همشهری آنلاین: مناظره میان آقایان میر حسین موسوی و محسن رضایی در ادامه مناظره‌های تلویزیونی نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری 14 خرداد برگزار شد.

به گزارش واحد مرکزی خبر؛ رضا پورحسین مدیر شبکه چهار سیما مسئولیت اجرای این مناظره را بر عهده داشت.

در آغاز سومین مناظره نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آقای پورحسین مجری این مناظره در سخنانی گفت: امروز چهاردهم خرداد سالگرد ارتحال ملکوتی حضرت امام خمینی (ره) بود؛ جا دارد رحلت جانگداز امام راحل را به همه مردم عزیز ایران تسلیت عرض کنم.

وی افزود: همچنین فردا پانزدهم خرداد است، یاد و خاطره شهدای پانزدهم خرداد را گرامی می دارم.

محسن رضایی در آغاز این مناظره با تسلیت سالگرد رحلت حضرت امام (ره) به ملت شریف ایران گفت : امیدوار هستم راه پرفروغی که باعث شروع یک دوران جدید از تمدن سازی در ایران شده است با قدرت تمام ادامه پیدا کند.

رضایی ابراز امیدواری کرد همه ما مثل گذشته وفادار به ارزشها و راه امام باشیم.

وی گفت: من خوشحال نیستم که پیش بینی یک سال اخیر من در حال تحقق است مبنی بر اینکه تفرقه ها واختلاف در کشور در حال تشدید است.

رضایی افزود: ما نیازبه وحدت داریم و شاید یکی از دلایلی که من یک سال پیش هم مطرح و دولت ائتلافی را طرح کردم که از همه نخبگان و سرمایه های کشوراستفاده شود احساس چنین خطری بود.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: مناظره دیشب مناظره نبود یک مناقشه بود.

وی افزود: من هم از خود و هم از سایر نامزدها تقاضا می‌کنم که بحث ها را به سر چارچوبهایی ببریم که ملت ایران به آن نیازدارد و آن این است که برای آینده چه کار         می‌خواهیم بکنیم.

رضایی اضافه کرد: تاکید بر گذشته‌ها در همان حدی خوب است که دلیلی باشد که چرا ما می‌خواهیم به آینده برسیم.

وی گفت‌: حال اگر خود این دلیل همه فضای تبلیغات را بخواهد بگیرد یا خدای ناکرده ارائه دلایل گذشته به بعضی مباحث منجر شود که با اخلاق اسلامی سازگار نباشد به نظر من درست نیست.

این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود : البته الان نمی‌خواهم وارد این بحث بشوم چون بحث چیز دیگری است من فکر می‌کنم ملت ایران رابطه من با جناب آقای میرحسین موسوی را کاملا می‌شناسد ما دو دوست قدیمی هستیم که از دوران امام با همدیگر بوده و در صحنه های خیلی زیاد با هم شرکت داشته‌ایم.

وی گفت: ایشان (میرحسین موسوی ) در زمان نخست وزیری مثل یک بسیجی به جبهه ها می آمد و ما با هم رابطه خوبی تا امروز داشته‌ایم.

رضایی افزود: اما رابطه دوستی ما به معنای آن نیست که همه نظرها، افکار و عقایدمان یکسان باشد.

وی گفت: ما اینجا نیازمند آن هستیم که عقاید خودمان رابه صراحت و دقیق برای مردم توضیح دهیم که مردم تصمیم بگیرند.

رضایی ادامه داد: من از اینجا شروع می‌کنم که من و جناب آقای میر حسین موسوی فرض کنیم که وارد دولت شده ایم یا شما یا من رئیس جمهور شده ایم، مسئله اساسی این است که از فردای آن روز چه کار می خواهیم بکنیم.

وی گفت: بنابراین فکر من این است که یک رئیس جمهور باید اولا نظریه ای برای اداره کشور داشته باشد که این نظریه بتواند به اخلاق، رفتار و گفتار رئیس جمهور انسجام بدهد.

رضایی افزود: اگر نظریه وجود نداشته باشد، رفتار و گفتار انسجام نخواهد یافت.محسن رضایی در ادامه این مناظره تلویزیونی گفت: اگر نظریه وجود نداشته باشد رفتار و گفتاری نخواهد بود و انسجام هم نخواهد داشت و بعد هم عملیاتی نخواهد بود.

وی افزود: نکته دوم این است که بعد از نظریه باید دارای برنامه باشیم و صرف انتقاد از وضع موجود یا درد دل کردن با مردم کافی نیست باید بگوییم که چه راه حل هایی داریم چه کارآیی هایی داریم و چگونه می توانیم کشور را اداره کنیم.

رضایی گفت: مسئله سوم این است که اگر نظریه و برنامه باشد اما توان اجرایی نداشته باشیم که مهم هم هست، نمی توانیم دستاورد خوبی بعد از 4 سال داشته باشیم؛ توانایی اجرایی یعنی این.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: خود رئیس جمهور باید آدمی توانمند و متخصص باشد، تیم او تیمی عملیاتی باشد و الگوی مدیریتی و روشها و فرایندی که به کار گرفته می شود این طور باشد.

رضایی افزود: می خواهم از نظریه خودم شروع کنم چه نظریه ای هست، معتقدم باید راه امام را ادامه دهیم منتهی راه امام دو تصویر دارد: یکی اندیشه ای است که مکتوب است و دوم مصداق عملی راه امام که مقام معظم رهبری تعیین می کنند، که آن را سیاست اصل 44 به خصوص چشم انداز ایران 1404 می دانم که کمتر از آن نیست.

وی گفت: بنابراین پیمودن این راه به معنی راه امام است و به معنای این است که ما در راه امام حرکت می کنیم اما هر رئیس جمهور یک راه برای خود دارد کما اینکه راه من با راه جناب آقای میر حسین موسوی، آقای احمدی نژاد و دیگر دوستان متفاوت است.

محسن رضایی گفت: راه من در مسیر راه امام است شاید این همان تعبیر صراط سبیل است که بشود پاسخگو باشد؛ راه من این است که معتقدم باید تحولی اساسی در اقتصاد کشور به وجود بیاید و فرهنگ را متحول کنیم و در سیاست خارجی و سیاست داخلی مان هم اصلاحاتی انجام بدهیم.

این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: این راه ماست؛ انقلاب در اقتصاد، تحول در فرهنگ و اصلاح در سیاست خط مشی من است و قانون اساسی هم می گوید که رئیس جمهور خط مشی خودش را باید به وزرا بدهد.

رضایی گفت: این خط مشی را از این طریق عمل می کنم که نمی خواهم آزادی اقتصادی را در رقابت به جای ممنوعیت دولتی و انحصاری قرار بدهم و موتور اصلی اقتصاد را می خواهم از دولت به مردم انتقال بدهم البته نه به مردم پوپولیستی بلکه مردم سازمان یافته ای که عمدتا همان کارآفرینان، بخش خصوصی و بخش غیر دولتی است.

وی گفت: از طرف دیگر هنجارهای فرهنگی را هم باید عوض کنیم با این هنجارهای فرهنگی و تفاصیلی که ما از عدالت، زهد و ثروت داریم به جایی نخواهیم رسید.

رضایی افزود: در بعد فرهنگ ما باید فرهنگ را به فرهنگیان بسپاریم و از ظرفیت روحانیت و مرجعیت استفاده کنیم و زیرمجموعه های فرهنگی و مسائل اجتماعی را مثل ورزش نباید سیاسی کنیم.

وی گفت: در بعد سیاست خارجی هم اصلا اعتقادی ندارم که عزتمان را باید به نان بفروشیم اصلا دوران چنین چیزی نیست.

رضایی افزود: امروز می توانیم با عزت در دنیا باشیم و در عین حال تعامل موثر و سازنده ای در روابط بین المللی داشته باشیم من اصلا این حرف را قبول ندارم آن زمانی که عده ای می گفتند رهبری باید جام زهر را بنوشد اصلا موضوعیتی ندارد.

رضایی گفت: امروز دنیا به ما نیازمند است و من می خواهم از نیاز دنیا برای ملتم استفاده کنم و از موضع عزت این کار را انجام دهم.

وی افزود: درسیاست داخلی هم همین طور است در سیاست داخلی شعارهای بسیار زیادی درباره عدالت و آزادی و حقوق بشر یا درخصوص حقوق شهروندی یا درمورد عدالت داده شده است.

رضایی گفت: فکر می کنم زمان آن رسیده است که در سیاست داخلی به شعارگرایی و شعارزدگی پایان دهیم و در حقیقت طرحی عملی برای تحقق این شعارها داشته باشیم .

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: در بعد توان اجرایی، توان اجرایی که من فراهم کردم اولا این است که دولتی ائتلافی تشکیل می‌دهیم از همه کارشناسان و نخبگان کشور استفاده می کنیم، الگوی مدیریتی کشور را تغییر می دهیم؛ از صفر زمانی که در اطلاعات آمده ام، یک سازمان اطلاعاتی بزرگ درست کردیم وقتی که رفتم سپاه از صفر، یک نیروی عظیم انقلابی در جنگ سامان دادیم.

