همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی : برای مثال، همین تابستان ۱۴۰۰ با تابش بی‌امان خورشید و شور و هیجان کودکان و نوجوانان در حالی فرا می‌رسد که هنوز محدودیت‌ها و پروتکل‌های بهداشتی ناشی از این ویروس پابرجاست. این موضوع سبب شده تا جشن‌ها و برنامه‌های تابستانی از رونق بیفتد و شور و نشاط در محله‌ها دیگر همچون سالیان نه چندان دور، جریان نداشته باشد. اما همه این تنگناها و تهدیدها نمی‌تواند از سازمان شهرداری و حوزه اجتماعی آن، سلب مسئولیت کند. به همین دلیل از ابتدای تابستان ۱۴۰۰ فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی با رنگ و آهنگی دیگر آغاز شده است و تا پیش از ماه «محرم» ادامه خواهد داشت. در این گزارش، معاونان فرهنگی شهرداری مناطق غرب تهران (۵، ۹، ۲۱ و۲۲) در گفت‌وگو با همشهری محله جنبه‌های مختلف این جشنواره را تشریح می‌کنند.
سلامت روان نتیجه شادی و نشاط است. چیزی که متأسفانه این روزها در زندگی مردم کم شده است و این وضعیت می‌تواند زنگ خطر و البته هشداری برای مسئولان و متولیان فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تهران به شمار آید. بنابراین، اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری مانند جشنواره «شادستان» و ایجاد لحظات شاد و خندان، هرچند کوتاه‌مدت، برای شهروندان می‌تواند سدی در مقابل افسردگی باشد. «حسین دلبری»، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه۵، به‌ویژه برنامه‌های شادستان در این منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: «همکاران حوزه امور اجتماعی و فرهنگی منطقه با توجه به طیف وسیع مخاطبان و گستره کم‌نظیر آن، برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلفی را پیش‌بینی کرده‌اند.
برخی از این اقدامات و برنامه‌ها مانند مسابقات ورزشی محله‌ها در رشته‌های والیبال و بسکتبال، تجلیل از مدافعان سلامت در حوزه ورزش، هم‌چنین برگزاری مسابقه پیشکسوتان تیم‌ملی فوتبال با کودکان «سندرم داون» در حوزه تندرستی و ورزش، جشن‌های دهه کرامت و میلاد امام رئوف برگزار شده است. برپایی جشن‌های دهه ولایت، وتورهای پیاده‌روی و گردشگری برای غنی‌سازی اوقات فراغت شهروندان و آشنایی با ظرفیت‌های گردشگری منطقه ۵ به‌ویژه در محله گردشگری «کن» با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از برنامه‌های ما در تابستان است که با حضور شهروندان برگزار می‌شود. برپایی جشنواره‌ای به مناسبت روز ادبیات کودکان و نوجوانان با همکاری‌سراهای محله و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برگزاری جشن‌های متنوع در سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) در بوستان «جوانمردان»، سراهای محله و مجموعه فرهنگی ورزشی «شهربانو» نیز از جمله دیگر برنامه‌های تدارک دیده شده باتوجه به مناسبت‌های تقویمی است.»
- هدیه شادی به اهالی
متولیان فرهنگی و اجتماعی شهر تهران با آگاهی از وضعیت شهروندان پایتخت، در فعالیت‌های فرهنگی تغییراتی ایجاد کرده‌اند و اکنون این برنامه‌ها را با محوریت افزایش شادی و هیجان به اهالی هدیه می‌دهند و مردم را به حضور در برنامه‌های شادستان ۱۴۰۰ دعوت می‌کنند. معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۵ می‌گوید: «۱۴ مراسم جشن در دهه «ولایت» در مجموعه پارک «ارم» به مدت ۳ شب برگزار می‌شود. برپایی کاروان ولایت و جشن در سراها، مجموعه ورزشی «پارت»، مرکز آسیب‌های اجتماعی، گرمخانه‌ها و مرکز «بهاران»، بخش دیگری از تلاش و مشارکت شهرداری و شهروندان در تابستان امسال است. امیدواریم در کنار ترویج شعائر و مناسک دینی و ملی، خاطره خوشی را برای اهالی در شرایط کنونی کشور رقم بزنیم.» برگزاری مراسم سالروز شهادت امام محمدباقر(ع) در مکتب‌الزهرا(س) به‌صورت مجازی درسراهای محله، آستان مقدس امامزادگان جعفر و حمیده خاتون(ع) باغ فیض و هم‌چنین برپایی مناسک روز «عرفه» در مساجد شاخص و به‌صورت ویژه در تپه «شهدای کوهسار»، از دیگر برنامه‌های معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۵ است.
