان غیرممکن می‌نمود هم‌اکنون به پایان رسیده است. بزرگراهی که شمال شرق پایتخت را به جنوبی‌ترین بخش آن متصل می‌کند. طول این بزرگراه به همراه رمپ و لوپ‌های مختلف حدود 35کیلومتر است. بیش از 14تقاطع غیرهمسطح در مسیر این بزرگراه احداث شده و کل مسیر احداث این بزرگراه در کمتر از 21ماه به پایان رسیده است.
هنگامی که درست 20سال از نخستین روزی که ساخت بزرگراه امام علی (بزرگراه شرق) براساس طرح سوفرتو مطرح شد می‌گذرد. درست 20سال از زمانی می‌گذرد که برای نخستین‌بار روی کاغذ نقشه تهران شمال شرق و جنوب شرق با یک خط قرمز به هم متصل شدند. از آن روز تاکنون، اگرچه در مقطعی کوتاه در شمال شرق 9کیلومتر بزرگراه ساخته شدو ادامه کار بر روی کاغذ ماند تا این روزها که شاهد ظهور آن در عرصه شرقی شهر هستیم. اما در طول این سال‌ها طرح‌های مختلف برای ساخت بزرگراه امام علی عوض شد و چندبار مطالعات برای احداث آن از نو انجام شد که هیچ کدام به سرانجام نرسید. بالاخره در مهرماه سال89 این طرح آغاز شد و پس از گذشت 21ماه هم‌اکنون در اختیار شهروندان قرار گرفته است.
جایی در جنوب
12سال بعد از آنکه برای نخستین‌بار احداث کمربندی شهر ری مورد مطالعه قرار گرفت، در 22مهر 1383قطعه دوم کمربندی شهر ری (بزرگراه شهید آوینی) به طول 2/5کیلومتر ساخته شد. طول کلی این بزرگراه 8کیلومتر و 233 متر بوده که در سال 83بخشی از آن به بهره‌برداری رسید، اگرچه بخش‌های دیگری از این بزرگراه در طول سال‌های قبل ساخته شد.کمربندی شهر ری (بزرگراه شهید آوینی) برای نخستین‌بار در 15تیرماه سال 71مورد مطالعه قرار گرفت. شهرداری تهران یک سال پیش‌تر یعنی در 15تیرماه سال 70دستور مطالعات اولیه برای ساخت این کمربندی را به یکی از مهندسان مشاور داخلی ابلاغ کرد. براساس ابلاغ شهرداری قرار بود این مهندس مشاور طرح آزاد‌راهی آماده کنند که خودروها با سرعت متوسط 80کیلومتر بتوانند در آن تردد کنند و این بزرگراه بتواند محدوده شهر ری را در بر گیرد.مطالعات اولیه این بزرگراه حاکی از طرحی بود که یک آزاد‌راه در غرب خط دو مترو طراحی شود و طول تقریبی آن سه کیلومتر باشد. این آزاد راه از میان زمین‌های کشاورزی محدوده شهر ری عبور کند و پس از رسیدن به بزرگراه بهشت زهرا به طول 4/2کیلومتر برسد و با اتصال خیابان شرقی- غربی در شمال بهشت زهرا به طول حدود یک کیلومتر ادامه یافته و از آنجا به حرم امام(ره) متصل شود.
شمال از شمال‌شرقی
بزرگراه امام علی همزمان با سالروز میلاد امام اول شیعیان در روز جمعه به بهره‌برداری رسید. بسیاری از کارشناسان این بزرگراه را هویت جدید پایتخت می‌دانند و آن‌را پروژه‌ای عظیم و به یادماندنی توصیف می‌کنند؛ پروژه‌ای که پس از گذشت بیش از 20سال هم‌اکنون به شاهراه ارتباطی شمال- جنوب تهران تبدیل شده است. برای احداث این پروژه اقدامات گسترده‌ای انجام شد. بیش از 4هزار پلاک مسکونی مشتمل بر هفت هزار واحد برای احداث این پروژه تملک شد و این بزرگراه از شش منطقه پر جمعیت شهری عبور کرد تا شمالی‌ترین نقطه پایتخت در شرق را به جنوبی‌ترین بخش آن متصل کند. برای آسفالت این پروژه عظیم بیش از 250هزار تن آسفالت در مسیر این بزرگراه توزیع و بیش از 60هزار قطعه تولید شده برای دیواره‌های آن نصب شده است. بزرگراه امام علی از مناطق 7، 8، 13، 14، 15و 20عبور می‌کند و در مسیر خود 25تقاطع و 56پل دارد که برای احداث مسیر این پروژه هفت هزار واحد مسکونی تملک شده است. به گفته معاون فنی عمرانی، استراتژی شهرداری این بود که تقاطع‌های شرقی - غربی را زودتر به مردم تحویل دهد. هشت لاین تندرو در تراز منفی یک و شش لاین کندرو در تراز صفر در این بزرگراه احداث شده که دو لاین تندرو برای راه‌اندازی سامانه بی‌آرتی نیز پیش‌بینی شده است.