وی افزود: سوال من این است که چطور نمی توانیم امروز فقر، بیکاری و گرانی را از صحنه بیرون کنیم به همین دلیل من هم گفتم که هیچ کدام از این عزیزانی که نامزد انتخاباتی هستند رقیب من نیستند رقیب من فقر، بیکاری، گرانی و عقب ماندگی است.

محسن رضایی گفت: معتقدم که با دولت ائتلافی و استفاده از نخبگان کشورمی توانیم این کار را بکنیم.

وی افزود: حالا سوال من از برادر عزیزم جناب آقای میر حسین موسوی این است که من در خصوص دیدگاه های اقتصادی ایشان ابهام دارم، این دیدگاه اقتصادی را ایشان برای من توضیح بدهد که آیا سیاست های اصل 44 را قبول دارد و آیا معتقد است که باید وارد اقتصاد جدیدی مرتبط با چشم انداز 1404 شویم.

در ادامه این مناظره آقای میرحسین موسوی گفت: پس از انقلاب با آقای رضایی در جبهه بودم و ما در سنگر دولت همکاری می کردیم و خاطرات خیلی خوبی داشتیم و همیشه از آن خاطرات برای نیرو گرفتن استفاده می‌کردیم.

وی افزود: قبل از اینکه به صحبت آقای رضایی بپردازم یک صفحه متنی نوشته ام که دوست دارم آن را بخوانم؛ با توجه به به اصطلاح مناظره شب قبل خطاب به مردم است.


موسوی در ادامه این نامه را به این شرح قرائت کرد:

اول شروع کردم ادب مرد به ز دولت اوست.

مردم شریف ایران من به تمنای قدرت نیامدم، من سکوت 20 ساله خود را نشکسته‌ام که به هر ترتیب و با هر روشی رئیس جمهور شوم.

من احساس خطر کردم که کشور دچار بی اخلاقی شده، دچار فقر اخلاقی و مادی شده،‌ دچار مدیریت غیرعقلانی شده است من برای حفظ کرامت انسان، رعایت ارزشهای اخلاقی در حکمرانی،‌ توقف رشد خرافات و ارائه آمار کذب، شفافیت فعالیت حکمرانان و خلاصه پیشرفت و توسعه پا به این عرصه نهادم.

برای من رئیس جمهور شدن کسب و حفظ قدرت هدفی نیست که هر وسیله ای را توجیه کنم.

من متاسفم که مناظره دیشب به من فرصت داد تا اصول اخلاقی، کرامت انسانی نادیده گرفته شود، به افرادی که در جلسه حاضر نبودند و امکان هیچ دفاعی را از خود نداشتند به بدترین وجهی اتهاماتی وارد شود و به جای پاسخگویی مظلوم نمایی شود.

من باید اینجا عرض کنم کسانی که می خواهند رئیس جمهور شوند باید حافظ جان، مال و ناموس مردم باشند لذا من نمی توانم برای دفاع از خودم اسرار کشورم را افشا کنم، نام مردم را ببرم و با آبروی مردم بازی کنم.

من با برنامه پا به عرصه انتخابات گذاشته ام و سعی می کنم شعاری که برای تحقق آن برنامه ندارم ندهم. به همین جهت با توجه به اینکه دنیای کنونی نیازمند یک برنامه حقوقی است برنامه حقوقی تهیه کرده ام و قانونگرایی یکی از اهداف اصلی من است.

بدون قانونگرایی عدالت و آزادی تحقق نمی یابد، آزادی تبدیل به هرج و مرج می شود، عدالت تبدیل به استبداد و فساد می شود قانونگرایی نیاز به اصلاحات حقوقی دارد، ‌اصلاحات حقوقی را نمی توان یک شبه انجام داد، بعضی از امور را می توانم فوری انجام دهم، ‌مثلا توقف ستاره دار شدن دانشجویان، استیفای حقوق آنها، لغو سهمیه بندی دانشجویان دختر، پایان دادن به خویشاوندسالاری در نظام اداری و برخی اصلاحات دیگر که نیازمند به هماهنگی و تعامل با دیگر قواست.

ما نیاز به اصلاح برخی از قوانین داریم، در عرصه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حقوق شهروندی این قوانین باید تسهیل کننده روابط اجتماعی باشد و موجب شفاف شدن روابط اقتصادی و غیره شود.

اگر بتوانیم این کار را انجام دهیم و اگر این کار انجام شود دیگر مقامات نمی‌توانند آمار دروغ و اشتباه دهند.

هر کس دچار فساد شود در زمان خود و با رعایت تمام موازین قانونی از جمله حقوق او در مراجع ذی ربط پاسخگو خواهد بود نه اینکه یک دولت در چهار سال حکومت خود ساکت باشد در زمان انتخابات ریاست جمهوری یکباره افراد را با اتهامات سنگین اقتصادی مواجه کند.

ما برای اجرای این اصلاحات نیاز به نهادهای کارآمد برای اجرا و پیاده شدن قوانین داریم ضمن تقویت نهادهای موجود باید برخی نهادهای جدید را ایجاد کنیم؛ مثلا معاونت حقوق بشر و شهروندی، تا با وضع معیارهای دقیق بتوانیم ارزیابی کنیم چقدر نهادهای دولتی درست کار و حقوق مردم را رعایت می‌کنند، تبعیض بین افراد قائل نمی‌شوند و کسی را شهروند درجه 2 و درجه 1 تلقی نمی‌کنند و واقعا امور روستاییان را به خود آنها واگذار    می‌کنم، برای آنها که نیاز به درمان،‌بهداشت، تحصیل و مسکن دارند این خدمات را با رعایت کامل کرامت و شخصیت آنها و به عنوان حق آنها نه به عنوان صدقه برای آنها تامین می‌کنم.

میرحسین موسوی در ادامه گفت: در مورد برنامه‌هایی که در این بین می‌توان مطرح کرد بنده برنامه‌هایی برای اقتصاد کشور برای فرهنگ و سیاست داخلی و خارجی داشتم که به تدریج در نشریاتی که مربوط به ستاد بنده است منتشر شده و در اختیار مردم قرار گرفته است که مردم مطالعه کنند و با آگاهی لازم تصمیم بگیرند.

وی افزود:‌ در باره اینکه آقای رضایی درخصوص برنامه‌های بنده ابهام دارد خیلی برایم روشن نیست که در چه زمینه‌هایی ابهام دارد ولی من شاخص‌هایی از دوران جنگ و سپس گزاره ای را مطرح می‌کنم؛ شاخص‌های دوران جنگ را برای این مطرح می‌کنم که جزو ویژگی‌های این چند ماه اخیر جوسازی و نوعی فضاسازی درباره این برنامه‌ها بوده است.

این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در جلسه‌ای که با فعالان اقتصادی داشتم اولین جمله ای که اشاره کردم که برادر عزیزمان رضایی توجه کنند این بود که جنگ و اقتصاد جنگی تمام شده است.

وی افزود: قویا از اقتصادی که در دوران جنگ به کار بردم دفاع می‌کنم و بیشترین حجت من از آن دوران ذائقه مردم از آن زمان است البته شاخص‌هایی را بیان می‌کنم که اگر بحثی هست در اینجا بیان شود.

موسوی گفت: بر اساس اسناد پیوست برنامه انقلاب شاخص کلی مداخله دولت در اقتصاد از 63 درصد در سال 56 به 40 درصد در سال 67 رسید یعنی همان موقعی که به رغم اقتصاد جنگی مسئله کوپن و توزیع کالاهای اساسی و مداخلات دولت در اقتصاد مطرح بود ولی شاخص کلی مداخلات دولت نسبت به قبل از انقلاب از 63 به 40 درصد رسید که در دوران بعد از جنگ هم استثناست.

وی افزود:‌ بالاترین نرخ رشد تولید ناخالص ملی در ایران از سال 56 تا امروز به سال 1361 مربوط است که معادل 12 و 6 دهم درصد بوده که تا امروز تکرار نشده است.

موسوی گفت: پایین ترین نرخ رشد نقدینگی از سال 53 تا امروز 6 درصد است که متعلق به سال 1363 است و پایین ترین نرخ تورم از سال 1353 یعنی چهار، پنج سال قبل از انقلاب تا امروز در سال 1364 اتفاق افتاده که معادل 6 و 9 دهم درصد بوده است.

وی اضافه کرد: ضریب جینی که منعکس کننده نابرابری درآمد در کشور است و نشان می دهد کشور به سمت شکافهای طبقاتی پیش می رود یا به سمت عادلانه، از 51 صدم درصد به 4 دهم درصد در سال 67 رسید البته این ایدئال نیست اما روندی را نشان می‌دهد.

موسوی گفت: در حالی که تعداد کارمندان دولت در فرانسه 700 هزار نفر در سال 1939 در آغاز جنگ بود به 2 میلیون نفر در سال 1945 رسید برای ایران در جنگ تحمیلی تعداد کارکنان دولت از یک میلیون و 600 هزار نفر در سال آغاز جنگ به یک میلیون و 492 هزار نفر در پایان جنگ رسید.

