به عبارت بهتر یک شایعه که از گران شدن سنگ آهن خبر می‌داد کافی بود تا سهامداران فولادی را به صف‌های فروش بکشاند.
به این ترتیب شایعه‌ای که چند هفته بعد دولت ناچار به تأییدش شد در چشم برهم زدنی سهام 3 قلوهای فولادی را از چشم سهامداران انداخت و بورس تهران را روی سراشیبی نزول قرار داد.
دست آخر هم دیروز متولیان دست به کار شدند و24 ساعت بعد از سقوط آزاد تاریخی بازار سهام تهران کوشیدند آب رفته را به جوی بازگردانند؛
در نتیجه با بازگشت فولاد مبارکه به مدار معاملات، خبر لغو افزایش قیمت سنگ آهن به گوش همه رسید اما هیچ کدام از سهامداران را تکان نداد، به همین دلیل هم قریب به اتفاق کارشناشان و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند بازار کماکان در حال کما باقی خواهد ماند.
تحلیل شرایط بازار
عباس دهقان ، رئیس هیأت‌مدیره کارگزاری کارآمد در تحلیل شرایط فعلی بورس تهران و بی‌تفاوتی سهامداران به توافق جدید تولید‌کنندگان سنگ آهن و فولاد به همشهری می‌گوید: شرکت‌های فولادی پیش از این و حتی همزمان با تایید افزایش قیمت سنگ آهن اعلام کرده بودند که گران شدن معقول این ماده اولیه تاثیر چندانی بر قیمت نهایی محصول و سودآوری آنها ندارد؛
بنابراین توقف طرح افزایش قیمت هم صورت‌های مالی این شرکت‌ها را دستخوش تغییرات عمیق نخواهد کرد.
به گفته دهقان، مشکل و نگرانی امروز فولادی‌ها کاهش قیمت جهانی محصول نهایی آنها در بازارهای جهانی و به‌تبع آن بازارهای داخلی است که قطعا سودآوری این صنعت را به نحو محسوسی تعدیل خواهد کرد.
این کارشناس بازار اوراق بهادار می‌افزاید: در طرف دیگر معادله هم نگرانی شرکت‌های تولیدکننده سنگ آهن به احتمال فراوان افزایش نیافتن قیمت محصولشان نیست.
دهقان ادامه می‌دهد: این امکان وجود داردکه هم‌پای تولیدکننده‌های جهانی فولاد که در شرایط فعلی تولید را به صرفه نمی‌دانند، شرکت‌های فولادی ایرانی هم تولید خود را برای جلوگیری از زیان بیشتر کاهش دهند.
به این ترتیب نیاز آنها به مواد اولیه از جمله سنگ آهن کاهش خواهد یافت. دهقان تاکید می‌کند: با این تفاسیر به‌نظر می‌رسد در چنین شرایطی تولید‌کنندگان سنگ آهن بیش از آنکه از تبعات افزایش نیافتن قیمت ناراحت باشند نگران کاهش محسوس میزان فروش محصولشان هستند.
او در ادامه پیش‌بینی می‌کندکه دست‌کم تا اطلاع ثانوی خبری از بهبود شرایط بازار نخواهد بود. به این ترتیب بازگشایی نماد هر شرکتی حتی درصورت اعلام افزایش پیش‌بینی با کاهش ارزش سهام آن شرکت همراه خواهد شد، چون اساسا اقتصاد جهانی دوران رکود و افول خود را می‌گذراند و اقتصاد ایران و البته بورس تهران از این نزول تاثیر می‌پذیرد؛
به عبارت بهتر قریب به اتفاق شرکت‌های بورسی یا برای خرید مواد اولیه خود به بازار جهانی مراجعه می‌کنند یا محصول خود را به آن‌سوی مرزها می‌فرستند.
دهقان تاکید می‌کند: حتی اگر شرکتی کمترین تاثیر را از اوضاع نابسامان بازار بپذیرد باز هم بازگشایی نمادش به معنای سقوط قیمت سهامش خواهد بود و در چنین شرایطی ارسال اخبار خوش یا نگران‌کننده تفاوت و تاثیر چندانی در کاهش ارزش سهام پس از بازگشایی نماد نخواهد داشت.
به اعتقاد رئیس هیأت‌مدیره کارگزاری کارآمد در روزهای آینده هم بازگشایی هر کدام از نمادها و از جمله سنگ‌آهنی‌ها با افت قیمت و ریزش شاخص همراه خواهدبود؛
مگر اینکه متولیان بورس با ابزارهایی نظیر دامنه نوسان از دامنه‌دارشدن نزول جلوگیری کنند ؛ هرچند در هر حال شاخص کل قطعا به زیر 10 هزار واحد می‌رسد.
