دکتر المیرا ایلیاتی کارشناس توسعه پایدار، درباره امکان بهره‌برداری توریستی از سدها به همشهری گفت: این گونه استفاده از سدها در تمام دنیا معمول بوده و برای آن ضوابط و استانداردهای مشخص تدوین شده است؛ به طوری که در برخی کشورها، دریاچه پشت سدها از جمله قطب‌های بسیار فعال گردشگری محسوب می‌شود، چرا که تملک اراضی برای ایجاد مجتمع‌های تفریحی به صورت برنامه‌ریزی شده قابل انجام بوده و توسعه زیرساخت‌ها و مضاعف‌سازی جاذبه‌ها نیز می‌تواند کاملاً تحت برنامه انجام شود.
اما در ایران متأسفانه به بهانه آلودگی آب سدها از هر گونه استفاده توریستی از این پدیده‌های جذاب انسان ساخت جلوگیری می‌شود.
درحالی که این امکان وجود دارد که توسعه فعالیتهای توریستی در دریاچه‌های پشت سدها به گونه‌ای انجام شود که آلودگی به حداقل ممکن برسد البته قاعدتاً هیچ فعالیتی در هیچ نقطه‌ای نباید آلوده‌زا باشد.
سود ناشی از فعالیتهای توریستی به‌دست آورد. به گفته وی، در حالی که بسیاری از پساب‌های شهری و بعضاً صنعتی به راحتی وارد حوزه آبگیر سدها می‌شود بسیار عجیب است که مسئولان ذیربط صرفاً مانع از این فعالیتهای توریستی می‌شوند؛ فعالیتهایی که از نظر موازین توسعه پایدار در شمار پاک‌ترین فعالیتهای اقتصادی قرار دارد.
ایلیاتی اضافه می‌کند: اصرار وزارت نیرو برای جلوگیری از بهره‌برداری توریستی از دریاچه سدها این شائبه را ایجاد کرده که امکان تصفیه کامل آب شهروندان وجود ندارد و با روش‌هایی این چنین می‌خواهند از آلودگی بیشتر آن جلوگیری کنند.
به هر حال فراموش نباید کرد که ایران کشوری خشک با میزان نزولات جوی کمتر از یک سوم متوسط کره زمین است و در چنین کشور خشک و بیابانی که تعداد رودخانه‌ها و دریاچه‌های دائم آن بسیار اندک است ممانعت از بهره‌برداری توریستی از سدها خامدستی و اجحاف در حق شهروندان می‌تواند به شمار آید.
این کارشناس توسعه پایدار ضمن تأکید بر فعال کردن گردشگری سدها، از وزارت نیرو، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان حفاظت محیط‌زیست دعوت کرد استانداردهایی را که برای بهره‌برداری پایدار توریستی از منابع آب قابل شرب وجود دارد مطالعه کنند و بر اساس آن، تمهیدات لازم برای استفاده از این قابلیت را فراهم سازند.
فعال شدن گردشگری سدها
در حالی که همواره کارشناسان توسعه پایدار و صنعت توریسم، از گردشگری سدها در کشور به عنوان یک گزینه مطلوب یاد می‌کنند که تاکنون به دلیل بی‌توجهی مسئولان مورد بی‌مهری واقع شده است، شنیده‌ها حاکی از آن است که سرانجام با همکاری مشترک سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نیرو، گردشگری سدها تا پایان سال جاری فعال می‌شود.
کوشا، مدیر کمیته گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در این باره به خبرگزاری میراث خبر گفت:«سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای ساماندهی امور گردشگری سدها که مدت‌هاست به شکل مطلوبی به آن پرداخته نشده برنامه‌هایی را آغاز کرده است.»
در تهیه سند گردشگری به گفته وی تعیین چگونگی فعالیت گردشگری در حوزه سدهای کشور و تلاش برای معرفی سدهای پیشنهادی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارت نیرو در دست اقدام است.
بر اساس طبقه‌بندی‌های موجود در سازمان محیط‌زیست، سدها به دلیل کاربری ویژه خود می‌توانند مورد بهره‌برداری قرار گیرند.
میزان فعالیتهای گردشگری در محدوده سدهایی که کاربری تأمین آب شرب دارند با سدهایی که می‌توان از آنها برای بهره‌برداری از آب کشاورزی استفاده کرد متفاوت است و البته اجماع بر سر چگونگی فعالیت در این زمینه به برگزاری جلسه‌های مشترک بین سازمان‌های ذیربط نیاز دارد.
در همین زمینه جلسه‌های مشترکی با سازمان مراتع و جنگلبانی برگزار شده است تا در زمینه برنامه‌ریزی برای چگونگی فعال کردن گردشگری سدها اقدامات لازم انجام شود.
رسول زرگر، معاون وزیر نیرو در امور آب نیز در همین زمینه گفت:«پرداختن به گردشگری سدها از جمله موضوعاتی است که می تواند به رشد صنعت گردشگری کشور کمک کند و این پتانسیل در تمامی سدهای کشور به چشم می‌خورد.»
وی همچنین افزود:«وزارت نیرو در آینده طی جلسه‌های مشترکی برای مشخص کردن سدهای دارای زمینه گردشگری اقدام می‌کند.»
زرگر تصریح کرد:«وزارت نیرو به محض اینکه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فهرستی از سدهای دارای شرایط مناسب را برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری اعلام کند برای هرگونه همکاری با این سازمان آماده است.»