وی افزود: جنگ موقعی آغاز شد که عراق 14 میلیون جمعیت و درآمد سالانه 26 میلیارد دلاری داشت و هر ماه یک میلیارد دلار کشورهای عربی به آن هدیه می‌دادند. من هزینه‌ها را بعدا باز می‌کنم و موقعی که جنگ تمام شد عراق 86 میلیارد دلار بدهی داشت و ما هیچ بدهی نداشتیم کشور را با آن رقم کم (7 میلیارد دلاری) اداره کردیم این شاخص‌ها توجیه کننده وضع ما در دوران جنگ است و نوبت به ابهامات رسید توضیح می‌دهم.

محسن رضایی در ادامه مناظره تلویزیونی گفت: سؤالم از آقای موسوی این است که آیا ایشان سیاست‌های اصل 44 را قبول دارد؟ چرا که این سیاست‌ها، محدوده فعالیت‌های اقتصادی بخش‌های خصوصی، دولتی، تعاونی و طرز تقویت سرمایه گذاری و زمان واگذاری‌ها را مشخص کرده و سیاست‌های این اصل، روشن و شفاف است.

وی ادامه داد: آقای میرحسین اگر یادشان باشد در زمانی که داشتیم سیاست‌های اصل 44 را می نوشتیم ادعا کردند این کار به منزله تغییر قانون اساسی است.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: من برایم مهم است و در این باره حساس هستم چرا که همه کارشناسان کشور به این نتیجه رسیده اند که دیگر نباید وقتمان را صرف اقتصاد دولتی کنیم چرا که اکنون جنگ گذشته است و نباید از اقتصاد دولتی زمان جنگ سخن بگوییم.

وی از آقای میرحسین پرسید: آیا شما هنوز آن اعتقاد را دارید یا نه و اگر ندارید چگونه و با چه دلیلی آمده اید؟ چون در صحبت هایتان گفته اید که باید با آن اقتصاد خداحافظی کنیم.

رضایی ادامه داد: اگر پاسخ این سؤال را بدهید می‌توانیم وارد بحث های دیگر شویم.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: علت اینکه می‌گویم باید در این کشور انقلاب اقتصادی صورت بگیرد این است که در عصر طلایی جمعیت قرار داریم.

وی با اشاره به اینکه 36 و 4 دهم درصد جمعیت ایران سنین میان 15 تا 29 سال هستند، گفت: با این آمار هم اکنون جوان ترین جمعیت جهان هستیم.

رضایی افزود: هر زمانی که کشوری دارای چنین سرمایه ای شد، جهش اقتصادی داشت و این جهش در کشورهایی چون ژاپن مشاهده شد.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: علت اینکه می گویم باید یک تغییر اساسی به وجود آید که به گذشته برنگردیم و مسیر کنونی را هم ادامه دهیم این است که گذشته نباید در آینده تکرار شود زیرا این جمعیت عظیم پیش روی ما دیگر با چارچوب‌های گذشته سازمان نمی‌یابد چرا که منش، فرهنگ و حتی محیط داخلی کشور و محیط جهانی نیز تغییر کرده است.

وی با اشاره به اینکه باید آینده را در چارچوب‌های خودش بسازیم افزود: برای تحقق این امر باید از چرخه فقر سیاسی خارج شویم و نباید فقط به نسل اولی های انقلاب اکتفا کنیم و ظرفیتی برای ورود این همه نیروی عظیم جوان به صحنه اداره کشور فراهم نکنیم.

رضایی در ادامه این مناظره گفت: اگر می‌گویم در دولت ائتلافی باید از بزرگان انقلاب برای مشاوره، نظارت، هدایت و حتی کادرسازی استفاده کنیم و کشور را به دست جوان‌ها بسپاریم به دو دلیل است: یکی اینکه ما در فرصت طلایی جمعیت قرار داریم و دوم اینکه باید کارهای اساسی صورت گیرد.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بر تغییر ریل اقتصاد کشور تأکید کرد و افزود: اقتصاد را باید به مردم بدهیم و ساختارهای آن تغییر کند؛ البته این کار آسانی نیست.

وی که خود را در این باره صاحب تجربه خواند، گفت: زمانی که فرمانده سپاه بودم بسیاری از فرماندهان ما افرادی گمنام بودند که به آنها توجهی نمی‌شد اما به این نتیجه رسیدیم که تنها منبع در اختیار ما، منبع انسانی و نیروی جوان است.

رضایی افزود: امروز وقتی فقر، بیکاری و گرانی را می‌بینم به یاد آن دوران می‌افتم که جز با کمک جوانان نتوانستیم عراقی ها را بیرون کنیم.

وی وضع کنونی کشور را بهتر از زمان جنگ دانست و گفت: آن موقع حتی کلاشینکف هم به سختی داشتیم و جناب آقای میرحسین در جریان است.

رضایی با اشاره به اینکه در سه سال گذشته کارهای زیادی در اقتصاد کشور صورت گرفته است، افزود: با ظرفیت و زیربناهای بهتری می‌توانیم انقلاب اقتصادی را محقق کنیم اما این انقلاب را باید جوان های کشور ایجاد کنند.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: با توجه به این موارد از آقای میرحسین سؤال دومی دارم و آن اینکه ایشان با چه کادری می خواهد دولت و کشور را اداره کند؟

محسن رضایی افزود: باید بدانیم چگونه می‌توانیم انتقال قدرت از نسل‌های گذشته به   نسل‌های آینده داشته باشیم بدون آنکه بخواهیم نسل صاحب تجربه گذشته را کنار بگذاریم و جوان ها را مشاور کنیم.

وی گفت: عقیده ام این است که باید مدل را برعکس کنیم و باید جوانان را به صحنه اجرا بیاوریم و از ظرفیت گذشته استفاده کنیم اما راه گذشته را نمی‌توانیم ادامه دهیم؛ ما آینده را با تکرار گذشته نمی‌توانیم بسازیم و سند چشم انداز آینده ایران هم مؤید این ادعاست.

رضایی در بخش دیگری از سخنانش درباره نحوه ورود بانوان به عرصه‌های کشور افزود: از بانوان نباید به صورت نمایشی استفاده شود.

وی بانوان کشور را انسان‌هایی تحصیلکرده، فرهیخته و دارای ظرفیت عظیم دانست و گفت: این گروه از جامعه می‌تواند در مدیریت و اداره اقتصاد کشور، فرهنگ سازی، هنر، ادبیات و تمدن سازی نقش آفرین باشد.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: آقای میرحسین با توجه به اینکه گفته‌اند هسته‌ای دارند که آن هسته غیر از حامیان آنهاست باید توضیح دهند چرا که من خودم در این باره توضیحاتی داده ام و تا سه، چهار روز آینده نیز افراد مورد نظر در دولتم را معرفی خواهم کرد؛ اما آقای موسوی باید واضح این موضوع را بیان کند تا مردم با چشم باز نگاه کنند.

رضایی ادامه داد: سؤال ما این است که آیا حامیان میرحسین در دولت ایشان هستند یا آن هسته‌ای که ایشان صحبت می‌کنند؛ کارگزاران سازندگی، مشارکت، مجاهدین انقلاب و همه کسانی که از ایشان حمایت کردند؟

وی گفت: اگر در این باره شفاف سازی شود هم برای منِ رقابت کننده و هم برای مردم بهتر است.

میرحسین موسوی در ادامه مناظره با محسن رضایی با اشاره به اینکه گذرا به برخی از سوالها جواب می‌دهد که برنامه هایش را برای مردم بیشتر تشریح کند گفت: بحث طلبگی هم دارم و در مورد سیاست های کلی که مورد استناد آقای رضایی است، ‌ضمن اینکه بنده عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام هستم و وقتی که در مورد این سیاست‌ها بحث شده است خودم دخالت کردم،‌ نظر دادم و گاهی در کمیسیون صحبت کردم.

وی افزود: همیشه صریح گفته‌ام که با تدوین انبوهی از سیاست های اجرایی در مجمع موافق نیستم ضمن اینکه به قانونی بودنش معتقدم و مخالف بودن را به این معنی نگیرید که جنبه قانونی ندارد.

موسوی گفت: من اعتقاد دارم سیاست‌های کلی کشور 7 تا 9 سیاست روشن است که باید وجدان عمومی شود و همه از آن حمایت کنند، همه ناظر آن باشند که اجرا شود،‌ همه حساب کشی کنند که بالاخره این سیاست‌های کلی چه شد.

وی اضافه کرد: یک موقع ما می‌گفتیم جنگ جنگ تا رفع فتنه،‌این یک سیاست کلی بود این را همه مردم می‌فهمیدند، ‌همه آحاد کشور می‌دانستند ولی ما کتابی به اندازه دیوان سعدی درباره سیاست‌های کلی داریم که نه اولویت‌ها در آن روشن است نه اینکه کدام یکی باید جزء مسائلی باشد که مورد توجه قرار گیرد.

موسوی گفت: جناب آقای رضایی یک تکه از آن برمی دارد، ‌بنده یک تکه از آن برمی دارم آقای احمدی نژاد نیز یک تکه از آن برمی‌دارد و می‌گوید این سیاست‌ها کلی است؛ به دلیل اینکه هیچ کدام معلوم نیست چه اولویتی بر بقیه دارد و هیچ زینه بندی ارزشی درباره آنها وجود ندارد و این جزء مشکلات این سیاست هاست.

