همشهری؛ دوچرخه-سیدسروش طباطبایی‌پور: در این صفحه از هفته‌نامه‌ی دوچرخه، تصمیم داریم شما را در جریان دستاورهای جدید علمی دانشمندان قرار دهیم تا لااقل به اندازه‌ی قطره‌ای، عطش ذهن نوجوانانه‌ی شما را برطرف نماییم.
اعصاب مگسی
مغز موجودات زنده پر از سلول‌های عصبی یا همان نورون‌هاست؛ سلول‌هایی که دائماً به هم پیام می‌دهند تا کارهایی مثل نفس‌کشیدن، راه‌رفتن و دیگر رفتارهای ریز و درشت را هدایت کنند. مطالعه‌ی مغز انسان کاری بسیار دشوار است؛ چون تخمین زده می‌شود حدود ۸۰ میلیارد نورون داشته باشد. اما حالا دانشمندان برای اولین‌بار موفق شدند بعد از حدود ۱۲ سال تلاش، سلول‌های عصبی مغز یک بچه‌مگس یا همان لارو را ترسیم کنند.
دلیل بررسی این‌گونه از حشره، آن است‌که مغز لاروها بسیار شبیه مغز انسان است. مثلاً لاروها مثل یک مگس بالغ می‌توانند اطلاعات حواس مختلف مثل بینایی و لامسه را با هم ترکیب کنند و این ویژگی را مغز انسان‌ها هم داراست.
در این تصویر، کره‌ها، نشان‌دهنده‌ی سلول‌های عصبی و دُم‌ها، شاخه‌هایی هستند که اطلاعات را دریافت و ارسال می‌کنند.
«مارتا زلاتیک» (Marta Zlatic)، عصب‌شناس و دیگر همکارانش در این پروژه، ابتدا از مغز لارو تصویربرداری کردند. آن‌ها این تصاویر را با کمک میکروسکوپ الکترونیکی قدرتمندی ثبت کردند. سپس با کمک رایانه، این تصاویر را به هم پیوند زدند و بعد به‌شکلی دستی، نورون‌ها را ردیابی کردند و توانستند مدل سه‌بعدی مجازی را از تمام سلول‌ها ترسیم کنند. اکنون این نمونه، پیچیده‌ترین تصویر مغز یک موجود زنده است.
این نقشه‌ی کامل مغز، می‌تواند به دانشمندانی کمک کند که در آینده می‌خواهند مدارهای مغز انسان را بررسی کنند. این تحقیق، حتی در پیشبرد هوش مصنوعی نیز مؤثر است.
ماه‌نورد دوچرخه‌ای!
حتماً در جریان توهین‌های نژادپرستانه‌ی طرفداران تیم والنسیا، به وینیسیوس جونیور، ستاره‌ی تیم رئال مادرید هستید. رفتاری که دل بسیاری از طرفداران فوتبال را به درد آورد.
چندی پیش، ناسا، اداره‌ی ملی هوانوردی آمریکا، برای مبارزه با این رفتارهای ناپسند، تصمیم گرفت اولین رنگین پوست و اولین زن را راهی ماه کند، سفری که قرار است بعد از ۵۰ سال و در قالب عملیات «آرتمیس دو» در سال میلادی آینده انجام شود.
برخی از گروه‌ها حتی پیشنهاد داده‌اند افرادی با معلولیت‌های خاص هم می‌توانند مسافر ماه باشند.
این تصمیم به لطف تغییرات اجتماعی و پرهیز از جنسیت و نژادپرستی صورت گرفته است. البته برخی معتقدند این اتفاق مهم، علاوه بر کسب دستاورهای علمی توسط انسان‌هایی با جنسیت و نژادهای مختلف در ماه، می‌تواند وفاداری ساکنین زمین را نسبت به هم بیش‌تر کند.
