اسماعيل مهاجر، مديركل محيط‌زيست استان گلستان پيش از اين در گفت‌وگو با همشهري با اشاره به معضلاتي كه دامنگير پارك ملي گلستان است از برگزاري اين جلسه خبر داده و گفته بود كه اين جلسه با هدف مقابله با بحران‌هاي احتمالي در پارك ملي گلستان تشكيل مي‌شود و مقابله با آتش‌سوزي در صدر آن قرار دارد. درجلسه ارزيابي يكشنبه گذشته، گزارشي از چالش‌ها و برنامه‌هاي كوتاه، ميان و بلندمدت براي حل معضلات و چالش‌هاي پارك جنگلي گلستان ارائه شد.
عبورجاده آسيايي از قلب پارك ملي گلستان، كمبود اعتبارات تخصيصي به پارك، ناديده گرفته شدن نقش جوامع محلي و بومي در حفاظت از پارك ازجمله چالش‌ها و معضلات شناسايي شده و مرتبط با پارك گلستان بود كه در جلسه مذكور به بحث و بررسي گذاشته شد. پارك ملي گلستان كه بخشي از جنگل‌هاي هيركاني را در خود جاي داده اكنون با تهديدات فراواني مواجه است.
از نگاه سازمان جنگل‌ها
مهندس فريبرز غيبي، عضو شوراي‌عالي جنگل و مشاور رئيس سازمان جنگل‌ها ومراتع كشور ضمن تأكيد بر حفاظت از رويشگاه‌هاي هيركاني به همشهري گفت كه اين جنگل‌ها كه 9 /1ميليون هكتار وسعت دارد جزو جنگل‌هاي منحصر به‌فرد جهان و بازمانده دوره زمين‌شناسي كهن است به‌طوري كه متخصصان علوم‌جنگل در سراسر جهان، جنگل‌هاي هيركاني را به‌عنوان يك فسيل زنده مي‌شناسند.
غيبي كه زماني مديركل دفتر امور منابع جنگلي سازمان جنگل‌ها ومراتع كشور بود، از اجراي طرح‌هاي جنگل داري به‌عنوان يكي از برنامه‌هاي حفاظت و مديريت جنگل‌هاي هيركاني نام برد و گفت كه جنگل‌هاي هيركاني طي ساليان سال در اثر عوامل طبيعي و غيرطبيعي مانند چراي دام، تخريب و تصرف، تغيير كاربري ناشي از اجراي طرح عمراني نظير احداث جاده و ساخت وسازهاي مسكوني و تجاري، در معرض خطر قرار داشته به همين دليل از سال1335 طرح‌هاي جنگل داري با هدف مديريت جنگل آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
آن طور كه غيبي مي‌گويد براي كنترل تخريب‌هايي كه توسط عوامل انساني در عرصه‌هاي جنگلي و مرتعي صورت مي‌گيرد بحث ساماندهي دام در جنگل مطرح شد كه بخشي از آن به اجرا درآمد اما به‌دليل تنگناهاي مالي و اعتباري و نيز نبود برنامه‌ريزي، اين طرح به اهداف تعيين شده نرسيد.
او آتش‌سوزي را يكي ديگر از عواملي مي‌داند كه در نبود تجهيزات و امكانات، هر سال بخش قابل توجهي از جنگل‌هاي هيركاني و زاگرسي را به كام نابودي مي‌كشاند. در منطقه گلستان كه نخستين پارك ملي كشور است و اهميت جهاني دارد هر سال شاهد آتش‌سوزي‌هاي متعدد هستيم كه بيشتر ناشي ازعوامل انساني است و شكارچيان غيرمجاز و گردشگران بيشترين سهم را در ايجاد آن دارند.
تجربه موفق جهاني
غيبي مي‌گويد كه آتش‌سوزي‌هاي زنجيره‌اي در پارك ملي گلستان و ناتواني دستگاه‌هاي متولي براي مقابله با آن، بيش از هر چيز نشان مي‌دهد كه حفاظت از اين رويشگاه‌ها به شيوه‌اي متفاوت نياز دارد و آن فراهم كردن زمينه مشاركت جوامع بومي براي حفاظت از جنگل است. اين تجربه در ساير كشورها وجود دارد و بسيارهم موفقيت‌آميز بوده است.