وی افزود: چون صریح اعلام کردم و در مجمع تشخیص مصحلت نظام نیز گفتم به بقیه دوستان هم گفته ام هیچ ابایی ندارم که جلو جمع نیز بگویم، ‌البته به این معنا نیست که سیاست های کلی که تدوین می‌شود مفید نیست، آنها خیلی مفید هستند و مورد استناد نیز می‌توانند قرار بگیرند به دلیل اینکه تعداد قابل توجهی از کارشناسان ما برای این  سیاست‌های کلی کار می‌کنند.

موسوی یادآور شد: اعتقادم بر این است که این مقدار سیاست‌های کلی که ما تصویب    می‌کنیم جزو مسئولیت‌های دولت است و دولت می‌توانست کارها را انجام بدهد؛ ما باید حداکثر 10 صفحه مطلب داشته باشیم که سیاست‌های کلی روشن باشد و طوری تبلیغ کنیم که متوجه باشند این سیاست‌های کلی چیست و از یک روستایی گرفته تا شهری، کارگر،‌کارفرما و همه از آن حمایت کنند.

وی ادامه داد: ممکن بود حمایت از بخش خصوصی یکی از این سیاست‌های کلی باشد ولی اگر به مجموعه سیاست‌های کلی نگاه کنیم یک چنین مشکلی در آن وجود دارد ضمن آنکه آن مجموعه را بنده مفید می‌دانم.

موسوی با اشاره به اینکه درباره اصل 44 نظری دارد که اینجا به صراحت اعلام می کند گفت: یکی مضمونی تفسیری است که شده است که آیا برای اقتصاد ما مفید است یا خیر؛ بنده می گویم مفید است و باید اجرا شود ولی اینکه ما اصول قانون اساسی را تا این اندازه وسیع تفسیر کنیم بنده موافق نیستم.

وی افزود: تا این اندازه که ما یک اصلی را باز می کنیم بهتر است این اصل از آن اصلی که مربوط به تغییر قانون اساسی است استفاده کنیم و این را به نظرخواهی از جمع مردم بسپاریم.

موسوی تصریح کرد: باز هم تکرار می‌کنم برای اینکه سوء تفاهمی پیش نیاید، بالاخره وقتی نظام تصمیم می‌گیرد به این شکل می‌خواهد عمل کند و آن را تفسیر می‌کند و در اختیار می گذارد دیگر در مرحله بعدی تردید درباره اجرای سیاست های اصل 44 نباید باشد و این فقط حسابش را از نظام جدا کرده باشد.

وی افزود: موضوع مهمی که آقای رضایی باید توجه کند این است که مسئله قبول کردن، اصل مسئله نیست نوع اجرا و طراحی کردن مهم است. نهادسازی درباره موضوعی که برای آن قانون گذرانده‌ایم و می‌خواهیم اجرا کنیم مهم است بنده کمی توضیح می‌دهم.

موسوی گفت: وقتی که آلمان شرقی می خواست به آلمان غربی بپیوندد آن موقع بحث بود که به علت وسعت این اقتصاد، بخواهد برگردد و حالت آزاد پیدا کند و ادغام شود با اقتصاد آلمان غربی. این اقدام ممکن بود آلمان غربی را ساقط کند اینها آمدند و مرجع بسیار مهمی ساختند و اختیارات وسیعی گذاشتند و نهادسازی کردند، ‌قوانین و مقرراتی گذراندند و زمان بندی کردند که این کارها را با قدرت انجام بدهند.

وی اضافه کرد: هنر بنده این است که این کارها را می‌توانم قوی انجام بدهم همان طور که در زمان جنگ نیز بسیاری از این طرح ها را بنده انجام دادم.

موسوی گفت: سوال من از آقای رضایی این است که آیا برای این برنامه هایی که بعضی از آنها را در صحبت های آقای کروبی شنیده ایم چه تمهیداتی اندیشیده اند، صرف اینکه ما بگوییم یک عده جوان را بیاوریم و می خواهیم گردش نخبگان ایجاد کنیم، این مسئله ما را حل نمی کند، یا بگوییم ائتلاف.

وی افزود: ائتلاف برای اینکه تحریک قلوب بکنیم برای گروه های مختلف خوب است اما اینکه روش اجرایی ما برای اینکه از این نیرو به طور وسیع استفاده، سازماندهی و ‌نهادسازی کنیم چیست؟

موسوی گفت: در این زمینه چند سوال درباره نامزدی دیگر دارم و یکی از مشکلات دولت کنونی را در عدم قدرتش برای نهادسازی برای اجرای برنامه های مهم می‌دانم.

وی افزود: گفتن عدالت چیز خوبی است،‌ ریز کردن سیاست‌ها بسیار خوب است یا همین مسئله که از برنامه‌های بنده بهبود فضای کسب و کار است. گفتن این مسئله خوب است اما اینکه چگونه باید انجام شود یکی از مهم ترین مسائل ماست.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ادامه گفت: نکته دوم سوال درباره نیروی کار کشور است، بنده از ابتدای انتخابات گفتم وزیر معرفی نمی‌کنم حال ممکن است سلیقه آقای رضایی این باشد وزرایش را معرفی کند بنده منتظرم که ببینم وزرای آقای رضایی چه کسانی هستند ممکن است به نظر خوب بیایند و ممکن است نقد هم داشته باشیم.

وی تصریح کرد: بنده سلیقه ای را در زمان جنگ اعلام کردم که هنوز آن سلیقه را دارم و بنده اعلام کردم که ما باید شایسته سالاری داشته باشیم. صرف اینکه می گوییم از جوانان استفاده می‌کنیم مشکل ما را حل نمی‌کند بلکه ما باید مجموعه ای از تجربه و جوانی را در کنار هم داشته باشیم.

موسوی افزود: اگر ما اول انقلاب سرداران و مدیران جوان داشتیم به دلیل خلأ کامل از مدیران باتجربه بود، الان برعکس آن مهم ترین مسئله این است که چگونه نیروهای با تجربه را در کنار نیروهای جوان قرار دهیم. خود این هم یک نوع طراحی می‌خواهد و ساده نمی‌توان گفت که ما از همه استفاده می‌کنیم و یا اینها را می‌توان به صورت فله ای به هم زد و در کنار هم قرار داد و در کنار هم کار کنند.

وی با طرح این پرسش که چه برنامه‌ای برای این قضیه وجود دارد گفت: من برای این مسئله طرح و برنامه دارم که چگونه می توان این کار را انجام داد، ‌نیروهای با تجربه در کنار نیروهای جوان و پیشتاز و قوی بتوانند قرار گیرند و کشور را متحول کنند و به تدریج گردش نخبگان موثری داشته باشیم.

موسوی افزود: بخشی از برنامه‌های من برنامه های آرامی است مانند منطقی کردن اقتصاد دولت، بازتعریفی از نقش دولت می‌کنیم کلا یک منظومه است بنده به اصل شوراها برای عدم تمرکز در کشور اهمیت می‌دهم و یکی از بندهای کار من این است که اگر مناظره دیگری بود این را توضیح می‌دهم که بسیاری از مشکلات ما را حل می‌کند.

وی گفت: برنامه های اقتصادی هم مانند مقابله با تورم، اصلاح الگوی مصرف انرژی، جلوگیری از اتلاف منابع عمومی، اصلاح نظام بودجه ریزی و دولت الکترونیک است که فوق العاده در کار ما اهمیت دارد، بهبود فضای کسب و کار و طرح تبدیل صنعت نفت به موتور محرکه اقتصاد کشور که در اینجا اختلاف سلیقه قابل توجهی با آقای رضایی داریم و برنامه از میان برداشتن فقر، مسکن و اجرای اصل 31 قانون اساسی که هم اشتغال ایجاد می کند و هم می تواند مشکلات ما را حل کند. فراتر از این طرح به تبدیل صنعت نفت به موتور اقتصاد کشور        می‌پردازم.

موسوی افزود: آقای رضایی به یاد دارد وقتی که به ما خمپاره و اسلحه نمی‌دادند تمام کارخانه های کشور را بسیج کردیم و بنده یک معاونت امور دفاعی گذاشتم که آقای فیروزآبادی مسئول آن بود و برای هر وزارتخانه نیز یک معاونت گذاشتیم تقریبا همه کشور و هم کارخانه ها را بسیج کردیم که در خدمت جنگ باشند.

وی اضافه کرد: برای ساخت یک قطعه شاید ده کارخانه در اقصی نقاط کشور کار می کردند و اینها در نقطه ای مونتاژ می شد تا به جبهه داده شود.

موسوی گفت: مشکل صنعت نفت ما از ابتدا که در آغاجاری چاه زده شد این است که به عنوان مجموعه کاملا مستقلی از اقتصاد ملی برای خودش کار کرده است. درخصوص تکنولوژی های خارج و فضای بیرونی و بدون اینکه هیچ نوع آمیختگی و انسجامی میان این صنعت و صنعت داخلی کشور ما داشته باشد. نتیجه آن این شده است که به طور مستقل صنعت نفتی داریم با دهها میلیارد دلار سرمایه گذاری که هنوز نیز دهها میلیارد دلار دیگر نیاز دارد. در حالی که اگر این با اقتصاد بومی ادغام می شد می توانست اقتصاد ما را تحرک ببخشد و پیمانکاری وسیعی ایجاد کند و صنایع ما را رونق ببخشد.