- نشاط و تعامل اجتماعی شهروندان
محله‌گرایی، خانواده‌محوری و مشارکت سمن‌ها، از اهداف مهم جشنواره شادستان امسال است. «علیرضا خامسیان»، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه۹، اجرای برنامه برای ارتقای نشاط و شادابی شهروندان در فضاهای عمومی شهر را به‌عنوان شاکله ویژه‌برنامه‌های شادستان در این منطقه می‌داند و در این‌باره می‌گوید: «در این دوره از مدیریت شهری، ارتقای نشاط اجتماعی در دستور کار قرار گرفته است. منظور از نشاط اجتماعی، ایجاد فضای شاد برای شهروندان و حضور آنها در مراکز عمومی است. در همین راستا، ویژه‌برنامه‌هایی را با محوریت نشاط اجتماعی پیش‌بینی و برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا بتوانیم این رویکرد و اهداف را در منطقه محقق کنیم. علاوه بر این، در صدد هستیم تعاملات اجتماعی را در بین شهروندان منطقه ارتقا ببخشیم. به همین دلیل با توجه به شیوع بیماری کرونا و پیشگیری از ابتلا به آن، تلاش کرده‌ایم تا ساکنان منطقه را با رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی برای حضور در فضاهای عمومی تشویق کنیم تا این تعاملات اجتماعی شکل بگیرد. بر این اساس اغلب برنامه‌های شادستان ۱۴۰۰ با مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و تشکل‌های مردمی منطقه برگزار می‌شود و در اجرای همه برنامه‌ها، موضوع «نشاط اجتماعی» و «جذابیت بصری» که می‌تواند شامل طراحی خلاقانه و کنجکاوانه باشد، مد نظر قرار گرفته است.»
- همه اقوام در کنار هم
جشنواره شادستان یک هدف دارد و آن هم شاد کردن شهروندان است. اما در این میان توجه به نیاز گروه‌های سنی مختلف، اهمیت زیادی دارد. متولیان فرهنگی، امسال به این نکته نگاه ویژه‌ای داشته و تلاش کرده‌اند برنامه‌های این جشنواره به گونه‌ای باشد که همه اعضای خانواده بتوانند از آنها استفاده کنند. علیرضا خامسیان با بیان این هدف به موضوع مهم دیگری در این برنامه اشاره می‌کند: «نکته قابل تأمل این است که شهر تهران به‌ویژه منطقه ۹ از قومیت‌های مختلفی تشکیل شده است و اقوام متعددی در آن زندگی می‌کنند. به همین دلیل در برنامه‌های شادستان امسال فعالیت‌های مرتبط با نشاط اجتماعی با محوریت اقوام نیز پیش‌بینی شده و این برنامه‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بیش از ۹۰ برنامه فرهنگی، هنری و ورزشی با توجه به رویدادهای ملی و مذهبی در منطقه ۹ آماده اجرا است.
نخستین برنامه شادستان منطقه مصادف با شب میلاد امام رضا(ع) در پلازای تازه تأسیس «هاشمی» برگزار شد. پلازاها در کشورهای مختلف از جمله پلازای هاشمی، مکانی برای محل گردهمایی شهروندان هستند. برای همین برخی از این ویژه‌برنامه‌ها در این مکان انجام می‌شوند. هم‌چنین در این ایام، فصلنامه‌ای به‌صورت مجازی با عنوان «شهروند محله» از سوی اداره مشارکت‌های شهروندی به چاپ می‌رسند و شهروندان هر محله با هویت و تاریخچه محل زندگی‌شان آشنا می‌شوند. برپایی مرحله مقدماتی جام «بانوی شهر» در رشته «بدمینتون» و ایستگاه ورزشی «مادر و دختر»، «کارناوال‌های شادی» با هماهنگی و همکاری‌سراهای محله‌ها در پنجشنبه‌ها، تجلیل و تقدیر از «سادات» محله‌ها در عید «غدیر»، برپایی مسابقه «خلاصه‌نویسی کتاب» در راستای افزایش سرانه مطالعه اهالی، برپایی پایگاه‌های تابستانی درسراهای محله و هم‌چنین برپایی جشنواره‌ای با عنوان «خاطره‌گویی مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها» از دیگر برنامه‌های شادستان امسال منطقه ۹ است. هدف ما از اجرای این برنامه‌ها رسیدن به تعاملات اجتماعی است تا اهالی و ساکنان محله‌ها در این برنامه‌ها همدیگر را بشناسند و با یکدیگر در تعامل باشند.»
