پراکندگی بارش‌ها در سال زراعی جاری و بارندگی‌های مناسب چند روز اخیر موجب شده است تا مسئولان وزارت جهاد کشاورزی که تا پیش از این حتی نسبت به
محقق نشدن خودکفایی و دستیابی به رقم 15 میلیون تنی تولید گندم سکوت کرده بودند، باردیگر از تحقق خودکفایی این محصول در سال زراعی جاری خبر دهند، به‌نحوی که اخیرا وزیر جهاد کشاورزی تولید گندم در سال‌جاری را 15میلیون تن پیش‌بینی کرده است.
محمدرضا اسکندری که پیش از این سهم نزولات جوی در تحقق خودکفایی گندم را کمتر 10 درصد قلمداد کرده و نیل به این هدف را در سایه انتقال دانش اصلاح شیوه‌های تولید این محصول عنوان کرده بود، بار دیگر بر این دیدگاه خود تاکیدکرده و با اشاره به شرایط اقلیمی کشور اعلام کرده است که با توجه به اقلیم خشک و نیمه‌خشک کشور امکان توسعه کشت دیم وجود ندارد چون در بهترین حالت میانگین بارندگی در کشور250 میلی‌متر است و تنها راه افزایش محصولات کشاورزی استفاده بهینه از آب با توسعه فناوری و اصلاح شیوه‌های آبیاری خواهد بود. اما وی اشاره‌ای به سهم انتقال دانش تولید، توسعه فناوری و اصلاح شیوه‌های آبیاری در افزایش تولید محصولات مختلف کشاورزی در سال‌های اخیر نکرده است.
با این وجود وزیر جهادکشاورزی با تاثیر‌پذیری از کاهش چشمگیر تولید گندم در سال زراعی گذشته ضمن تاکید بر نقش بارندگی‌های اخیر در افزایش تولید گندم، اعلام کرده است: بارندگی در سال زراعی جاری از لحاظ پراکندگی بسیار مناسب بوده است و با وجود کاهش 185 هزار هکتاری سطح زیرکشت گندم، پیش‌بینی می‌شود تولید این محصول به 15میلیون تن برسد. سال گذشته به‌دلیل خشکسالی و سرمازدگی محصولات یک میلیون و 356هزار هکتار از کشتزارهای گندم از بین رفت اما در سال‌جاری تمام زمین‌های کشاورزی سبز است و مشکلی نداریم.
اسکندری با بیان اینکه بحث خودکفایی با اهداف برنامه چهارم در بخش کشاورزی تفاوت دارد، می‌گوید: براساس برنامه چهارم تا پایان سال88 میزان تولید جو باید به3میلیون و 700 هزار تن و ذرت به 2میلیون و 96 هزار تن ذرت می‌رسید که ما در مدت یک‌سال به ظرفیت مورد نظر در جو و در 2سال به مقدار مورد نظر در ذرت رسیدیم و حتی بیش از اهداف برنامه محقق شده است.
این دیدگاه نیز در حالی مطرح می‌شود که طی سال‌های اخیر حمایت‌های همه‌جانبه دولت از کشت گندم تاثیر بسزایی بر میزان تولید سایر محصولات کشاورزی داشته است و هنوز هم مسئولان آمار دقیقی از سهم نزولات جوی و بهبود روش‌های تولید در افزایش یا کاهش محصولات کشاورزی یا نیل به‌خودکفایی ارائه نکرده‌اند.
تحول در تولید، انتظاری بیهوده
با وجود این دیدگاه‌های وزیر جهاد کشاورزی، بسیاری از کارشناسان هنوز هم خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی را متاثر از افزایش یا کاهش نزولات جوی و تأثیر آن بر میزان تولید این محصولات قلمداد کرده و معتقدند که در سال‌های اخیر اقدام مؤثری برای اصلاح زیر ساخت‌های بخش کشاورزی، توسعه فناوری آبیاری تحت فشار یا اصلاح روش‌های کشت صورت نگرفته است.
دبیرکل خانه کشاورزی با بیان اینکه حتی با بارندگی‌های اخیر نیز در سال زراعی جاری نیازمند واردات حداقل 3 تا 4میلیون تن گـنـدم هستیم، می‌گوید:پیش‌بینی می‌شود در سال زراعی 88-87 تولید گندم در کشور20 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته باشد. عیسی کلانتری می‌افزاید: درصورتی که بارندگی‌های بهاره امسال مناسب باشد پیش‌بینی می‌کنیم امسال حداقل 3 تا 4میلیون تن نیاز به واردات گندم داشته باشیم در غیراین صورت ممکن است به میزان واردات سال قبل گندم وارد کشور شود.
وی با اشاره به اینکه خشکسالی در استان‌های جنوبی کشور همچون خوزستان، فارس، بوشهر، کرمان و هرمزگان مسلم شده است، می‌افزاید: البته با توجه به اینکه امسال پاییز نسبتا مناسبی را در کشور داشته‌ایم، درصورت بارندگی‌های مناسب بهاره مشکل خاصی در زمینه خشکسالی در مناطق غرب و شمال‌غرب کشور همچون همدان و لرستان نخواهیم داشت ولی در استان‌های مرکزی کشور همچون اصفهان، قم، تهران و سمنان میزان بارندگی و تولید محصولات کشاورزی نسبت به متوسط 30سال گذشته کمتر خواهد بود.
کلانتری با اشاره به اینکه در سال زراعی گذشته اقدام فیزیکی خاصی در جهت جلوگیری از خسارت ناشی از خشکسالی صورت نگرفت، می‌گوید: هرچند که در طول یک سال نمی‌توان اقدام خاصی در این جهت انجام داد ولی اقدام جدی‌ای نیز در جهت جلوگیری از خسارات خشکسالی انجام نشد و حتی اقدامات جاری دولت نیز تحت‌تأثیر خشکسالی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه در سال زراعی جاری باید تدارکات لازم برای کمک به تولیدکنندگانی که از خشکسالی آسیب می‌بینند صورت گیرد، بر انجام اقدامات بلندمدت، برای کاهش خسارات ناشی از خشکسالی تاکید کرده و می‌گوید: متأسفانه فناوری‌ها در داخل کشور افت کرده و تحقیقات نیز هدفمند نیست. همچنین با توجه به اینکه دولت نیز ماه‌های آخر فعالیت خود را می‌گذراند، تقریبا کار خاصی را در بخشی کشاورزی نمی‌تواند انجام دهد.