وی افزود: ما حساب کردیم که در همین وضع کنونی می‌تواند نزدیک یک میلیون اشتغال در کشور ایجاد کند.

موسوی ادامه داد: یکی از مشکلات ما اشتغال است، دیگری تحرک بخشیدن به بخش خصوصی و صنعت و تولید ملی؛ فکر می‌کنیم موتور محرکه این مسئله می‌تواند استفاده بجا از صنعت نفت باشد همان چیزی که بنده خبرگی آن را دارم و می‌توانم سامان بدهم.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: زمان جنگ نیز این را ثابت کردم و می توانم نهادسازی و این کار را در سطح کشور عملی کنم به نحوی که حس شود ضمن اینکه صنعت نفت تحرک خودش را دارد حتی صادرات خدمات نیز در سطح بین المللی داشته باشد و در سطح داخلی کشور نیز به دیگر بخش های صنعتی و اقتصادی کمک کند.

محسن رضایی در ادامه مناظره تلویزیونی گفت: من این طور نتیجه می گیرم که اگرچه آقای میرحسین به سیاست های اصل 44 اشکال دارد اما با نحوه اجرایی که در پیش می‌گیرد آن را عمل می کند.

وی افزود: این اتفاقاً یکی از همان اشکالاتی است که حتماً کسانی که اعتقادی به کاری ندارند هر اندازه هم منضبط باشند ممکن است آن انگیزه قوی را در عمل نداشته باشند.

رضایی گفت: در قسمت دوم سؤالم از آقای موسوی جوابی نشنیدم و فرمودند بنا ندارند وزرایشان را معرفی کنند؛ البته من هم قصد ندارم همه را معرفی کنم و فقط تعدادی از آنها را که پست های کلیدی دارند معرفی می کنم.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: بحث من معرفی کابینه نیست بلکه شفاف کردن آن است چرا که هر قدر جریان اطلاعات شفاف باشد از حوادثی که در گذشته روی داده است، جلوگیری می‌شود.

رضایی ادامه داد: در ضمن متوجه نشدم که اختلاف آقای موسوی با من در تبدیل کردن صنعت نفت کشور به موتور محرکه اقتصاد چیست؟ من در رابطه نفت با دولت به صندوق توسعه ملی معتقدم که ما باید به عنوان پس انداز جدید در کنار پس انداز کشورمان به وجود آوریم و از آن استفاده کنیم؛ متوجه نشدم ایشان به کدام دیدگاه من اشاره کرد.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه انقلاب اقتصادی و تحول فرهنگی بدون تغییر و تحول در ساختار مدیریت کشور امکانپذیر نیست، گفت: الگوی مدیریتی و نظام بوروکراسی ما، کشش تحرک جدی در اقتصاد را ندارد.

رضایی افزود: در این باره از زمان آقایان احمدی نژاد، خاتمی و حتی قبل، مطالعات زیادی درباره انقلاب و تحول اداری صورت گرفت اما به نتیجه نرسید.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: درست است که خیلی از این نهادهای مستقر را که در سال‌های اخیر به هم خورده است احیا می کنم اما حتماً بر اساس شکل سنتی گذشته نخواهد بود.

وی ادامه داد: یادمان نرفته است که شهید رجایی در زمانی که ابتدای انقلاب، جهاد سازندگی و نهادهای انقلابی را درست کردیم هم شورای نهادهای انقلاب و هم شورای نهادهای دولتی را اداره می کرد اما به مرور مشاهده کردیم که بالعکس شد یعنی به جای اینکه این نظام سنتی که پایه های آن از زمان رضا شاه گذاشته شده بود دچار تحول شود، بالعکس شد و آن نهادهای انقلابی که کم هزینه و پرکارآیی بودند منحل شدند.

رضایی افزود: یادم نمی‌رود که برادران عزیز ارتش ما که نقش مؤثری در دفاع داشتند تا زمانی که مدیریت بنی صدر بالای سر آنها بود نمی توانستند استعدادهای خود را بروز دهند اما وقتی افرادی مانند صیاد شیرازی بالای سرشان قرار گرفت چون الگوی مدیریت تغییر یافت، سازماندهی ارتش هم تغییر کرد و به نیرویی هجومی و قدرتمند در کنار سپاه تبدیل شد.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: مشکل اساسی ما این نیست که تیمی برود و تیمی بیاید؛ ما باید الگوی مدیریت کشور را تغییر دهیم؛ باید ببینیم که همین مناقشات و دعواها چرا پیش می آید؟

وی گفت: دولت ائتلافی مورد نظر من مثل دهه نخست انقلاب است؛ مگر کسی که رئیس جمهور می شود به دلیل اینکه اکثریت را به او می دهند باید اقلیت را حذف کند؟ مخصوصاً در مردم سالاری دینی که به وحدت و برادری معتقدیم آیا همین که رأی آوردیم باید یک اتوبوس راه بیندازیم و بقیه را بیرون کنیم؟

رضایی افزود: این از نگرانی های من است و اگر آقای موسوی رئیس دولت شد باز تعداد زیادی از این کسانی که در این دولت کار می کنند بیرون می‌ریزد یا قصد دارد مدل جدیدی از حکمرانی ترتیب دهد؟

وی با اشاره به اینکه دولت ائتلافی پاسخ این مشکلات را داده است، افزود: بحث های من روشن است چرا که با همه عزیزان کشور دوستم و از همه استعدادها باید استفاده شود.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، نخبگان کشور را محدود به تهران ندانست و گفت: اکنون دانشگاه های آزاد یا دولتی در تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، اهواز و کرمان، حجم انبوه و کارآمدی از کارشناسان ما را تربیت کرده اند که در آن شهرستان ها ساکنند.

وی افزود: در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام به این نتیجه رسیدیم که فقط نباید از نخبگان ساکن تهران استفاده شود و به همین سبب مجمع عالی نخبگان به صورت NGO درست کردیم که از آن طریق نظر آنها را دریافت کنیم و نیازی نباشد دبیرخانه ما در استان‌ها دفتری ایجاد کند.

محسن رضایی بر تحول نظام اداری کشور تأکید کرد و گفت: من سازمان مدیریت و برنامه ریزی را مجدد احیا می‌کنم اما به شکل گذشته نخواهد بود و باید به دنبال دولت الکترونیک، چابک و کیفی برویم.

وی افزود: بر همین اساس 9 منطقه فدرال اقتصادی، صنعتی، تجاری و علمی در کشور ایجاد می کنم و کشور را در مسائل سیاسی، دفاعی و امنیتی متمرکز اداره خواهم کرد.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: همه اختیارات شوراهای محلی و استان ها و مدیریت های محلی را به خود آنها می‌سپارم.

رضایی با انتقاد از اینکه چرا باید درباره حل معضل ترافیک تهران در 17 مرکز تصمیم گیری شود، افزود: چرا این موضوع نباید متمرکز شود؟

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: بسیاری از مسائل درون شهرها، ماه ها و حتی سال ها در نظام بوروکراتیک قرار می گیرد و امروز شرکتی برای گرفتن ثبت تا مراحل دیگر با مشکلات متعدد مواجه است؛ با این نظام اداری، مسائل کشور حل نمی‌شود.

رضایی گفت: سؤال بعدی من از آقای میرحسین این است که بر اساس اعتقاد ایشان تا چهار سال پیش هیچ اشکالی به عملکرد مدیریت و اداره کشور نداشته ایم؛ این به چه معناست؟ آیا ایشان نمی خواهد در نظام اداری کشور تحول ایجاد کند؟

میرحسین موسوی در ادامه این مناظره تلویزیونی خطاب به رضایی گفت: مثل اینکه ما درباره اصل 44 متوجه حرف هم نشدیم؛ من گفتم نحوه تفسیر یک اصل را قبول نمی کنم اما به اصل 44 اعتقاد دارم.

وی افزود: معتقدم این کار نباید شعاری انجام شود و به سازماندهی قوی، نهادسازی، عزم و زمانبندی نیاز دارد در غیر این صورت چشم باز می کنیم و می بینیم که سی سال گذشته است بدون اینکه هیچ گونه تحققی داشته باشیم مشغول خصوصی سازی و اجرای اصل 44 هستیم.

وی افزود: بیراهه هایی که در این زمینه می بینیم ناشی از این موارد است.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: بحث من این است که اصل 44 چگونه باید اجرا شود تا در زمانی معین به انتها برسد و اثرگذار باشد و جهت گیری آن اصل در موضوع جایگاه بخش خصوصی و تعاونی باید به گونه ای حل شود که نسبت آن با سهام عدالت نیز روشن شود.

موسوی در ادامه با اشاره به اختلاف نظرش با رضایی درباره صندوق توسعه ملی افزود: شما در صحبتتان با آقای کروبی بحث توزیع 70 هزار تومان و امثال آنها را مطرح کردید در حالی که صندوق توسعه ملی تکامل یافته حساب ذخیره ارزی است و هدف آن تبدیل دارایی های زیرزمینی به ثروت های روزمینی و در عین حال ضربه گیر نوسانات قیمت نفت است.