او با تأكيد بر اينكه دير يا زود، مديريت جنگل اعم از حفاظت، اكوتوريسم و كنترل آتش‌سوزي و حتي بهره‌برداري بايد به جوامع محلي و كساني كه در حاشيه جنگل زندگي مي‌كنند واگذار شود مي‌گويد كه مشاركت جوامع بومي اگر براساس ضوابط علمي و فني صورت بگيرد باعث صيانت جنگل مي‌شود؛ زيرا وقتي جوامع بومي از جنگل منتفع شوند و جنگل براي آنها درآمد و اشتغال ايجاد كند با دل وجان از اين رويشگاه‌ها حفاظت خواهند كرد. اين حلقه مفقوده صيانت است كه تاكنون در كشور ما به آن توجه نشده و يا زمينه اجراي آن فراهم نشده است. به گفته وي، سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور با شعار «مديريت منابع طبيعي با مردم و براي مردم» به‌دنبال فراهم كردن زيرساخت‌ها وزمينه حضور و مشاركت جوامع محلي در حفاظت و صيانت از عرصه‌هاي طبيعي كشور است. اين شيوه البته در پاوه اجرا شده و بسيار هم موفقيت‌آميز بوده است به‌طوري‌كه در حال حاضر با بروز كوچك‌ترين آتش‌سوزي، مردم از پير و جوان، آتش را دفع مي‌كنند.
پارك ملي گلستان براي هفتمين‌بار به علت سهل‌انگاري مسافران آتش گرفت
6 روز پس از مهار آتش‌سوزي در پارك ملي گلستان، مديركل محيط‌زيست گلستان روز گذشته از وقوع آتش‌سوزي مجدد در اين پارك خبر داد و بدين‌ترتيب اين پارك در سال‌جاري براي هفتمين بار دچار آتش‌سوزي شد. اسماعيل مهاجر درباره اين آتش‌سوزي به سايت خبري محيط‌زيست ايران گفته است كه حوالي ساعت 12ظهر روز گذشته بر اثر بي‌احتياطي مسافران آتش‌سوزي از پيچ «سليمان كشته» از بعد از تونل آغاز شده و با توجه به خشكي منطقه و وزش باد، مراتع مشجر اطراف را فرا گرفته است. او گفته كه دامنه آتش به ارتفاعات منطقه و درختان پارك ملي رسيده است. به گفته وي، تلاش نيروهاي محيط‌زيست براي اطفاي حريق ادامه دارد اما با توجه به وزش باد شديد در منطقه آتش سريعا رو به گسترش است و مهار آن تقريبا با امكانات موجود غيرممكن است و نيازمند بالگرد براي اطفاي حريق هستيم. مهاجر با تأكيد بر اينكه تاكنون 50هكتار از اراضي پارك براثر اين آتش سوزي سوخته است، افزود: آتش به درختان پهن برگ بلوط رسيده است. مديركل محيط‌زيست گلستان با اشاره به هماهنگي صورت گرفته با ستاد مديريت بحران استان خاطرنشان كرد: قرار است تيم‌هاي بسيج و سپاه استان نيز براي اطفاي حريق به نيروهاي محيط‌زيست ملحق شوند.
همزمان با اعلام هفتمين وقوع آتش‌سوزي در پارك ملي گلستان، رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست، از بررسي طرح تشديد مجازات براي مسببان آسيب به جنگل‌ها خبر داد. معصومه ابتكار به ايسنا گفته است كه تشديد مجازات در شوراي‌عالي محيط‌زيست و راهكارهاي قانوني براي برخورد با مسببان آسيب به جنگل‌ها مطرح شده و اين موضوع در شوراي‌عالي محيط‌زيست در حال بررسي است. وي همچنين از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي خواست تا با راهكارهاي قانون بتوانند بازدارندگي بيشتري در مقابل آسيب به طبيعت در جامعه ايجاد كنند.
نظر شما