- از کارناوال شادی تا مسابقات فرهنگی و ورزشی
ویژه برنامه‌های تابستان منطقه ۲۱ با عنوان شادستان تهران ۱۴۰۰ با اجرای فعالیت‌های متنوع فرهنگی، سلامت محور، ورزشی و آموزشی برای همه اقشار منطقه به‌ویژه بانوان، کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود. «مصطفی بیگی»، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۲۱، درباره این جشنواره می‌گوید: «برنامه‌های شادستان تهران ۱۴۰۰ با رویکرد اصلی نشاط‌افزایی در بین شهروندان منطقه و براساس دستورالعمل‌های ابلاغی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران برای همه گروه‌های سنی برگزار می‌شود. هدف از این برنامه‌ها، توسعه فرهنگ و ارزش‌های ایرانی‌ـ اسلامی، افزایش نشاط اجتماعی و غنی‌سازی اوقات فراغت شهروندان و نکوداشت مناسبت‌های مذهبی و ملی است. گرامیداشت اعیاد قربان و غدیر، اجرای کاروان‌های شادی، جشنواره‌های فرهنگی، هنری، کاروان موسیقی، نوای نواحی، کمپین «نور امید شهر» با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محله‌های منطقه برگزار می‌شود. البته برخی مسابقات مختلف فرهنگی و هنری از جمله نقاشی، خاطره‌نویسی، کتابخوانی و... از طریق فضای مجازی اجرا می‌شوند.»
- شادی با چاشنی آموزش
در جشنواره شادستان، علاوه بر شادی و تفریح، آموزش نیز وجود دارد. دوره‌های آموزشی بسیاری مانند تفکیک زباله از مبدأ، احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی، رعایت اصول ایمنی و آشنایی با آسیب‌های اجتماعی به شکل ویژه‌تری برگزار می‌شوند. «علی نوروزی»، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۲۲، در تشریح ویژه‌برنامه‌های شادستان ۱۴۰۰ در این منطقه می‌گوید: «ویژه برنامه‌های شادستان، امسال با هدف افزایش نشاط اجتماعی و غنی‌سازی اوقات فراغت شهروندان، فرصت مغتنمی برای ارتقا و بازیابی سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی شهر تهران با رویکرد «تهران؛ شهری برای همه» است. این ویژه‌برنامه‌ها را با استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی و با رویکرد محله‌محوری برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا در همه محله‌ها اجرا شوند.
برنامه‌های تابستانی به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا گروه‌های سنی مختلف، در آن حضور داشته باشند و همه اعضای خانواده بتوانند از آنها استفاده کنند. برپایی شادستان در بوستان‌های منطقه مانند «شهدای خلیج‌فارس» از یک سو سبب جلب مشارکت بیشتر شهروندان در کارهای فرهنگی می‌شود و از سوی دیگر اهالی می‌توانند از برنامه‌های شاد و سرگرم‌کننده اجتماعی و ورزشی بهره‌مند شوند. حتی در پیش‌بینی برنامه‌ها به این موضوع که اغلب بافت مسکونی منطقه را برج‌ها تشکیل داده‌اند نیز توجه شده است. به همین دلیل برخی از این برنامه‌ها در محیط‌های بیرونی برج‌ها و مجتمع‌های مسکونی برگزار می‌شود. در شادستان ۱۴۰۰ تلاش کرده‌ایم با تعادل بخشی بین برنامه‌های منطقه‌ای و محلی فرصتی برای جلب مشارکت شهروندان ایجاد کنیم. سرای محله‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی اعم از مساجد، پایگاه‌های بسیج و سازمان‌های مردم نهاد، در اجرای ویژه‌برنامه‌های تابستانه مشارکت دارند.»