وی گفت: اگر آن صحبتی که من از شما شنیدم درست باشد که می خواهید همه را سهام دار آن صندوق بدانید؛ به طرح تحول اقتصادی بر می گردد که به آن معتقد نیستم چرا که از پول نفت نمی‌توانیم این گونه استفاده هایی داشته باشیم.

این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: در خصوص مسئله بازبینی و تجدید نظر در مدل اداری نیز صرفاً معتقد نیستم که به وضع پیش آمده نقد دارم اما زمانی اصطلاح کامیونی مدیران را مطرح کردم و این گونه هم شد چرا که قدیم هر کس می‌آمد یک لایه نازکی از مدیران را تعویض می‌کرد اما در دولت جدید ماشاء الله از بالا تا پایین حتی آبدارچی ها را تغییر دادند و این موارد کشور را دچار مشکل می‌کند.

موسوی گفت: همان طور که در زمان جنگ از نیروهای همه جریان‌های مختلف کشور استفاده می‌کردم باز هم از کسانی که مخالف بنده باشند اما شایستگی های لازم را داشته باشند در دولت آینده استفاده خواهم کرد.

وی با اشاره به اینکه یکی از مسائلی که باید تکلیفش مشخص شود اصل شوراهاست افزود: حدود هفت اصل شورایی داریم که امکانات وسیعی برای مانور به ما می‌دهد و خیلی فراتر از دایره ها و مناطق اقتصادی است.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: شوراها می‌توانند نظریات فرهنگی در زمینه آموزش و سلامت را دریافت و بسیاری از مشکلات اقتصادی محلی و استانی و حتی چند استانی را با هم حل کنند و امکان آن را فراهم آورند که با استفاده از نیروهای محلی مدیریت را تربیت کنند تا به کارآمدی نظام منجر شود اما تاکنون جزئی از این دریا را استفاده کرده‌ایم.

موسوی با اشاره به کاهش اختیارات شوراها افزود: این اختیارات هم اکنون به اداره شهرداری ها خلاصه شده است.

وی گفت: در دولت آینده نخستین کارم این است که از ظرفیت شوراها بر اساس قانون اساسی در بالاترین سطح استفاده کنم.

این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: به طور یقین در این مسیر مهمترین مشکلی که با آن مواجه خواهم شد این خواهد بود که چگونه برخی وظایف وزارتخانه‌ها را که سال هاست به آن می پردازند به شوراها واگذار کنم که کاری سخت اما شدنی است.

موسوی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه برخی استان های شمال غرب کشور نقش عظیمی در سطح کشور داشتند گفت: اکنون اگر هشت ناحیه اقتصادی در حاشیه های کشور ایجاد کنیم زیرساخت ها اصلاح خواهد شد.

وی به مزیت های نقاط مرزی کشورمان اشاره کرد و افزود: ما از این مزیت به صورت اقتصاد زیرزمینی مانند قاچاق که بسیار فاجعه بار است استفاده می‌کنیم در صورتی که باید از آن برای ارتقای فناوری، تولید ملی و حمایت سرمایه گذاری استفاده شود تا تحول ایجاد شده در این مناطق به همه کشور سرایت کند.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: اینکه در گذشته راه ابریشم قدرتی برای ما محسوب می شد به این سبب بود که ما را به حوزه های جمعیتی و اقتصادی کلان وصل می‌کرد.

موسوی افزود: اگر بخواهیم مانند برخی کشورها که بالای 10 درصد رشد داشتند، رشد کنیم باید دنبال طرح های عظیم و با دامنه وسیع باشیم که در این زمینه 5 طرح در ذهن دارم.

محسن رضایی در ادامه سومین مناظره نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در بحث سیاست های اصل 44 کاملا روشن است باید الزاماتی را فراهم کنیم و آن الزامات اجرایی است مثل محیط کسب و کار.

وی افزود: محیط کسب و کار ایران عقب است یعنی سرمایه گذاران چه داخلی و چه خارجی احساس امنیت در این محیط نمی‌کنند اولین کار من این است که امنیت را فراهم می‌کنم و خودم تضمین کننده سرمایه گذاری‌ها خواهم بود.

رضایی تصریح کرد: حداقل تا مدتهای مدیدی این را به صورت جدی دنبال خواهم کرد چه سرمایه گذاران خارجی که بازدهی آنان را تضمین می کنم و چه سرمایه گذاران داخلی که مرتب دچار نوسانات زیادی هستند در موقعی که رکود به وجود می‌آید به کمکشان خواهم شتافت.

وی افزود: ‌بنگاه هایی را که امروز در کشور موفقند و سابقه طولانی و خوبی دارند شناسایی می کنم و بنگاه هایی را که در بازارهای بین المللی حضور فعال دارند مشخص می‌کنم.

رضایی گفت: بنابراین با الزاماتی که در اقتصاد فراهم می‌کنم اصل 44 را عملیاتی می‌کنیم، بازار بورس، ‌بیمه ها و درحقیقت بسترهای مناسبی که سیاست های اصل 44 باید در آن صورت بگیرد تحقق می‌یابد.

وی افزود: خوشبختانه بخش مهمی در قانون سیاست های اصل 44 که در مجلس تصویب و بخش‌های خیلی خوبی در آن قانون دیده شده است آن قانون را کاملا عملیاتی می‌کنم.

رضایی گفت:‌ شورای رقابتی به وجود آمده در قانون سیاست‌های اصل 44 که من آن را   می‌دانم و در نوشتن آن در مجلس نقش داشتم جدی می‌گیرم و سهل انگاری نخواهم کرد.

وی افزود: مسئله صندوق توسعه ملی که جنابعالی گفتید بیشتر وظیفه‌اش فراهم کردن پس انداز برای سرمایه گذاری است یعنی یک بخش از پول نفت می‌رود در آنجا و پشتوانه می‌شود و برای سرمایه گذاری کردن. حالا ما آمده‌ایم استفاده دوم را کرده‌ایم یعنی     می‌گوییم پول نفت را نفروشیم که با ورود به جیب مردم تبدیل به تورم شود و از آن جیبشان خارج شود.

رضایی گفت: ما می گوییم پول نفت برود در این صندوق و تبدیل به کالا و سرمایه گذاری شود از آن طرف که وارد بازار می شود سهام این صندوق دست مردم باشد.

وی افزود: یعنی سهام صندوقی که کارش سرمایه گذاری است و لذا آن مشکلی که اکنون ما در بخش‌های یارانه‌ای داریم که بعضی کاندیداهای محترم می گویند ما آن مشکل را نخواهیم داشت و این با دقت طراحی شده است.

رضایی گفت: نواحی اقتصادی که شما می‌گویید خوب است اما ضعیف تر از مناطق فدرال اقتصادی است.

وی افزود: فدرال اقتصادی کاملا فلسفه اش این است که ما مثلا در تبریز یکی از این مراکز فدرال اقتصادی را خواهیم داشت، در کرمانشاه این طور خواهد بود و حالا من نمی خواهم اسم بیاورم.

رضایی گفت: ما 9 منطقه فدرال اقتصادی داریم، که اینها کشورهای مجاور، مثلا فدرالی که در تبریز است به آذربایجان و ترکیه ارتباط دارد و پیگیری می‌کند و شمال عراق و از این طرف استان های همجوار خود را و نیازهای جمعیتی حدود 50 میلیون نفر از طریق این فدرال تامین می‌شود.

وی افزود: به نظر من بحث فدرال قوی تر از بحث نواحی اقتصادی است و ما نباید در اینجا محافظه کاری کنیم چون بعضی وقت ها به نتایجی می رسیم و از بس وقت تلف می‌کنیم بعدا خود ما به عنوان مهمترین مدافعان آن نظر می آییم در صحنه که مثل همین سیاست های اصل 44 که این همه طول کشیده است تا در حقیقت به یک نتیجه رسید.

رضایی گفت: در مسئله استفاده از جوانان به نظرم خیلی خوب می توانیم استفاده کنیم اگر ما اجازه نمی‌دادیم جوانان در آزادسازی خرمشهر اشتباه کنند هیچ گاه خرمشهر تا الآن آزاد نمی‌شد.

وی افزود: در عین حال من مدلی که طراحی کردم به این صورت است که اولا یک دولت در سایه داریم و یک دولت در راس، دولت در سایه عمدتا از نخبگان کشور شکل می گیرد و بسیار کوچک و جمع و جور است.

رضایی گفت: مثلا وزارت نفت یک وزارت در سایه دارد که افراد نخبه و با تجربه کشور مثل وزرای قدیمی نفت و بسیاری از روسای شرکت‌های نفتی می آیند در آن وزارت در سایه نفت.

وی افزود: البته استادان دانشگاه که در سطح خیلی بالایی باشند چون می‌خواهیم حجم دولت را کوچک بگیریم لذا ناچاریم بهترین افراد را در عالی ترین سطوح در آنجا بیاوریم که این نوع دوم است.

رضایی گفت: نوع سوم کارشناسانی که می آیند در دولت سایه منتقدان وضع موجود هستند. در حقیقت سه نوع کادر و منابع انسانی را جمع می کنیم در دولت سایه.

وی با اشاره به محسنات دولت سایه افزود: این دولت نظارت می‌کند، مشورت می‌دهد و مهم تر از اینها رصد می‌کند.

