بیش از 50 میلیون مخاطبی که به ادعای خبرگزاری‌ها شب 14 خرداد پای رسانه ملی، مناظره میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد را به تماشا نشستند، 15 خرداد را در استراحت موقت یا استراحت بین دو نیمه به‌سر بردند و نامزدها نیز!
پخش مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری از رسانه ملی که نخستین تجربه از این نوع در ادوار مختلف انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بود، افت و خیز نمودارهای نظرسنجی‌ها را از تاثیر خود مستثنی نکرد، آنچنان که مؤسسه‌های نظرسنجی در این زمان سه روزه تغییر آرا در میان واجدان رای را به‌صورت جدی رصد کردند.
تجربه برگزاری مناظره بین نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری از آن جهت نخستین است که پیش از این و در انتخابات قبلی، نمایندگان نامزدها بودند که به مناظره می‌نشستند و چندان از جذابیتی برخوردار نبود.
اگرچه در انتخابات سال 76، مردم خاطره حضور سیدمحمد خاتمی، علی اکبر ناطق نوری، محمدمحمدی ری‌شهری و مرحوم رضا زواره‌ای را به‌طور همزمان در یک برنامه تلویزیونی دارند اما آن برنامه شباهتی چندان به این مناظرههای دو نفره نامزدها نمی‌تواند داشته باشد.
آغاز و پایان نیمه نخست این مناظره‌ها را می‌توان آغازی جدی نیز بر مناظرههای هواداران نامزدها در سطوح شهر دانست، چنانچه پس از مناظره جنجالی و خارج از قاعده موسوی و احمدی‌نژاد، اینک دیگر حضور هواداران‌شان تا پاسی از نیمه شب در خیابان‌های شهر، جزئی از روند تبلیغاتی انتخابات ریاست‌جمهوری دهم شده است.
نیمه دوم این مناظره‌ها امشب با مناظره احمدی‌نژاد و مهدی کروبی شروع می‌شود؛ مناظرهای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان از جنس مناظرهای خواهد بود که سیزدهم خردادماه ثبت شد و از اهمیتی به نسبت برابر با آن مناظره برخوردار است.
مصاحبه
نخستین تجربه مناظره 2 نامزد در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران را مهدی کروبی و محسن رضایی کلید زدند.
مناظرهای که 2 نامزد را یکی با شعار «تغییر برای ایران» و دیگری را با وعده «نجات اقتصادی» و تئوری «دولت ائتلافی» رو در روی هم نشاند و به تعبیری به تایید یکدیگر خلاصه شد، چنانکه در پایان این مناظره دبیر کل حزب اعتماد ملی نتیجه گرفت در برنامه‌های خود اختلاف چندانی با محسن رضایی ندارد.
مناظره دبیرکل حزب اعتماد ملی و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، نه که حالت مناظره نداشت بلکه شکلی از مصاحبه را به‌خود گرفته بود.
مناقشه
«هر افراطی با تفریطی همراه است.» این سخن از زبان میرحسین موسوی در مناظره دوم شنیده شد تا مصداقش در مورد همین مناظره‌ها آشکار شود. هر چقدر مناظره اول در فضایی سرد برگزار شد، مناظره دوم 50 میلیون مخاطب داخلی را واداشت که به اندازه یک بازی فوتبال بدون وقت استراحت، از پای گیرنده‌شان تکان نخورند تا شوک بی‌سابقه‌ای را که به فضای انتخابات کشور وارد می‌شود، نظاره کنند.
این مناظره از انتقادات تند میرحسین موسوی نسبت به سیاست خارجی احمدی‌نژاد و اتهام خرافه گرایی وی به دولت شروع شد، در اتهاماتی از سوی محمود احمدی‌نژاد علیه شخصیت‌های حقیقی و برخی مسئولان بلندپایه نظام از جمله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس خبرگان رهبری و علی اکبر ناطق نوری، رئیس دفتر بازرسی مقام معظم رهبری اوج گرفت و شاید می‌رفت تا به حریم خصوصی نامزد‌ی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری هم سرکی بکشد که زمان، مجال ذبح اخلاق انتخاباتی را بیش از آنی که رخ داده بود، نداد.
شروع حاشیه
حاشیه از همان شب شروع شد؛ از جدال‌های لفظی هواداران موسوی و احمدی‌نژاد که تا بامداد روز پنجشنبه 14 خرداد در خیابان‌های شهر به سر می‌بردند. پایگاه اطلاع رسانی آفتاب مدعی شد که ساختمان مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، توسط گروهی از هواداران محمود احمدی‌نژاد مورد حمله قرار گرفت.
رودر رو در حاشیه مراسم
تقابل محمود احمدی‌نژاد و اکبر هاشمی رفسنجانی در حاشیه مراسم سالگرد ارتحال امام، کمتر از 12 ساعت پس از پایان مناظره شب پیش‌تر؛ در مرکز توجه رسانه‌های خبری قرار گرفت.
هاشمی رفسنجانی تنها روحانی برجسته کشور نبود که چهاردهم خرداد در حاشیه مراسم ارتحال بنیانگذار کبیر انقلاب با احمدی‌نژاد رو در رو شد.
دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در نامه‌ای به رئیس سازمان صدا و سیما از «نسبت دادن دروغ‌ها و تهمت‌های مکرر به شخص آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و فرزندان ایشان و ایجاد شبهه در فضای انتخاباتی توسط آقای احمدی‌نژاد» انتقاد کرده و خواستار تعیین فرصتی برای پاسخگویی « قبل از اتمام مهلت تبلیغات انتخاباتی» شد.
رئیس سازمان صداوسیما اما در واکنش‌هایی از این قبیل و درخواست برای پاسخگویی به اتهامات گفت: در حال حاضر درخواست‌های فراوانی از سوی افراد حقیقی و حقوقی مربوط به هر دو طرف مناظره 13خرداد به رسانه ملی واصل شده است که با مشورت نهادهای نظارتی نحوه پاسخ و انعکاس توضیحات آنان بررسی و اقدام خواهد شد.
مصطفی معین که احمدی‌نژاد در مناظره‌‌اش گفته بود ماجرای دانشجویان ستاره دار در دوران وزارت معین بر وزارتخانه علوم باب شده است، جوابیه‌ای به صدا و سیما ارسال کرد و تاکید کرد موضوع ستاره دار شدن دانشجویان به دوران وی برنمی‌گردد و خواستار قرائت این جوابیه از تریبون رسانه ملی شد.
خبرهایی نیز شنیده شد که برخی از اطرافیان دولت از صادق محصولی وزیر کشور خواسته‌اند تا نسبت به سخنانی که میرحسین موسوی درباره ثروت چندصدمیلیاری وی گفته است، جوابیه بدهد.
محصولی در سال 84 یک بار به خاطر همین شایعات درباره ثروتش از تصدی پست وزارت نفت بازماند. همین شایعات باعث شد تا وی سال گذشته برای تصدی پست وزارت کشور رای ناپلئونی از مجلس بگیرد.
مهدی صفری معاون وزیر خارجه نیز ادعای موسوی در این مناظره را رد کرد و گفت: رو سای جمهوری اسلامی ایران و سوئیس در سفر اخیر احمدی‌نژاد به این کشور درباره توسعه مناسبات دوجانبه دیدار و گفت‌وگو کردند.
موسوی در جریان مناظره مدعی شد که احمدی‌نژاد در جریان ملاقات با همتای سوئیسی خود از وی خواسته است تا پیامش مبنی بر دیدار و شروع مذاکره تا قبل از انتخابات را به رئیس‌جمهوری آمریکا برساند.
محمد هاشمی برادر اکبر هاشمی رفسنجانی نیز در گفت‌وگو با مهر اعلام کرد که خانواده هاشمی رفسنجانی از رئیس‌جمهوری به دادگاه شکایت خواهند کرد.
مصطفی ناطق نوری فرزند علی اکبر ناطق نوری نیز که از اتهامات احمدی‌نژاد مصون نمانده بود در نامه سرگشاده‌ای از اتهامات وارده به‌خود و خانواده‌اش در مناظره چهارشنبه شب گلایه کرد.
محسن صفایی فراهانی نیز در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرد که به‌طور حتم از احمدی‌نژاد شکایت خواهد کرد.
وکیل زهرا رهنورد همسر میرحسین موسوی نیز پس از آنکه در مناظره چهارشنبه شب مدرک موکلش از سوی محمود احمدی‌نژاد مورد تردید قرار گرفت در گفت‌وگویی اعلام کرد درصورت عذرخواهی نکردن محمود احمدی‌نژاد از «ملت ایران»، «رهنورد» و «موسوی»، رهنورد حق طرح شکایت در مراجع قضایی را برای خود محفوظ می‌دارد. واکنش‌ها در سطوح داخلی خلاصه نشد.
دیروز یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرد که در جریان بازداشت ملوانان بریتانیایی و سپس آزاد کردن آنها توسط ایران، هیچ عذرخواهی از سوی دولت بریتانیا صورت نگرفت.
این در حالی است که در جریان مناظره انتخاباتی، احمدی‌نژاد مدعی شد آزادی ملوانان انگلیسی پس از عذرخواهی کتبی تونی بلر، نخست‌وزیر وقت بریتانیا از ایران صورت گرفت.
علی سعیدلو، معاون اجرایی رئیس‌جمهوری نیز در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه موسوی گفته است سعیدلو در حال پرونده‌سازی برای دیگران است، گفت:«شنبه، یکشنبه خواهم گفت که واقعیت چیست و این حرف موسوی هم مثل سایر حرف‌هایش دروغ است.»
مناظره
پس از 2 مناظرهای که اولی سرد و دومی در فضایی کاملا متشنج برگزار شد، شاهد مناظرهای بودیم که شبیه مناظره بود. شاید این مناظره از آن جهت بعد اخلاقی یافت که میرحسین موسوی و محسن رضایی در خلال جنگ تحمیلی، انجام وظیفه کرده و خاطراتی مشترک از آن دوران داشتند.
چه اینکه هر دو ابتدای مناظره به نیکی از آن دوران یاد کردند. این مناظره در فضایی اخلاقی و به دور از حاشیه برگزار شد و طرفین از حد ارائه برنامه فراتر نرفتند.
اگر چه شروع این مناظره با قرائت متنی از سوی میرحسین موسوی و اشاره به مصرع ادب مرد به ز دولت اوست همراه شد که به اتفاقات چهارشنبه شب برمی‌گشت اما 2 نامزد در مناظره پنجشنبه‌شب به طرح برنامه‌ها و دیدگاه‌های خود پرداختند.
