از تونل‌های زیر زمینی غزه چه می‌دانیم؟

علی عبدی؛ کارشناس مسائل منطقه: بمباران گسترده و وحشیانه غیرنظامیان در غزه در شرایطی ادامه دارد که طی روزهای گذشته مقام‌های رژیم صهیونیستی از آمادگی ارتش این رژیم به‌منظور آغاز تهاجم زمینی به نوار غزه خبر می‌دهند؛ موضوعی که نشان‌ می‌دهد سرزمین‌های اشغالی و محورمقاومت روزهای حساسی درپیش دارند. این در شرایطی است که بنا به اذعان کارشناسان و تحلیگران غربی و صهیونیست، این رژیم این روزها با کابوس هراس‌انگیز و رازگونه مواجه است؛ تونل‌های جبهه‌مقاومت در سراسر نوار غزه.

این موضوع طی روزهای اخیر بخش مهمی از تحلیل‌های غربی و صهیونیستی درباره روند تحولات در سرزمین‌های‌اشغالی را به خود اختصاص داده‌است. نکته محوری درهمه این‌ دست از تحلیل‌ها، نگرانی فزاینده از نقش محوری تونل‌های مورداستفاده رزمندگان جبهه‌مقاومت فلسطینی در ایجاد توازن راهبردی با ارتش رژیم‌صهیونیستی است. اما نکته اینجاست که درباره تونل‌های مقاومت در نوار غزه چه می‌دانیم؟ این تونل‌ها از ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی برخوردار است که به کابوسی برای تصمیم‌سازان صهیونیست برای ورود زمینی به غزه تبدیل شده‌است؟ پاسخ به این سئوال‌ها می‌تواند تا حدود زیادی پاسخی برای نگرانی شدید تل‌آویو از آینده نبرد در سرزمین‌های اشغالی به‌حساب آید. درباره این تونل‌ها، به‌عنوان یکی از مولفه‌های قدرت رزمندگان حماس و جهاد اسلامی نکات مهی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

۱- یکی از مهم‌ترین نکات درباره تونل‌های مورد استفاده ازسوی رزمندگان مقاومت در غزه، رازگونه بودن آن است. نکته اینجاست که تقریبا درباره تونل‌های موجود در غزه چیزی نمی‌دانیم. بخشی از اطلاعاتی که دراین زمینه وجود دارد، ازسوی صهیونیست‌ها و برخی رسانه‌های آنان منتشر شده که قابل‌اعتنا بودن این دست اطلاعات و داده‌ها به‌شدت زیرسئوال است؛ موضوعی که تحلیلگران غربی – صهیونیست هم به آن اذعان دارند. بخش دیگری از داده‌های موجود درباره تونل‌های جبهه‌مقاومت در غزه از تصاویر و گزارش‌هایی است که به‌صورت کاملا کنترل شده و با رعایت نکات امنیتی ازسوی حماس و به‌وسیله برخی رسانه‌های عربی مانند شبکه تلویزیونی «الجزیره» مناشر شده، اما دربردارنده نکته مهم و قابل ارزیابی از این تونل‌ها نیست و تصویری شفافی دراین زمینه به‌دست نمی‌دهد. بنابراین هرآنچه که تاکنون درباره این تونل‌ها منتشر شده، مبتنی بر گمانه‌زنی‌هایی است که میزان اعتبار آنها چندان قابل‌سنجش نیست. براین اساس رازگونگی این تونل‌ها زمینه‌ساز افزایش هراس ارتش رژیم‌صهیونیستی دراین زمینه شده و این ترس را به‌وجود آورده که ارتش صهیونیستی اسیر غافلگیری مهیب‌تری از جنس آنچه در جریان «طوفان‌الاقصی» اتفاق افتاد، شوند.

۲- نکته دیگر درباره تونل‌های حماس و جهاداسلامی در غزه این است که این ابتکارعمل ویژه، از جنس راهبردهایی است که پیش‌از این ازسوی رزمندگان حزب‌الله لبنان نیز استفاده شده و دستاوردهای مهمی نیز به‌دنبال داشته‌است. رزمندگان حزب‌الله درجریان جنگ ۳۳ روزه با رژیم صهیونیستی درسال ۲۰۰۶ با استفاده مناسب از چنین تونل‌هایی، توانستند ضربات مهیبی بر پیکر ارتش رژیم‌صهیونیستی وارد آورند؛ ضرباتی ماندگار که هراس ناشی از آن همچنان لرزه بر اندام سربازان صهیونیست می‌اندازد.

۳- توسعه تونل‌های جنگی در نوارغزه، که طی سال‌های اخیر به‌صورت مستمر ادامه داشته‌است، براساس راهبردهای نظامی، غزه به‌عنوان یک منطقه مسکونی را عملا تبدیل به «زمین مسلح» کرده‌است؛ مسلح به این معنی که ایجاد چنین تونل‌هایی توان دفاعی شهر را به‌صورت فزاینده‌ای ارتقا داده‌است. در واقع با حفر این تونل‌ها یک خط پدافندی دربرابر صهیونیست‌ها ایجاد شده که توانی راهبردی برای جبهه‌مقاومت به‌شمار می‌رود.

۴- برخی طول تونل‌های غزه را تا ۵۰۰ کیلومتر هم تخمین زده‌اند؛ تونل‌هایی تو در تو و بعضا در عمق ۳۰ متری زمین که عدم وجود اطلاعات از آن، به نگرانی عمیقی برای ارتش رژیم صهیونیستی تبدیل شده‌است. نکته اینجاست که صهیونیست‌ها هیچ برآورد و اطلاعات دقیقی از این تونل‌ها ندارند و گمانه‌زنی‌ها دراین‌باره بیش‌از هرچیز مبتنی بر حدس و گمان است و هیچ صهیونیستی تاکنون نتوانسته وارد این تونل‌ها شود. بنابراین این تونل‌ها در شرایط کنونی مهم‌ترین عامل نگرانی صهیونیست‌ها در زمینه استفاده از راهبرد نبرد زمینی در غزه است و جزو متغیرهای اساسی دراین محسوب می‌شود.