رضایی گفت: جنابعالی حتما دیده اید هم در گذشته و هم اکنون بعضا کشور غافلگیر      می‌شد مثلا فرض کنید خشکسالی یا تحریم ها یا بحران مالی مثلا می‌گوییم زلزله را دقیق نمی‌شود پیش بینی کرد اما در بسیاری از مسائل الان دولتها دچار غافلگیری می‌شوند.

وی افزود: حسن این دولت سایه که متشکل از بسیاری از افراد معدود و سطح عالی است کارشان نظارت،‌ مشورت و در حقیقت پیش بینی کردن حوادث است و چون درگیر مسائل روزمره و اجرایی مردم نیستند در عین حال آن حالت نقادیشان را خواهند داشت.

رضایی گفت: این طور نیست که دولتی درست کنیم که همه از هم تعریف کنند بالاخره یک دولت در سایه برای تمام وزارتخانه ها و حتی نهاد ریاست جمهوری وجود دارد که مرتب اینها را نقد می کند، مشاوره می‌دهد، نظارت و ‌پیش بینی می‌کند و در حقیقت کارها را جلو   می‌برد.

میرحسین موسوی در ادامه مناظره با محسن رضایی گفت: درباره اصل 44 که خیلی تکرار می شود مسئله سیاست‌ها و نهادسازی در اجرای این اصل است؛ بنده می‌گویم موقعیت بخشی که مسئول این کار است بسیار ضعیف است.

وی افزود: این کار یا باید تبدیل به وزارتخانه یا نهادی متصل به ریاست جمهوری شود که از بالاترین اختیارات برخوردار و باید طرحی داشته باشد که در چند سال این کار را آغاز کند و به پایان برساند.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: تا این کار نشود عملی نیست و این دولت قدرتی می‌خواهد که قدرت نهادسازی داشته باشد.

موسوی با اشاره به مشکلات خصوصی سازی گفت: بسیار طرح های خوبی داریم ولی مشکل اینجاست که حضرات نمی توانند نهادسازی خوبی در این باره کنند و بهترین قوانین را از بین می برند.

وی افزود: در مورد تضمین سرمایه خارجی هم همین مسئله است ما صرف اینکه رئیس دولت استنباط داشته باشد که تضمین خارجی باید بکند به نظرم کافی نیست، چگونه باید این تضمین صورت بگیرد، اینجاست که برمی گردیم به مبانی حقوقی،‌چارچوب ها و وظایفی که توضیح می دهند در وزارتخانه های مختلف، چگونه این کار صورت گیرد.

موسوی درباره دولت در سایه نیز گفت: تصوری که از دولت سایه داشتم بیشتر در مورد الگویی است که در انگلستان و مربوط به احزاب مخالف و حزبی است که سر کار است و موازی آن وزیر خارجه ای در آن دارند و آن طرف حزب دارند که همه اطلاعاتی که به این وزیر خارجه داده می‌شود به آن نیز داده می‌شود برای اینکه اعلام آمادگی شود که وقتی نیرویی از صحنه خارج شود آن نیروی دیگر آمادگی داشته باشد و صحنه را پر کند و حتی آنها حقوق هم می‌گیرند و اختیارات وسیع از نظر اطلاعات دارند.

وی افزود: در خود وزارتخانه ها چنین دولتی درست کردن اطلاع دارم که شبیه ده ها دستگاه نظارتی که موجب آشفتگی در کشور است جز آشفتگی چیزی ایجاد نخواهد شد.

موسوی گفت: زمانی هست که شوراهای مشورتی می گذاریم و از آنها و دانشگاهیان استفاده می کنیم و اتاق فکری می‌گذاریم؛ من آن را قبول دارم اگر منظور این است بنده آن را کامل قبول دارم.

وی افزود: اما اینکه در دولت سایه وزیری داشته باشی شبیه آن وزیر کابینه و چیزهایی شبیه به اینها، فکر می‌کنم مسئله ساز است با اینکه فرض کنیم پشت سر دولت که 24 - 25 وزیر است شبیه به همین تعداد در خود دولت باشد که پشت سر این دولت، ‌دولت سایه تشکیل دهند و تصمیم بگیرند، که بحث آن هم مخل کارهای دولت است؛ مگر اینکه به صورت گروه مشورتی برای دولت باشند.

موسوی گفت: می خواهم از وقتم استفاده کنم برای اینکه یکی از برنامه هایم را که اعلام کردم درباره فرمان 8 ماده ای حضرت امام است که اجرا خواهم کرد که بخش‌هایی از آن را برای مردم می‌خوانم چون حساس است و یکی از مهم ترین کارهایی است که اجرا خواهم کرد.

محسن رضایی در ادامه این مناظره گفت: بحث نهادسازی را آقای موسوی دولتی فرض کردند نهاد دو نوع داریم یکی نهادهای طبیعی و دیگری نهادهای اجتماعی است مانند بازار پول یا فرض کنیم درحقیقت خود علم که آن را نهاد می‌دانیم.

وی افزود: یک وقت صحبت از نهادهای سازمان یافته می کنیم که سازمان یافته دو شکل است یکی سازمان یافته در درون جامعه است یکی سازمان یافتگی در درون دولت.

رضایی گفت: معتقدم نهادهایی که غیر دولتی هستند باید اهمیت بیشتری بیابند یعنی اگر ما اجازه دهیم بازار شکل بگیرد و واقعا در ایران بازار شکل بگیرد و منظورم از بازار، بازار سنتی نیست بازار به معنای واقعی کلمه است، مثلا بازار پول کار خود را انجام دهد و دولت دخالت نکند.

وی افزود: در بازار، ‌بازار سرمایه شکل بگیرد و بتواند همه پس اندازها را جذب کند قطعا سرمایه گذاری افزایش می‌یابد و یا اینکه درحقیقت اجازه دهیم نهادهای نظارتی چه آنهایی که در اختیار دولت است چه آنهایی که در اختیار اصناف است خود اصناف توانایی خیلی بزرگی دارند که می‌توانند اقتصادشان را کنترل و اداره کنند.

رضایی گفت: پس مسئله نهادسازی را اتفاقا احساس خطر می کنم اگر دولت خودش بخواهد بیاید نهاد خصوصی سازی درست کند آن هم زیر نظر رئیس جمهور و بخواهد از چارچوب قواعد اقتصادی خارج شود آن اشکال ندارد که ما بگوییم مسئله خصوصی سازی را یک مقدار جدی تر بگیریم و زمانبندی کنیم.

وی افزود: بحث تضمین سرمایه گذاری خارجی همین طور است، قوانین سرمایه گذاری خارجی که اکنون تصویب شده و قانون درستی است و خود جنابعالی زمانی که اختلاف پیش آمد میان مجلس و شورای نگهبان حضور داشتید اکنون آن قانون عمل نمی‌شود.

رضایی گفت: خیلی ازایرانیان می‌گویند ما پولمان را آورده‌ایم در ایران و بعد پشیمان شده و برگشته ایم و دیگر نمی‌خواهیم بیاییم.

وی افزود: اینها تضمین و اقتداری در ایران می‌خواهند که وقتی به آن و به دولت نگاه       می‌کنند احساس کنند دولت پشت سرآنهاست.

رضایی گفت: جنبه روانی سرمایه گذاری خارجی در ایران به خصوص ایرانیان خارج از کشور کم مسئله‌ای نیست اما دولت در سایه موجب آشفتگی نمی‌شود چون تقسیم کار می‌کنیم و به آنها می‌گوییم کار شما مشاوره، ‌نظارت و رصد کردن است و هیچ نوع کار اجرایی در اختیار آنها نیست.

وی افزود: حالا جنابعالی می‌خواهید اسم اتاق فکر روی آنها بگذارید که اشکالی ندارد اما کار آنها نظارت است و چون باید همه تجارب دنیا را بومی‌کنیم سه نوع کارشناس در آن تعبیه کرده ام.

رضایی گفت: کارشناسانی که تجربه دارند و در وزارتخانه ها بودند که اینها دوباره برمی‌گردند اما نه اینکه بروند در وزارتخانه دخالت کنند یا مزاحم کار وزیر شوند.

وی افزود: جای مرتب می‌نشینند و با حوصله کل روند وزارتخانه را رصد می‌کنند استادان دانشگاه هستند که از آنها استفاده می شود و منتقدان صاحب نظر که از آنها هم استفاده می‌کنیم.

رضایی گفت: مسئله بعد، ‌مسئله فرهنگ است اگر فکر جدی و اساسی برای آن نکنیم قطعا نمی توانیم خواسته‌ها و آرمانهایمان را اجرا کنیم.

وی افزود: خود کلمه آریایی یعنی آدمهای نجیب، در فرهنگ لغت که جنابعالی هم اطلاع دارید آریایی یعنی انسان‌های نجیب و ایران از خود فرهنگ ذاتی ایرانیان بیرون آمده است.

رضایی گفت: مردم ایران فرهنگی هستند و چه مقدار در گذشته به فرهنگ توجه شده است، حتی در گذشته هم نمی‌بینیم.