نوشدارو بعد از مرگ سهراب
عباسعلی حقانی نسب نیز با کارشناسان دیگر هم عقیده است و اعتقاد داردکه افزایش نیافتن قیمت سنگ آهن دیگر تاثیری بر بازار سهام نخواهد داشت.
مدیرعامل شرکت کارگزاری آگاه در این‌باره می‌گوید: عمده‌ترین دلیل توافق برای افزایش نیافتن قیمت سنگ‌آهن کاهش قیمت جهانی این محصول بود، در واقع کاهش قیمت جهانی سنگ‌آهن به‌دلیل بحران اقتصاد جهانی وزنه را به نفع فولادی‌ها سنگین کرد و در نهایت تصمیم گرفته شد تا قیمت این محصول گران نشود.
او با بیان اینکه کاهش قیمت‌های جهانی شرایط را برای اتخاذ چنین تصمیمی مهیا کرد، می‌افزاید: اساسا جنگ شرکت‌های تولیدکننده سنگ آهن با شرکت‌های تولیدکننده فولاد تنها در داخل نیست و تا عرصه جهانی امتداد دارد.
مدیرعامل شرکت کارگزاری آگاه تاکید می‌کند: شرایط بورس تهران در حال حاضر تنها وابسته به افزایش قیمت سنگ آهن نیست و بحران اقتصاد جهانی مهم‌ترین عامل در نزول شاخص‌های بورس تهران هستند؛
بنابراین افزایش قیمت سنگ‌آهن نیز نمی‌تواند تاثیری در شاخص‌های بورس تهران داشته باشد. به گفته حقانی نسب کاهش شدید قیمت‌های جهانی کمک کردتا جریان افزایش قیمت سنگ آهن در ایران منتفی شود؛ چرا که با این کاهش عملا افزایش قیمت‌ها توجیه خود را از دست می‌داد.
ارتباط با بازار جهانی
مدیرعامل شرکت کارگزاری آگاه در ادامه به ارتباط بورس تهران با اقتصاد جهانی اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر صنعت پتروشیمی و فلزات اساسی بخش بزرگی از بازار سهام را در اختیار دارند، بنابر این طبیعی است که وقتی قیمت‌های جهانی محصولات نفتی، پتروشیمی و فلزی کاهش می‌یابد قیمت سهام این شرکت‌ها کاهش پیدا کند.
او تاکید می‌کند: کاهش درآمد این شرکت‌ها منجر به کاهش قیمت سهام این شرکت‌ها می‌شود؛ بنابر این بازار را نیز به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
حقانی‌نسب تصریح می‌کند: به‌دلیل بحران اقتصاد جهانی قیمت شمش فولاد، مواد خام، نفت و محصولات فلزی به‌شدت کاهش پیدا کرده و دامن این کاهش قیمت‌ها گریبان بازار سهام ایران را هم گرفته است.
محمود نوریان، مدیرعامل شرکت چادرملو هم در این خصوص به فارس می‌گوید: با توجه به روند نزولی قیمت جهانی فولاد، قرار شد تا رفع بحران قیمت فولاد، سنگ‌آهن به قیمت‌های قبلی عرضه شود.
بی‌اعتنایی به‌حقوق سهامداران
نکته دیگر اینکه در کش و قوس و چانه‌زنی فولادی‌ها و تولید‌کنندگان سنگ آهن و میان‌داری وزارت صنایع، آنچه به هیچ عنوان لحاظ نشده و به چشم نیامده حقوق سهامداران است؛
به این ترتیب در سایه مذاکرات فرسایشی، تمام پیش‌بینی سهامداران نقش برآب شدو پیش‌بینی سرمایه‌گذاران در بورس مبنی بر افزایش قیمت سهم 5 شرکت بزرگ سنگ‌آهنی که حداقل 24 درصد ارزش بازار را تشکیل می‌دهد به حقیقت نپیوست.
جالب‌تر از همه اینکه در این فراز و فرود، معاون وزیر صنایع و مدیرعامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با اعلام اینکه اخذ بهره مالکانه از معادن فعلا دیگر مطرح نیست، اعلام کرد: به مجتمع‌های تولید فولاد توصیه شده ضمن توافق با معادن سنگ آهن، به‌دنبال افزایش قیمت محصولات خود نباشند.
احمد هراتی نیک به مهر می‌گوید: اخذ بهره مالکانه از معادن فعلا دیگر مطرح نیست. او می‌افزاید: فعلا امسال چیزی به نام بهره مالکانه نداریم، حقوق دولتی هم که به دولت پرداخت می‌شود، ربطی به ایمیدرو ندارد.
هراتی نیک تصریح می‌کند: سال آینده اگر رشدی در قیمت سنگ‌آهن داشته باشیم، با سنگ‌آهنی‌ها و فولادی‌ها وارد مذاکره می‌شویم.