سید مازیار حسینی، معاون فنی و عمرانی شهردار تهران معتقد است: طول کل مسیر بزرگراه امام علی تا حرم مطهر 35کیلومتر است اما قطعه‌ای که به بهره‌برداری رسیده است 25کیلومتر طول دارد. کار در مناطق 7، 8 و 15به‌دلیل اینکه خیابان و پوسته اولیه‌ای وجود نداشت و از دل بافت مسکونی راه را باز کرده‌ایم بیشتر طول کشید. درواقع ما در کل 480کیلومتر رفع معارض داشته‌ایم.
طرح حرم تا حرم
فازهای اولیه بزرگراه شهید آوینی با احداث و تعریض برخی خیابان شهرری توسط شهرداری منطقه انجام شد اما همزمان با اجرای این طرح، طرحی تازه با عنوان طرح حرم تا حرم مورد مطالعه قرار گرفت تا براساس آن حرم حضرت عبدالعظیم حسنی، به حرم مطهر حضرت امام متصل شود. در مطالعات انجام شده این طرح، دلیل ساخت طرح حرم تا حرم علاوه بر فعالیت‌های اقتصادی و کشاورزی منطقه شهر ری، وجود قبرستان‌های متعدد ذکر شده است. در کنار فعالیت‌های اقتصادی مانند انبارداری و تردد وسایل نقلیه سنگین، وجود مراکز مذهبی دلیلی بر شکل‌گیری این طرح بود. در این طرح آمده است: «وجود آرامگاه حضرت عبدالعظیم در شهر ری و مرقد مطهر حضرت امام در بهشت زهرا و همچنین قرار داشتن دو گورستان امامزاده عبدالله و ابن بابویه در داخل محدوده شهر ری و گورستان بهشت زهرا در جنوب غربی شهر ری موجب شده است که در تعطیلات آخر هفته و در ایام سوگواری و همچنین اعیاد مذهبی زائران قبور با خودروهای شخصی و وسایل نقلیه عمومی در منطقه تردد کرده و گاه تراکم این وسایل موجب راهبندان‌های طولانی در منطقه شود.»
براساس این مطالعات، همچنین برآورد هزینه برای ساختن این بزرگراه در هر کیلومتر از مسیر تازه حدود 270میلیون ریال و برای 4/2کیلومتر بهسازی و تعریض بزرگراه‌های مسیر، هر کیلومتر حدود 40میلیون ریال پیش‌بینی شده بود. این طرح بعد از گذشت تقریبا 20سال هم‌اکنون به پایان راهش رسیده و به‌عنوان ادامه بزرگراه امام علی شمال تهران را به حرم مطهر حضرت امام و بزرگراه تهران- قم متصل کرده است.
12سال بعد
22مهر 1383، 12سال بعد از آنکه نخستین‌بار طرح ساخت کمربندی شهر ری مطرح شد، قطعه دوم کمربندی شهر ری در تقاطع خیابان ابن‌بابویه و چشمه‌علی به بهره‌برداری رسید.قطعه اول این بزرگراه با توسعه و تعریض خیابان‌های محدوده طرح توسط شهرداری منطقه 20 به اجرا در آمده بود. برای احداث بخش دوم کمربندی شهر ری، از خرید املاک معارض واقع بر سر راه طرح تا اجرا و احداث فضای سبز اطراف کمربندی رقمی حدود 15میلیارد تومان هزینه شد. قطعه دوم کمربندی شهرری به طول 5/2کیلومتر از حد فاصل تقاطع فدائیان اسلام تا انتهای رمپ و لوپ‌های مبدل ورامین خاتمه یافت و آنچه آماده بهره‌برداری شد طول هزار و 500متر از محل مبدل ورامین تا ابتدای جاده ابن‌بابویه را شامل شد.
22سال بعد
هم‌اکنون بزرگراه امام علی از شمالی‌ترین قسمت خود از بلوار ارتش در شمال تهران و دامنه‌های کوه‌های توچال آغاز می‌شود و پس از عبور از شش منطقه شهری به بزرگراه شهید آوینی می‌رسد و پس از عبور از آن به سمت بهشت زهرا می‌رود. در واقع با احداث بزرگراه امام علی طرح حرم تا حرم که بیش از 20سال از طرح اولیه آن نیز می‌گذشت به پایان راه رسیده است.