- احیای بازی‌های بومی و محلی
به گفته نوروزی هم‌زمان با آغاز فصل تابستان، برنامه‌هایی همچون کارناوال‌های شادی، موسیقی، عروسکی، هنرهای نمایشی، آموزشی و فرهنگی بی‌شماری در منطقه اجرا می‌شوند. معاون اجتماعی شهردار منطقه در ادامه می‌گوید: «برگزاری «گذر نشاط» در قالب فعالیت‌های ورزشی ـ فراغتی، اجرای دوره‌های آموزشی _ مهارتی و هنری در گروه‌های سنی مختلف و ارائه خدمات مشاوره به کارکنان زن و زنان سرپرست خانوار در قالب طرح «خانواده‌یار» در مجموعه تفریحی و فرهنگی «شهربانو» و فضای مجازی برگزار می‌شود. احیای بازی‌های سنتی و بومی مانند «طناب‌کشی»، «لی‌لی» و «هفت‌سنگ» از دیگر برنامه‌های شادستان است. این روزها به سبب تغییر روش زندگی از سنتی به مدرن و ماشینی، این بازی‌ها فراموش شده‌اند و بازی‌های کامپیوتری جای آنها را گرفته‌اند. انجام این بازی‌ها علاوه بر ایجاد تحرک در شهروندان، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، سبب رشد خلاقیت و نشاط بیشتری در آنها می‌شود.»
- قارچ خنده در منطقه۹
برگزاری مسابقه «استند آپ کمدی» از سوی شهروندان، یکی دیگر از برنامه‌های جذاب شادستان منطقه ۹ است. در این برنامه که عنوان آن را «قارچ خنده» گذاشته‌اند، شهروندان با رعایت شئونات اسلامی از اجرای کمدی خود، فیلم‌های یک دقیقه‌ای می‌گیرند و به معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه ارسال می‌کنند. علاقه‌مندان برای شرکت در این مسابقه، محدودیت تعداد اثر ندارند و می‌توانند فیلم‌ها را تا پنجم مرداد ماه به شماره واتساپ ۰۹۳۷۴۸۱۲۸۱۵ ارسال کنند. هم‌چنین در صورت نیاز به راهنمایی و کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۹۶۰۳۷۴۲۸ تماس بگیرند. در پایان این رقابت به کلیپ‌های جذاب و برتر جوایز نفیسی اهدا می‌شود.
- جشنواره ورزشی گل‌کوچک در منطقه ۵
اداره ورزش منطقه هم‌زمان با فرارسیدن دهه کرامت و تقارن آن با آغاز فصل تابستان، برای غنی‌سازی اوقات فراغت شهروندان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، ویژه‌برنامه‌های ورزشی متعددی را در جشنواره شادستان برگزار می‌کند. برپایی مسابقات رده سنی نوجوانان و جوانان در رشته‌های «بسکتبال» و «والیبال» از جمله این برنامه‌ها است. در همین راستا مسابقات «گل کوچک» هم از تاریخ ۷۱ تا ۴۲ تیرماه به میزبانی شهرداری ناحیه یک برپا می‌شود. علاقه‌مندان برای ثبت‌نام در این رقابت ورزشی می‌توانند به اداره اجتماعی و فرهنگی ناحیه یک منطقه ٥ به نشانی شهر زیبا، میدان الغدیر، خیابان مخابرات، جنب پارک تورج بهمنی مراجعه کنند.
- دوشنبه‌های سالمندی در منطقه۲۲
در روزهای دوشنبه فصل تابستان، از یکم تیر تا هجدهم شهریورماه در بوستان‌ها، مجموعه‌های ورزشی وسراهای محله، برنامه‌های ویژه‌ای برای سالمندان اجرا می‌شود. اجرای دور دوم لیگ مسابقات «نشاط سالمندی»، دورهمی سالمندی در پارک‌های منتخب منطقه، تخصیص بلیت نیم بهای سینما و استخر، ارائه خدمات سلامت محور رایگان در خانه‌های سلامت به افراد سالمند و اختصاص سکوی هنر به سالمندان هنرمند را می‌توان به‌عنوان ویژه‌برنامه‌های شادستان منطقه۲۲ برای سالمندان برشمرد. طرح «دوشنبه‌های سالمندی» با اختصاص یک روز در هفته به سالمندان شهر، بستری را برای درخشش بهتر آنها در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و هنری فراهم می‌کند.
نظر شما