هفته‌نامه‌ی دوچرخه هم به ناسا پیشنهاد می‌دهد از میان مخاطبان نوجوان این نشریه هم مسافرانی انتخاب کند تا نوجوان‌ها هم بتوانند طعم قدم‌زدن روی سیاره‌ی زیبای ماه را بچشند.
آهن‌ربای سرخ!
اگر فکر کرده‌اید که آهن‌رباها، تنها به درد چسباندن نقاشی شما به در یخچال منزل مبارکتان می‌خورد، اشتباه بزرگی کرده‌اید.
هفته‌ی گذشته، چین از قطاری رونمایی کرده که برای حرکت، هیچ تماس فیزیکی با سطحی روی زمین یا هوا ندارد. این قطار را آهن‌رباهای قدرتمند مغناطیسی روی خطوط معلق هدایت می‌کنند؛ خطوطی که در اولین آزمایش، ۷۳۰ متر از زمین ارتفاع دارند و واگن‌های قطار و مسافرانش را با سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت به جلو می‌رانند.
این قطار از فناوری شناور مغناطیسی دائمی بهره می‌برد.
«چن گوئودونگ» (Chen Guodong) یکی از مدیران راه‌آهن چین گفت: «در مقایسه با دیگر وسایل حمل و نقل امروزی، این قطار ظرفیت کمی دارد و ایمن، هماهنگ با محیط زیست و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
از این قطار که «مسیر سرخ» نام دارد، در استان «جیانگ‌شی» رونمایی شد.
لطفا پلک بزن!
این روزها قصه‌ی هوش مصنوعی و روبات‌ها داغ داغ است. آن‌قدر که حتی برخی دانشمندان تصور می‌کنند شاید این ابزارهای الکترونیکی، روزگاری نه چندان دور از ما انسان‌ها جلو بزنند و برایمان دردسرساز شوند.
اما قصه‌ی روبات‌ها، پیچیده‌تر از این حرف‌هاست و دانشمندان هر روز، به مسائل جزئی‌تر این رقیب سرسخت توجه می‌کنند.
مثلاً دانشمندان این روزها پی برده‌اند اگر روباتی مثل ما انسان‌ها پلک نزند، نمی‌تواند رابطه‌ی عمیقی با مخاطبش برقرار کند.
«هلنا کیلاوری»، محقق و روان‌شناس در دانشگاه تامپره فنلاند، می‌گوید: «در حالی که بیش‌تر مردم تصور می‌کنند پلک زدن انسان، فقط یک عملکرد فیزیولوژیکی و واکنشی است و با عملکردهای محافظتی و رطوبت چشم مرتبط است، اما نقش مهمی در تعامل متقابل با انسان دارد.»
حالا گروهی از دانشمندان در مؤسسه‌ی فناوری ایتالیایی به نام «کانتکت» که ۱۴ سال پیش، روبات انسان‌نمای «آی کاپ» را عرضه کرده بودند، تلاش می‌کنند پلک‌زدن، یعنی این موهبت انسانی را هم به روبات هدیه دهند. یکی از دانشمندان این گروه می‌گوید: «در این راه چالش‌های فراوانی وجود دارد. مثلاً سرعت موتورهایی که پوست پلک روبات را هنگام پلک زدن حرکت می‌دهند واقعاً چالش‌آفرین است. حتی کاهش دادن اصطکاک میان مژه‌های مصنوعی و سطح چشم روبات هم مسئله‌ی مهمی است.»
اهمیت یادگیری
-تقریباً ۷۵ درصد نورون‌های یک لارو، به مراکز یادگیری مغز او متصل هستند.
-به صورت متوسط عمل پلک زدن در انسان حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی ثانیه طول می‌کشد.
-سریع‌ترین قطار دنیا در ژاپن؛ با سرعت ۱۳۰۰کیلومتر بر ساعت، مسافرانش را به مقصد می‌رساند.
پی دی اف این صفحه از دوچرخه:
نظر شما