هامون از جمله تالاب‌هایی است که به مدد بارش‌های دور از انتظار درپی یک دوره خشکسالی بلند مدت از نابودی حتمی نجات یافت وپس از سال‌ها، نشاط و سرزندگی را برای هزاران سیستانی به ارمغان آورد اما عمر این شادمانی زمانی طولانی خواهد بود که مشکل حق آبه هامون به سرانجامی خوش بینجامد.
مشکلی که همچنان در ابهام اما و اگرهای نشست‌های سه جانبه ایران، افغانستان و سازمان ملل قرار دارد.
نشست‌هایی که تا کنون دو بار وبدون نتیجه قابل توجهی برگزار شده و سومین آن در آینده‌ای نزدیک به جمع بندی گفت‌وگوهای قبلی اختصاص دارد.
دراین میان، آن چه به نگرانی دوستداران محیط‌زیست دامن می‌زند این است که اگر نشست سوم نیز مانند 2 نشست قبلی بی‌ثمر باشد وضعیت هامون بیش ازپیش بحرانی می‌شود چرا که نام این تالاب هم اکنون هم در فهرست تالاب‌های در معرض خطر درج شده است.
بازگشت پرندگان
پرویز آرامنش، مدیر کل اداره حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان، دراین باره به همشهری گفت: مجموعه تالاب هامون با بیش از 60 هزار هکتار وسعت در سایت بین‌المللی رامسر به ثبت رسیده است.
این مجموعه که امرار معاش 80 هزار نفر از اهالی زابل و سیستان به آن وابسته است، به‌دلیل خشکسالی و کمبود بارش در بخش فرادست هیرمند و جلوگیری از ورود حق آبه به آن تا آستانه نابودی پیش رفت اما خوشبختانه به لطف بارش های فراوانی که از اواخر سال گذشته آغاز شده و همچنان ادامه دارد مجددا احیا شد و در حال حاضر از شرایط مطلوبی برخوردار است به‌طوری که امسال با آنکه هنوز سرشماری پرندگان کوچنده به پایان نرسیده تاکنون بالغ بر 15هزار پرنده مهاجر از انواع آبزی و کنار آبزی در چاه نیمه‌ها شمارش شده‌اند.
به گفته وی، مجموعه تالاب هامون در زمان پرآبی 8 تا 10 میلیارد متر مکعب گنجایش آب دارد اما حق آبه این زیست بوم از رود هیرمند 820میلیون مترمکعب در سال است که این میزان کفایت نمی‌کند و باید با تلاش مقدار آن‌را افزایش دهیم. با این همه به‌دلیل مشکلات متعددی که افغانستان در زمینه کم آبی با آن مواجه است سال‌هاست از ورود همین میزان آب به هامون جلوگیری می‌شود. از همین رو، دو نشست سه گانه با شرکت ایران، سازمان ملل و افغانستان برای گره‌گشایی از مشکل حق آبه هامون برگزار شده و نشست دیگری نیز در آینده نزدیک برگزار می‌شود تا مگر از این طریق بتوانیم مشکل موجود را برطرف‌سازیم.
آرامنش افزود: آنچه مایه امیدواری است آنکه قرار است افغانستان به عضویت کنوانسیون بین‌المللی رامسر درآید که در این صورت زمینه مشارکت افغانی‌ها در حفظ تالاب فراهم خواهد شد چرا که یکی از راه‌های مؤثر احیای این تالاب مدیریت یکپارچه و دخالت مؤثر دولت افغانستان در زمینه حفظ آن است که البته تحقق این امر فراتر از تلاش‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست ودرگرو اهتمام مسئولان وزارت امور خارجه و وزارت کشور است.