وی افزود: با توجه به اینکه آقای موسوی خود مشاور آقای خاتمی بوده و بعد هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور داشته است شاهد توجه جدی به اصحاب فرهنگ، رسانه و هنرمندانمان نبوده‌ایم و بسیاری از فرهنگیانمان برای اینکه بتوانند کتابی را منتشر کنند دچار مشکل هستند.

رضایی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی در این مدت چه کار کرده و چرا نتوانسته است برای فرهنگیان آموزش و پرورش کار اساسی بکند.

وی افزود:آموزش و پرورش ما با این همه انسان‌های فرهیخته و شایسته‌ای که دارد امروز در مشکلات اولیه خود به سر می‌برد.

رضایی گفت: حالا چه تعداد از اینها قراردادی هستند و باید دستمزدی شوند تا مسئله بیمه و حقوق و مشکلات دیگری که دارند.

وی افزود: اینکه می گوییم انقلاب اقتصادی یعنی اینکه کشاورزی جایگاه خود را پیدا کند و اینجا هم سوالی از آقای میرحسین موسوی دارم که اینکه ما در مسئله کشاورزی معتقدیم نباید به تعرفه‌ها به این صورتی که در سال‌های اخیر پیش آمد عمل می‌شد. کشاورزی در تمام دنیا حتی در آمریکا تعرفه دارد.

رضایی گفت: چرا دولت ها آمده اند این تعرفه را برداشته اند که این مشکلات جدی به وجود آید؟ حالا از همدان تا گیلان و برنج و چای ایران و بسیاری از کالاهای کشاورزی تولید شده دنیا وارد ایران شده اما محصولات کشاورزی در انبارها باقی مانده است.

وی افزود: این به خاطر این بوده که نظام تعرفه ای نظام درستی نبوده است اما آیا ما نظام تعرفه ای را درباره صنعت هم می‌خواهیم ادامه بدهیم؟

وی افزود:‌ آیا می خواهیم این تجهیزات استانداردی که انرژی بر هستند و دو برابر استاندارد بین‌المللی سوخت کشور را به هدر می‌دهند از آنها سیاست‌های حمایتی داشته باشیم؟

رضایی گفت: مسئله اقوام به نظر من ظرفیت بسیار قوی در کشور ماست وقتی می‌گوییم دولت ائتلافی یعنی می‌خواهیم اقوام را به کار بگیریم.

وی افزود: اقوام ایرانی به عنوان فرزندان یک پدر و مادر هستند و همه برادرند.

رضایی گفت: معتقدم بیش از عدالت باید به اقوام رسیدگی کنیم و آن عدالت و برادری است.

وی افزود: اگر عدالت و برادری داشته باشیم حتما می توانیم انسجام بیشتری داشته باشیم.

رضایی گفت: اگر دولت را در دست بگیرم با همه توان و تجربیات از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کنم و این انقلاب اقتصادی تحول فرهنگی و مدیریتی و اصلاحات سیاسی را انجام می دهم.

میرحسین موسوی در ادامه مناظره با محسن رضایی با بیان اینکه بحث اقتصادی ملی ما بحث مهمی است گفت: شب گذشته به دلیل ضیق وقت گرچه دوست داشتم بخشی از فرمان هشت ماده ای حضرت امام (ره) را برای مردم بخوانم به دلیل اینکه مهم هم هست فقط این جمله را می‌خوانم برای اینکه کاشف آن چیزی است که خدمت مردم می‌خواهم عرض کنم که بنده در چه جهتی حرکت می‌کنم.

وی افزود: چند بند دارد که وسط جنگ به دولت ها ابلاغ شده بود از این نظر مهم است و خود خط سیر این فرمان و نگاهی که بر آن حاکم بود؛ فکر می‌کنم اگر ملت ما خوب دقت کند خواهد دید که رعایت آن می‌تواند چه مشکلاتی را حل کند و به چه سیاستهایی می‌تواند منجر بشود.

وی اضافه کرد: طبق یکی از بندها اگر برای کشف خانه‌های تیمی که آن موقع موافق آن بودند ایشان حداکثر را می‌دیدند مراکز جاسوسی، افساد علیه نظام جمهوری اسلامی، از روی خطا و اشتباه به منزل شخصی و محل کار کسی وارد شدن یعنی نیروهای نظام و در آنجا با آلات لهو یا قمار، فحشا و سایر جهاز انحرافی مثل مواد مخدر برخورد کردند حق ندارند آن را پیش دیگران افشا کنند چرا که اشاعه فحشا از بزرگترین گناهان کبیره است؛ هیچ کس حق ندارد هتک حرمت مسلمان و تعدی از روابط شرعیه کند و باید به وظیفه نهی از منکر به نحوی که در اسلام مقرر است عمل کند و حق جلب و بازداشت، ضرب و شتم صاحبان آن خانه و ساکنان را ندارند.

موسوی افزود: دیروز ما نمونه آن را دیدیم از این عدول می‌کنیم می بینیم 10تا 15 تا از سران کشور کسانی که در کشور در حال فعالیت هستند با چه سخاوتی اسمهایشان رامی‌بریم و مورد حمله قرار می‌دهیم .

وی یادآور شد: تجسس در امور شخصی مردم یکی از مسائلی است که از اول نظام مطرح بوده است و حضرت امام با آن مخالف بودند ما مواردی در این زمینه داریم که بنده برای بهتر کردن فرهنگ کشور، احساس اعتماد در مردم و رهایی آنها از ترس دنبال خواهم کرد و اینکه مشکلات را بتوانیم حل بکنیم بلکه ریشه دراعتقادات دینی ما هم دارد.

موسوی با اشاره به اینکه مسئله فرهنگ مهمترین مسئله است گفت: نظام باید نگاه عملیاتی خود را از فرهنگ بردارد و بعد سلیقه خودش را سلیقه صد در صد عمومی تلقی نکند، دست در خانواده ها و جامعه و یکی را خودی یکی را غیر خودی نکند. بگذارد که نهاد خانواده، نهادهای مدنی، محلات و ریش سفیدهای سنتی و بسیاری از چیزهای معنوی که می شود در جامعه ایجاد کرد، حلال مشکلات فرهنگی مردم و روابط آنها با همدیگر باشد.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: سعی کنند به معنی واقعی مردم را به آشتی و دوستی بین خودشان و بین آنها و نظام بکشانند ، هر نوع دخل و تصرف حالا بخشی از آن بر می گردد به مسئله کتاب و نشریات، روزنامه ها یا در مورد مسائل هنری و بنده سعی خواهم کرد به این شعاری که دادم مبنی بر اینکه دولت فرهنگی و فرهنگ غیردولتی نایل شوم.

وی گفت : دولت موظف است با هنرمندان ، خلاقانی که در این زمینه هستند روراست باشد و صداقت داشته باشد و با آنها ارتباط نزدیک برقرار کند و مسائل آنان را بفهمد و طوری عمل نکند که این قشری را که بسیار از نظر تاثیرگذاری در جامعه مهم است عملا در مقابل دولت، نظام و افکار عمومی قرار دهد زیرا ما از اینها در مطبوعات و جراید و خود همین صدا و سیما استفاده می کنیم.

موسوی افزود: اینها قشرهای فعالی هستند هم برای توسعه کشور و هم برای فرهنگ کشور مهمند. الان بنده جدایی بین قشرهای هنرمند خودمان و فرهنگ خودمان را با دولت می‌بینم و سیاست‌های دولت کنونی را حداقل نمی‌پسندم یک درون فهمی از این جامعه در خود دولت باید به وجود بیاید که بتواند این ارتباط صمیمی را برقرارکند .

وی اضافه کرد: باید به اقتصاد ملی خودمان نه تنها به دلایل اقتصادی بلکه به عنوان مولفه‌ای از مولفه‌های اقتدار ملی نگاه کنیم اگر صنعت و کشاورزی ما نیرومند باشد به همان نسبت در سطح بین‌المللی اقتصادی نیرومند و کشوری قوی تر خواهیم داشت که متاسفانه الان چنین نیست یعنی الان مواردی هست که احساس می‌کنم عرق ملی در کشور و دولت ما بسیار پایین آمده است.

نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: بسیاری از سیاستها را من این جوری تلقی می‌کنم یعنی دولت نمی‌توانست تحمل کند که در بازارهای رشت برنج باسماتی باشد خود برنج های شمال در انبارها باشد چغندر قند ما بماند، بپوسد و مزارع و کارخانه قند ما تعطیل شود.

وی افزود: شکر خارجی بازارهای ما را پر کند تا برسد تراکتورسازی تبریز 5 هزار تراکتور در انبارش ردیف شده باشد کشاورز نیاز دارد به آن دسترسی نداشته باشد از سوی دیگر خود کارخانه نتواند از ظرفیت استفاده کند برای اینکه تولید کند مشکلات نقدینگی داشته باشد و دچار مشکل بشود این غیر از معنای اقتصادی معنای یک نوع کم توجهی به اقتصاد ملی هم در آن وجود دارد.

در ادامه، پورحسین مجری برنامه گفت: طبق قانون صحبت کردن درباره کاندیداهای سوم و چهارم که غایب هستند این امکان را برای آنان ایجاد می‌کند که بتوانند همین میزان از خودشان دفاع کنند این در قانون کمیسیون 62 و 63 بررسی تبلیغات آمده است.

کد خبر 82912

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست داخلی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز