راه و رسم دوستی شهر با کودکان

كودكان جنگ

یادم آمد در همين روز که کودکان بسیاری در جهان به دنبال برگزاري جشن‌هاي مختلف و آشنایی با حق و حقوق خود هستند، کودکان ديگري در مشكلات ناشي از جنگ دست‌وپا مي‌زنند.

آن‌ها در شهرهاي مخروبه زندگي مي‌كنند و در مدرسه‌هاي نيمه‌كاره درس مي‌خوانند، مهاجرت مي‌كنند و... كودكاني از يمن، سوريه، عراق، غزه و...

شهر، ما را دوست دارد

حالا روز جهاني كودك است و فارغ از همه‌ي مشكلات و خشونت و جنگي كه در برخي مناطق  دنيا وجود دارد، كودكان و نوجوانان ديگري كه در شرايط عادي زندگي مي‌كنند هم نيازهاي خودشان را دارند. آن‌ها مي‌خواهند در شهرهايي زندگي كنند كه دوستشان داشته باشد؛ در شهرهايي كه به آن مي‌گويند: شهر دوستدار كودك.

شهر دوستدار کودک،‌ شهری است که در آن خواسته‌های کودک در اولویت قرار مي‌گيرد. يعني ساخت‌وسازها و برنامه‌ريزي‌هاي شهر، با نیازهای كودكان هم‌سو است. شهر دوستدار کودک به سمتی می‌رود که در آن،‌ کودکان نقش مؤثری در اداره‌ي شهر دارند و خانواده و اجتماع هم موظفند کودکان را در مسائل و تصمیم‌گیری‌ها دخیل کنند.

شهر دوستدار كودك، پارك‌هاي موضوعي دارد و به كودكان اجازه مي‌دهد درباره‌ي مسائل خود نظر بدهند و تصميم ‌بگيرند. مراقبت‌هاي بهداشتي و محافظت از كودكان از خشونت و سوءاستفاده، از ديگر شاخص‌هاي اعلام شده‌ي سازمان يونيسف (صندوق حمايت از كودكان سازمان ملل متحد) براي يك شهر دوستدار كودك است.

اگر شهر را به تو بسپارند...

عماد،16 ساله: من سعي مي‌كردم شهر ديجيتالي بشود. همه‌ي بچه‌ها، شهرهاي اين مدلي رو دوست دارند.

پارمين، 13ساله: من همه‌ي پل‌هاي عابر‌پياده را خراب مي‌كردم يا برايشان پله‌برقي مي‌گذاشتم. چون خودم هرروز مجبورم از يك پل‌ عابرپياده بگذرم و به مدرسه بروم.

پندار، 15 ساله: تعداد زيادي زمين فوتبال و فضاي بازي مي‌ساختم. ما توي آپارتمان زندگي مي‌كنيم.پاركي پشت خانه‌ي ماست كه هروقت مي‌رويم آن‌جا فوتبال يا واليبال بازي كنيم، يا افراد مسن نمي‌گذارند بازي كنيم يا با بچه‌هاي كوچك برخورد مي‌كنيم. توي كوچه هم كه نمي‌شود بازي كرد، چون دو طرف ماشين پارك شده و‌...

فاطمه، 14 ساله: براي دخترها مجتمع‌هاي تفريحي و ورزشي بيش‌تري مي‌ساختم تا دخترها بدون دغدغه‌ي مالي و نگراني تنهايي، بيرون از خانه تفريح كنند.

فرايند دوستدار كودك شدن

از 10 سال قبل قرار‌شده تهران تبديل به شهر دوستدار كودك شود. اين تصميم در سال 1386 گرفته شد و  سازمان يونيسف و دفتر منطقه‌اي آن در خاورميانه و شمال آفريقا، تهران را به‌عنوان دبيرخانه‌ي پروژه‌ي «شهر دوستدار کودک» معرفي کردند.

در ارديبهشت سال 1388 شوراي شهر تهران، کليات اين طرح را تصويب کرد و بالأخره اجراي پروژه‌ي شهر دوستدار کودک از سال 1388 در اداره‌ي مشارکت اجتماعي شهرداري در تهران آغاز شد  و يك زمان 10 ساله را براي به نتيجه‌رسيدن اين تلاش‌ها، در نظر گرفتند.

با اين حساب، تهران در نهايت به شهر دوستدار كودك تبديل خواهد شد و اين مسئله‌ كاملاً جدي بوده و براي آن تصميم‌گيري شده است.

اِوَز، نخستين شهر

نخستين شهري كه در ايران با عنوان شهر دوستدار كودك شناخته شد، شهر «اِوَز» در استان فارس بود.

برای اين انتخاب، مؤسسه‌ي پ‍‍‍ژوهشي كودكان دنيا از سال 1384فعاليت پ‍ژوهشي خود را در این شهر آغاز كرد و پس از تحقق ضوابط و مقررات از سوی شبکه‌ي سازمان‌های دوستدار کودک، در سال 1389  اوز به‌عنوان نخستین شهر ایراني دوستدار کودک انتخاب شد.

سابقه و پیشینه‌ي تاریخی شهر اوز‌، افزایش سطح تحصیلات دختران و زنان، علاقه‌مندی بخش‌های دولتی و خصوصی در بهبود وضع کودکان، وجود نیروهای علاقه‌مند برای اجرای طرح، حضور چشم‌گیر زنان درفعالیت‌های اجتماعی برای اجرای طرح  شهر دوستدار كودك، از جمله دلایل انتخاب این شهر بود.

شهر اوز از بخش‌های لارستان در 340 کیلومتری جنوب شرق شیراز قرار دارد و مؤسسه‌ي پژوهشی کودکان دنیا هم وابسته به یونیسف است.

همه كمك كنند

اگرچه تهران چند سالي است كه به سوي تبديل‌شدن به شهر دوستدار كودك‌، گام برداشته و در اين مسير پيش مي‌رود، اما در اين راه به همكاري و همراهي سازمان‌ها و نهادهاي ديگر هم نياز دارد. «سازمان حفاظت محيط‌زيست»، «سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري»، «وزارت آموزش و پرورش»، «نيروي انتظامي» و... مي‌توانند در اين راستا پابه‌پاي شهرداري تهران حركت كنند تا واقعاً تهران به شهر دوستدار كودك تبديل شود.