شاید بگویید مگر نمایشگاهی هم هست که دل ما نوجوان‌ها را بِبَرد؟ جواب من، قطعاً «آری» است و پیشنهادم، بازدید از نمایشگاه خوشنویسی استاد «جلیل رسولی» است؛ نمایشگاهی که قرار است از جمعه، هفدهم تیر تا پنج‌شنبه، ششم مرداد در گالری گویا برپا شود.
- جلیل رسولی چه کسی است؟
او در مهر سال ۱۳۲۶ در همدان متولد شد و از همان کودکی، ذوق هنری در وجودش نمایان بود. در سن نوجوانی و از دوره‌ی دبیرستان، خوشنویسی را به‌شکلی حرفه‌ای دنبال کرد. در سال ۱۳۴۸، به محضر استاد سیدحسن میرخانی رسید و بعد از ۲۰ سال، از ایشان مدرک استادی دریافت کرد. استاد رسولی از همان سال‌ها دریافت که فقط خوشنویسی، طبع هنری‌اش را راضی نمی‌کند و چون با دنیای رنگ و نقاشی هم آشنا بود، به نقاشی‌خط علاقه‌مند شد و به‌طور جدی، در این عرصه، قدم برداشت. او اکنون یکی از برجسته‌ترین اساتید حوزه‌ی خوشنویسی و نقاشی‌خط است و در سومین دوره‌ی جشنواره‌ی چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۲، به عنوان چهره‌ی ماندگار ایران نایل شد.
- رسولی، تاکنون چه نمایشگاه‌هایی برگزار کرده است؟
ده‌ها نمایشگاه از آثار او در تالار وحدت، موزه‌ی هنرهای معاصر و دیگر نمایشگاه‌های معتبر ایران و جهان برگزار شده که بیش‌تر آن‌ها، از آثار نقاشی‌خط اوست. آثار خوشنویسی و نقاشی‌خط جلیل رسولی در داخل و خارج از کشور هم به دفعات و در قالب نمایشگاه‌های انفرادی یا گروهی، مورد بازدید مخاطبان خارجی و داخلی همراه با تحسین منتقدین هنر قرار گرفته است. کشورهایی مثل چین، ایتالیا، انگلیس، آلمان، قطر، دبی، پاکستان، سوریه، ترکیه و لبنان، میزبان آثارش بودند.
- آثار چاپی او چیست؟
کتابت نهج البلاغه و گلشن راز، کتاب‌های «جان جانان»، «چهار فصل» و کتابی شامل مجموعه ۳۰ سال تلاش در زمینه‌ی خط و نقاشی‌خط از جمله آثار منتشرشده از این هنرمند به شمار می‌آیند.
- نگاه او به هنر خوشنویسی چگونه است؟
او پس از سال‌ها کار در دنیای هنر، به دلیل وسعت و نامتناهی بودن آن، به این مرحله رسیده که بگوید: «من هیچ هم نیستم. من خیلی زحمت کشیده و خون دل خورده‌ام و عاشق کارم هستم، و این عشق نسبت به سال‌های اول کارم هیچ فرقی نکرده است. من خوشنویسی را مطهرترین هنرها می‌دانم. خوشنویسی برای من حالت عبادت دارد. موقعی که دارم سوره‌ی حمد را می‌نویسم، احساس نمی‌کنم که مثلاً «نستعین» را زیباتر بنویسم؛ بلکه احساس می‌کنم خداوند دارد با من صحبت می‌کند، و این کار عاشقانه و ارزشمند است. من زندگی‌ام را روی این کار گذاشته‌ام. روح خالق یک اثر، در تمام تار و پود آن اثر جریان دارد.»
- نگاه او به نقاشی‌خط چیست؟
این جمله، شعار زندگی اوست: «اصول و قواعد سنتی خوشنویسی را پاس می‌دارم و بر آن ارج می‌نهم، اما برآنم تا با رهایی از تکرار، چشمان مشتاق شما را به ضیافت دیگری ببرم.»
- در نوجوانی، چه تجربه‌هایی کسب کرده؟
او در گفت‌وگویی با مجله‌ی سلام بچه‌ها گفته : «راستش را بخواهید من به شدت گرفتار شده بودم و تمام زندگی‌ام شده بود خط و نقاشی. در دوران دبیرستان هر هفته، روزنامه‌ی دیواری داشتیم و خطاطی، نقاشی، طراحی و کاریکاتور آن با من بود و هر شنبه بچه‌های دبیرستان می‌آمدند سراغ روزنامه و من هم کلی شهرت کسب کرده بودم.
- چگونه می‌توان در یک شاخه‌ی هنری، مثل استاد رسولی شد؟
به خاطر دارم که این موضوع را از پسر بزرگش، مهندس حامد رسولی جویا شدم. او شاخص‌ترین ویژگی پدرش را سخت‌کوشی و تلاش عنوان کرد و گفت گاهی پدر، بیش ار ۱۸ ساعت، در اتاق کارش، با عشق تمرین خوشنویسی می‌کرد.
- در گالری گویا چه خبر است؟
او قرار بود ۹۰ اثر از کارهای آخرش را در موزه‌ی هنرهای معاصر به نمایش بگذارد؛ اما به دلایلی این اتفاق نیفتاد. او در نشست خبری که به‌مناسبت برگزاری همین نمایشگاه بود، عنوان کرد که پس از یازده سال نمایشگاه خوشنویسی «درخت دوستی بنشان» را در ایران برپا می‌کند. تعداد ۹۰ اثر را برای نمایش آماده کرده بود، اما پس از آن‌که نتوانست نمایشگاه را در موزه برگزار کند تصمیم گرفت نمایشگاه به سه بخش تقسیم شده و هر بار سی اثر نمایش داده شود. او گفت: «آثار مرحله‌ی اول در دهه‌ی نود نگاشته شده و برآیندی از آثار سنتی با نگاه نوین و امروزی است.
در دومین مرحله، درفصل پاییز، آثار نقاشی‌خط استاد به نمایش در خواهد آمد.
رسولی درباره‌ی موضوع نمایشگاه گفت: «موضوع این آثار، قرآنی مانند «بسم‌الله الرحمن الرحیم»، «لااله‌الاالله»، «محمدرسوال‌الله»، «علی ولی‌الله» و اشعار حافظ است و مطالبی انتخاب شده که با روح خوشنویسی و اعتقاداتی که خودم دارم تلفیق شده و به رشته‌ی تحریر درآمده است. سال‌ها بود که دوست داشتم این کار را انجام دهم که بالأخره موفق شدم این ۳۰ اثر را بنویسم. البته این آثار صرفاً نمایشگاهی است و برای فروش نیست.»
- چه آثاری از استاد رسولی، به چشم نوجوانان آشناست؟
علاوه بر برخی آثار او که در کتاب های درسی هم منتشر شده، نوشتن نام مبارک «محمد رسول‌الله» بر پیشانی فیلمی به همین نام به کارگردانی مجید مجیدی است. هم‌چنین خوشنویسی بیتی از فردوسی نقش بسته بر پشت اسکناس پنج هزار تومانی را می توان از آثار آشنای او نام برد.
- گالری گویا کجاست؟
از ۱۷ تیر تا ۶ مردادماه ۱۴۰۱ گالری گویا به آدرس تهران، خیابان کریمخان زند، روبروی ایرانشهر، پلاک ۸۹، میزبان علاقه‌مندان به هنر ناب خواهد بود.
نظر شما