دوشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۱ - ۱۷:۱۵
۰ نفر

عبدالله آلبوغبیش: سوریه حدود یک ماه پیش با طرح 6 ماده‌ای کوفی عنان فرستاده سازمان ملل به دمشق موافقت کرد و از آن زمان، رایزنی‌ها برای اجرای مفاد این طرح آغاز شد و اکنون بیش از یک هفته از زمان اجرای نخستین ماده آن یعنی برقراری آتش بس میان دوطرف می‌گذرد.

اما ارائه این طرح و موافقت سوریه با آن و بدبینی برخی طرف‌های منطقه‌ای به آن می‌تواند دلالت‌های فراوانی را در چارچوب تحولات یک سال اخیر سوریه تبیین نماید. این طرح دقیقا زمانی ارائه شد که سوریه توانسته بود تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای تبدیل شهر حمص به یک بنغازی دیگر را خنثی سازد و این شهر را در کنترل درآورد. این امر بیش از هر چیز می‌تواند نوعی اعتراف ضمنی به بی‌نتیجه ماندن رویکرد مسلحانه برای متزلزل کردن نظام حاکم در سوریه تلقی شود. کما اینکه این طرح به‌صورت غیرمستقیم بیانگر عقب‌نشینی محور غربی عربی برای حذف اسد و در نتیجه پذیرش اسد به‌عنوان طرف دیگر میز مذاکره و نه موضوع مذاکره می‌تواند باشد.

در این میان، سوریه با علم به برخی مسائل بنیادین با این طرح موافقت کرد و شاید با تکیه بر همین اسباب و علل، تمام تلاش خود را برای اجرای مفاد آن به کار می‌گیرد. حرکت رو به جلوی سوریه در اجرای مفاد این توافقنامه بیش از همه چیز می‌تواند نشانگر تلاش دمشق برای سمت و سو دادن به بحران این کشور در چارچوبی تعریف شده تحت عنوان شورای امنیت باشد. این بدان معناست که سوریه می‌کوشد تا پرونده خود را عملا از پایتخت‌های دوحه و ریاض و آنکارا خارج ساخته و در سیاق و چارچوبی قرار دهد که تعریف شده‌ترین چارچوب برای سامان دادن به یک بحران است؛

چنین رویکردی می‌توانست به میزان زیادی تعامل لجام گسیخته این پایتخت‌ها با پرونده دمشق را متوقف سازد.این امر همچنین حذف عملی بازیگران عربی از پرونده سوریه را در پی داشت. از این رو، برگزاری نشست اخیر وزرای خارجه اتحادیه عرب درباره سوریه در دوحه، انعکاسی عملی و رسانه‌ای نداشت و صرفا نوعی تلاش برای تاکید بر نقش همچنان تاثیرگذار اتحادیه عرب در پرونده سوریه بود اما واقعیت‌های موجود در عرصه بین‌المللی و تعامل مستقیم سوریه با شورای امنیت بدون حضور طرف‌های عربی، کاملا خلاف این امر را اثبات می‌کند. این بدان معناست که اقدام اتحادیه عرب در بین‌المللی کردن بحران سوریه بیش از آنکه به نفع بازیگران اصلی این اتحادیه تمام شود، آنها را به حاشیه راند.

دمشق همچنین با این رویکرد، توانست موضوع احترام به حاکمیت ارضی سوریه را در توافقنامه‌های امضا شده با شورای امنیت یعنی توافقنامه با عنان، توافقنامه با صلیب‌سرخ بین‌المللی و توافقنامه تعریف سازوکار وظایف ناظران بین‌المللی در سوریه، به طرف مقابل خود بقبولاند و حتی بتواند درباره تابعیت ناظران بین‌المللی هم تصمیم‌گیری کند و این توافقات را در دمشق و نه در جایی دیگر به امضا برساند.

این درحالی بود که پیش از این، برخی طرف‌های عربی امیدوار به نقض این حاکمیت، سوریه را ملزم به امضای توافقنامه اعزام ناظران عرب به دمشق، نه در پایتخت خویش بلکه در قاهره کرده بودند. در این میان، گروه‌های مسلح ناچارند با واقعیت‌های جدید هم به‌گونه‌ای متفاوت برخورد کنند و حامیان آنها تحت فشارهای بین‌المللی تا اطلاع ثانوی ملزم‌اند آنان را از فعالیت‌های مسلحانه بازدارند.

تاکنون تقریبا اغلب عناصر دخیل در بحران سوریه در حال قرار گرفتن در همان قالب و چارچوبی هستند که سوریه با امضای توافقنامه عنان، به‌دنبال آن بود. در این بین، مخالفان هم در حال قرارگرفتن در همین چارچوب‌اند زیرا تاکنون 2 هیأت از مخالفان سوریه دیدارهایی را در روسیه برگزار کرده‌اند. قرار است شورای ملی مخالفان سوریه هم پس از سفر به واشنگتن، طی روزهای آینده عازم روسیه شود. این مسئله، به نفع روسیه هم تمام شده است، چرا که روسیه اکنون با ایفای نقش کلیدی در این بحران، بخشی از حل و فصل پرونده‌های بین‌المللی را به کرملین منتقل کرده است.

کد خبر 167667
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار غرب آسیا

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز