ناتو نمی‌خواهد ارتش قذافی را به‌طور کامل و همه‌جانبه شکست دهد به‌دلیل اینکه این کار نیازمند تلاش‌های نظامی بیشتری است اما ناتو می‌خواهد به اندازه کافی برای پیشبرد جنگ لیبی تلاش کند تا اینکه رژیم قذافی تسلیم شود یا سقوط کند. ناتو در حملات هوایی خود به ساختمان محل اقامت دیکتاتور لیبی در طرابلس، قصد داشت قذافی و مقامات مهم آن رژیم را از بین ببرد. در همین حال، هدف کشورهای بین‌المللی برای رساندن کمک‌های اقتصادی و نظامی به دست انقلابیون لیبیایی، دامن زدن به ناآرامی‌ها و شورش‌های داخلی علیه رژیم قذافی بود.از سوی دیگر هدف‌گیری هوایی مقامات فراری لیبی که به خوبی در مخفیگاه‌های خود پناه گرفته‌اند، کاری دشوار است.قذافی هم تاکنون در مقابل حملات هوایی ناتو از خودش مقاومت نشان داده است.اینکه چرا جنگ لیبی این‌قدر طولانی شده و سرنگونی حکومت قذافی برای ائتلاف نظامی غرب تا اینجا طول کشیده دلایلی دارد. این 6 دلیل نشان می‌دهد که این جنگ می‌تواند طولانی‌تر هم بشود.
1-تفاوت انگیزه‌ها
«الکساندر جورج» و «ویلیام سیمنز» دانشجویان روابط بین‌الملل در کتابشان که به موضوع دیپلماسی اجباری می‌پردازد، به این نتیجه رسیدند که راهبرد تهدیدهای نظامی هنگامی می‌تواند با موفقیت زیادی مواجه شود که کشوری که از این راهبرد استفاده می‌کند در مقایسه با دشمن خود انگیزه زیادی داشته باشد. آمریکا و ناتو از ابتدا با این ادعا وارد جنگ لیبی شدند که قصد نجات انسان‌ها را دارند، این در حالی است که این حمله برای قذافی و دوستانش حکم مرگ و زندگی را دارد.اکنون کدام یک از طرفین جنگ از انگیزه بالایی برخوردار است؟در حالی که هدف ناتو تغییر رژیم در لیبی است، بنابراین گزینه چانه‌زنی و معامله با رژیم قذافی روی میز قرار ندارد.علاوه بر این، درخواست دادستان دیوان کیفری بین‌المللی برای صدور حکم‌جلب قذافی، دیکتاتور لیبی را بیشتر در حاشیه قرار می‌دهد و قذافی هم هیچ گزینه مناسبی جز پیشبرد جنگ فراروی خود نمی‌بیند.این بدان معناست که قذافی از تمام تلاش‌هایش برای باقی ماندن در قدرت استفاده خواهد کرد، در حالی که آمریکا و متحدانش این کار را نمی‌کنند و قذافی هم این را می‌داند.
2-در انتظارکودتا
با توجه به اینکه ناتو به فروپاشی ارتش و نیروهای مسلح لیبی از درون و فرار مقامات ارشد رژیم قذافی امید بسته است، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها امیدوارند که حلقه داخلی قدرت که به دیکتاتور لیبی نزدیک هستند بتوانند او را از قدرت سرنگون کنند.اما دیکتاتورها می‌توانند در مقابل تهدیدهای داخلی از خودشان دفاع کنند. این کاری است که آنها به خوبی می‌توانند انجام دهند وگرنه مدت زیادی دیکتاتور نمی‌مانند.قذافی به‌مدت 4 دهه توانست با رشوه، دهان رهبران قبیله‌ای و نظامی را ببندد، خویشاوندانش را در مناصب ریاستی بنشاند، گروه‌های رقیب را به جان هم بیندازد و در کار واحدهای نظامی اخلال ایجاد کند تا مطمئن شود هیچ گروهی توانایی ندارد که علیه او دست به کودتا بزند. جاسوس‌ها در تمامی واحدهای نظامی و در بین حلقه‌های حکومتی نفوذ کرده بودند و هر گونه شایعه مخالفت با حکومت را به قذافی اطلاع می‌دادند.موضوعی که بیشترین اهمیت را داراست اینکه قذافی به کشتار و شکنجه و زندانی کردن مخالفانش می‌پرداخت و وفاداری به او پاداش داشت درصورتی که مخالفان به‌شدت شکنجه می‌شدند.
3-مدیریت ائتلاف
ایجاد یک ائتلاف و پشتیبانی از آن، به همراه جلب حمایت شورای امنیت سازمان ملل و سازمان‌های بین‌المللی دیگر مانند اتحادیه عرب، از نظر دیپلماتیک کار دشواری به‌حساب می‌آید و معمولا میزان امکانات و نیرویی را که ائتلاف می‌تواند از آن استفاده کند کاهش می‌دهد. تمام کشورهای ناتو در تصمیم‌گیری در ارتباط با شروع عملیات علیه لیبی نقش داشتند اما همه آنها در عمل در این عملیات شریک نیستند. آنها برای چگونگی مبارزه با رژیم قذافی تصمیم می‌گرفتند اما اکنون نیمی از اعضا دست به کار شده‌اند و عملا در جنگ شرکت دارند. فرانسه و انگلیس کشورهای دیگر را به شرکت در جنگ لیبی تشویق می‌کردند، در حالی که نروژ می‌خواست یک راه حل سیاسی برای برون‌رفت از بحران لیبی پیدا کند.کشورهای دیگر مانند چین فقط خواستار محافظت از غیرنظامیان لیبیایی بودند بدون آنکه از تغییر رژیم حمایت کنند. این اختلافات هنوز هم ادامه دارد. در چنین شرایطی پیشبرد هدف دشوار است.
4-بیم ازتلفات
عملیات نظامی ایالات متحده به‌خصوص هنگامی که در مقیاس کوچک‌تر انجام می‌شود، با هدف به حداقل رساندن تلفات نیروهای آمریکایی صورت می‌گیرد.در سال 1993 میلادی و در پی ماموریت نیروهای آمریکایی در سومالی 18 نفر از سربازان ایالات متحده در عملیات ننگین «سقوط شاهین سیاه» کشته شدند. در جریان تیراندازی‌هایی که در آن عملیات صورت گرفت، بیش از هزار نفر از مردم سومالی هم کشته شدند و آمریکا شکست سنگینی خورد به‌طوری که در نهایت این حادثه باعث خروج نیروهای آمریکایی از سومالی شد. اکنون آمریکا نگران تکرار شکست‌ها و تلفات گذشته است و به همین خاطر در لیبی محتاطانه‌تر عمل می‌کند.
از همان روزهای نخست شروع عملیات غرب در لیبی گزارش های مختلفی درباره کشته شدن غیرنظامیان منتشر شد. اگرچه ناتو مسئولیت هیچ‌کدام از این تلفات را نپذیرفته اما این به معنای رد این اتهامات نیست. ولادیمیرپوتین نخست‌وزیر روسیه چندی پیش در سخنان تندی ناتو را به کشتار غیرنظامیان و تخریب و نابودی زیرساخت‌های لیبی متهم کرد.
5-سیاست‌های داخلی
این سیاست‌ها بعضی اوقات به دولت واشنگتن برای تعیین راهکارها فشار می‌آورد،در حالی که اوباما می‌خواهد از جنگ عراق و افغانستان خلاص شود؛ بنابراین علاقه‌ای ندارد که کشورش را درگیر سومین جنگ پر هزینه زمینی بکند.تعهد اوباما به قذافی می‌گوید که جنگ‌ها و درگیری‌های آمریکا در عرصه بین‌المللی با محدودیت‌هایی روبه‌رو است و این نشان‌دهنده محتاط بودن ایالات متحده برای کاهش هزینه‌های جنگ است.به همین دلیل اوباما گفته است که در جنگ لیبی از نیروی زمینی استفاده نخواهد کرد. به‌دلیل آنکه جنگ لیبی برای آمریکا جنگی انتخابی است، بنابراین محدودیت‌های سیاست داخلی ایالات متحده هم بیشتر می‌شود. قذافی بر این باور است که مقامات واشنگتن و دیگر متحدان آمریکا بهای سرنگونی او را پرداخت خواهند کرد.اوباما در حالی که می‌خواهد مراحل بعدی جنگ لیبی را بسنجد باید دلایل دشوار بودن سرنگونی قذافی را هم در نظر بگیرد.در این حالت آمریکا و متحدانش باید تصمیم بگیرند که آیا واقعا بهای سرنگونی رژیم قذافی را پرداخت خواهند کرد یا خیر؟ آمریکا باید توجه کند که این کار خطرهایی را هم در بر دارد.
6-بازی وقت کشی
این بازی هم به نفع آمریکا و ناتوست و هم به نفع قذافی. به همین دلیل هردوطرف با تمام توان قصد وقت‌کشی و طولانی‌کردن این جنگ را دارند. غرب می‌خواهد با گذشت زمان قوای نظامی قذافی و مخالفانش را تضعیف کند تا در آینده بهتر بتواند بر کشور ضعیف لیبی تسلط یابد، قذافی هم مشتاقانه طولانی شدن این بن‌بست را پی می‌گیرد. او فکر می‌کند که با طولانی شدن جنگ، غرب خسته خواهد شد و افزایش تلفات غیرنظامیان هم فشار بر کشورهای غربی را بیشتر می‌کند. به این ترتیب او هم راه فراری برای خود دست و پا خواهد کرد. اتفاقا غرب هم همین فکر را درباره قذافی دارد و امیدوار است که او با طولانی شدن جنگ خسته و فرسوده شود. گروهی از کارشناسان می‌گویند که وقت‌کشی استراتژی غرب در لیبی از همان لحظه آغاز درگیری‌ها میان حکومت قذافی و مخالفان بوده‌است. اگرچه در روزهای گذشته شدت عملیات ناتو به مواضع قذافی بیشتر شده اما همواره این سوال مطرح بوده که چرا این عملیات از سوی ناتو آن‌قدر طول کشیده و به کندی پیش می‌رود.
جنگ لیبی به روایت آمار
قوای نظامی مخالفان
تانک‌های جنگی تی 55
کاتیوشا و دیگر موشک‌اندازهای پیشرفته
مسلسل سنگین مدل شوروی
ضدهوایی
موشک ضد‌تانک
مسلسل سبک
آر پی جی
قوای نظامی قذافی
جنگنده بمب‌افکن
تانک‌های جنگی تی 72
هلی‌کوپتر جنگی
هویتزر (نوعی توپ بسیار قوی در حد استانداردهای ناتو)
نفربرهای ساخت شوروی
نیروهای مسلح لیبی
ارتش: 45000 نفر، 650 تانک، 2320 توپ
شبه‌نظامیان: 40000 نفر، (درباره تجهیزات آنها اطلاعاتی موجود نیست.)
نیروی هوایی: 8000 نفر، 260 جنگنده، 83 هواپیمای ترابری، 117 هلی‌کوپتر
دفاع هوایی: 15000 نفر، ضدهوایی 440
نیروی دریایی: 8000 نفر، ناو جنگی 17، ناو مخصوص فرود جنگنده‌ها 4
کدام کشورها در لیبی مشغول جنگ هستند
از 28 کشور عضو ناتو تنها 15کشور در جنگ علیه حکومت معمر قذافی در لیبی شرکت دارند. علاوه بر این سه کشور غیرعضو ناتو یعنی قطر، سوئد و امارات هم در این جنگ مشارکت دارند.
1-کشورهایی که بیشترین نقش را در این جنگ دارند:
انگلیس
فرانسه
2-کشورهایی که حمله هوایی می‌کنند:
آمریکا
کانادا
بلژیک
نروژ
دانمارک
3-کشورهایی که ماموریت شناسایی را انجام می‌دهند:
ایتالیا
اسپانیا
هلند
4-کشورهایی که پشتیبانی جنگ را انجام می‌دهند:
آلبانی
بلغارستان
یونان
رومانی
ترکیه
فارین پالسی
ترجمه:امید جعفرنژاد
