خبر البته با 40 روز تأخیر روز سه شنبه این هفته منتشر شد: پس از سالها بررسی و تحقیق، برای نخستین بار در مرکز تحقیقات باروری و ناباروری یزد، نوزادی حاصل از لقاح مصنوعی به روشIVM متولد شد.
سالهاست که در مراکز تحقیقاتی کشور در زمینه بالغ شدن تخمک در خارج از رحم و در محیط آزمایشگاهی کارهای زیادی انجام می‌شود، اما از آنجا که موفقیت این روش نیاز به محیط ویژه آزمایشگاهی و اضافه کردن مواد خاصی است، هیچ کدام از این تلاش‌ها منجر به تولد نوزاد نشده بود.
دکتر مریم افتخار فلوشیپ نازایی مرکز تحقیقات ناباروری یزد که از متخصصان فعال در این پروژه است در گفتگو با همشهری می‌گوید: از حدود یک سال پیش اجرای این روش در درمان ناباروری به صورت جدی در مرکز یزد مورد توجه قرار گرفت و در این مدت یک تیم 16 نفره با استفاده از این تکنیک تحت درمان قرار گرفتند که در نتیجه دو مورد بارداری داشتیم.
وی ادامه می‌دهد: البته یک مورد از بارداری‌ها به سرانجام نرسید و جنین سقط شد، اما مورد دیگر پسری سالم است که روز 15 فروردین با روش سزارین و با وزن 2 کیلو 700 گرم به دنیا آمد و اکنون در سلامت کامل به‌سر می‌برد.
جدیدترین روش درمان برای یک مشکل قدیمی
مسلماً ناباروری یکی از قدیمی‌ترین مشکلات بشری است و تلاش‌های محققان تاکنون به درمان قطعی این نارسایی منجر نشده است. از این رو دست یابی به هر روش جدید در درمان این معضل می‌تواند گره از مشکل زوج‌های زیادی در سراسر جهان بگشاید.
در این میان IVM) In Vitro Maturation)به معنای بلوغ تخمک در آزمایشگاه جدیدترین شیوه درمانی ناباروری به شمار می‌رود.
در این روش تخمک نابالغ را از مادر می‌گیرند و در شرایط ویژه آزمایشگاهی در زمانی بین 36 تا 48 ساعت آن را بالغ می‌کنند. سپس این تخمک در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از شیوه‌های تلقیح مصنوعی با اسپرم لقاح می‌یابد و سلول تخم حاصل 2 تا 5 روز پس از لقاح با استفاده از شیوه میکروانجکشن داخل رحم مادر قرار می‌گیرد.
دکتر افتخار با بیان این مطلب، تفاوت این روش با شیوه معمول IVF را استفاده از تخمک نابالغ مادر و بالغ سازی آن در شرایط آزمایشگاهی ذکر می‌کند و مزایای شیوه جدید را این چنین عنوان می‌کند: در تکنیک IVF )In Vitro Fertilization) ما از تخمک بالغ مادر استفاده می‌کنیم و این درحالی‌است که در هر سیکل عادی بیش از یک تخمک بالغ وجود ندارد، بنابراین برای بالابردن شانس باروری مجبوریم با استفاده از دارو و تحریک تخمدان‌ها تعداد تخمک‌ها را افزایش دهیم که به هرحال ممکن است با عوارض جانبی داروها مواجه شویم. اما در شیوه جدید چون از تخمک‌های نابالغ استفاده می‌کنیم که در حالت عادی تعداد زیادی از آنها در هر سیکل ماهانه خانم‌ها تولید می‌شود بدون تحریک تخمدان و یا با استفاده از کمترین دز دارو به نتیجه می‌رسیم و عوارض جانبی به حداقل ممکن می‌رسد.
به گفته این متخصص مزیت دیگر این روش برای افرادی است که به منظور کمک به زوج‌های نابارور، تخمک اهدا می‌کنند و روش IVM که عوارض جانبی بسیار کمی دارد موجب تشویق افراد برای اهدای تخمک می‌شود.
دکتر افتخار استفاده از این تکنیک برای باروری بعضی از بیماران خاص را از دیگر مزایای روش IVM برمی‌شمارد: گاهی اوقات بعضی از مراجعین ما توأم با مشکل ناباروری بیماری دیگری دارند که به واسطه این بیماری روش‌های هورمونی باروری برای آنها توصیه نمی‌شود. در این موارد هم IVM که بدون داروهای هورمونی و یا با مقدار بسیار کمی از این داروها موجبات دستیابی متخصصان به تخمک مادر را فراهم می‌آورد، کمک شایانی به این بیماران به شمار می‌رود.
متخصصان ایرانی از پیشروان شیوه های جدید
قدمت IVM به حدود 10 سال پیش باز می‌گردد و استرالیا اولین کشوری است که روی این شیوه درمانی کار کرده است.
دکتر علی محمد عبدلی معاون مرکز ناباروری یزد با بیان این مطلب به همشهری می‌گوید: برپایه اطلاعاتی که ما داریم در کل دنیا تاکنون حدود 700 مورد تلاش برای باروری با کمک شیوه IVM انجام شده است، اما مسلماً تمام این موارد منجر به تولد کودک زنده نشده است و بسیاری از این تلاش‌ها در سطح تحقیقات آزمایشگاهی باقی مانده است.
وی در توضیح این مطلب می‌افزاید: به هرحال درصد موفقیت روش‌های کمک باروری محدود است و در مورد IVM که یک روش جدید محسوب می‌شود طبیعی است که تمام تلاش‌ها با موفقیت همراه نباشد،همانگونه که در 16 مورد تلاش همکاران ما در مرکز نهایتاً یک مورد به موفقیت انجامید و خانواده‌ای را پس از 15 سال صاحب فرزند کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا محققان کشورهای منطقه هم تاکنون به چنین موفقیتی دست یافته‌اند می‌گوید: در چنین مواردی باید با احتیاط اظهار نظر کرد و من نمی‌توانم پاسخ مطمئنی به این پرسش بدهم، اما با اطمینان می‌گویم که در ایران این نوزاد اولین کودکی بود که با این شیوه تولد یافت.
