در پی برگزاری دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در جمعه 7 اردیبهشت که در آن فقط یک نامزد( عبدالله گل ) و آن هم ازاسلامگرایان این کشورحضورداشت به سبب دخالت ارتش و مخالفت سکولارها با انتخاب عبدالله گل به عنوان رئیس جمهوری؛ اوضاع سیاسی ترکیه دستخوش ناآرامی‌شده است.
روز یکشنبه نیز بدلیل به حدنصاب نرسیدن شمار نمایندگان پارلمان ترکیه برای انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور- عبدالله گل از نامزدی منصب ریاست جمهوری این کشور کناره گیری کرد.
جواد حمیدی همکار گروه بین الملل همشهری به این بهانه گفتگویی با آبراموویتز، سفیر سابق آمریکا در ترکیه ترتیب داده است که در پی می‌آید.
- درگیری به‌وجود آمده در ترکیه مذهبی است یا سیاسی؟
نخست باید بگویم با نفس مداخله ارتش در امور سیاسی ترکیه مخالف هستم. فکر می‌کنم حفظ ارزشهای سکولاریسم آن هم در کشوری با جمعیتی که اکثریت آنها را مسلمانان تشکیل می‌دهند نباید به بهای نابودی اصول دمکراسی در ترکیه تمام شود.
اما در پاسخ به سئوال شما معتقدم در ترکیه مذهب تنها به بهانه‌ای برای پیگیری مطامع سیاسی تبدیل شده است. بنابراین نباید این مجادله را صرفا مجادله سکولاریسم و اسلام گرایی در ترکیه نامید.
- دلیل مخالفت سکولارها در ترکیه با انتخاب عبدالله گل بعنوان رئیس جمهور چیست؟
گل نیز مانند رجب طیب اردوغان به حزب اسلامی‌ترکیه تعلق دارد. همسر گل نیز مانند همسر اردوغان روسری به سر می‌کند و در یک کلام مظهر اسلام گرایی در سیاست ترکیه محسوب می‌شوند.
سکولارها در ترکیه نگرانند با انتخاب گل بعنوان رئیس جمهور آینده ترکیه بار دیگر اسلام به زندگی مردم این کشور بازگردد در حالیکه فکر می‌کنم در این تحلیل اندکی اغراق وجود دارد.
- سکولاریسم در ترکیه توسط ارتش این کشور حمایت می‌شود؟
بله دقیقا. اگرچه سکولاریسم منشا‌های گوناگونی در ترکیه دارد اما حامیان اصلی آن نظامیان این کشور هستند. اساسا ارتش ترکیه نه تنها حفاظت از کشو را وظیفه خود می‌داند بلکه به همان اندازه صیانت از رژیم سکولار در این کشور را از اولویت‌های خود تلقی می‌کند.
به همین دلیل آنها از انتخاب گل یا هر فرد نزدیک به وی خوشحال نخواهند شد. ارتش ترکیه از وجود اردوغان در سیاست ترکیه به شدت ناراضی است و اصلا تمایل ندارد فردی شبیه به او به ترکیب سیاسی این کشور اضافه شود اما فکر نمی‌کنم ارتش ترکیه بتواند در تحریم انتخابات یا هرچیزی شبیه به آن موفق باشد.
- بیشتر سکولارهای ترکیه مسلمان هستند. درست است؟
بله. شما هم می‌توانید مسلمان باشید و هم سکولار. مهم این است که تا چه اندازه فلسفه مذهبی خود را در شیوه مدیریت کشوری دخالت دهید. فکر می‌کنم این محل نگرانی سکولارها در ترکیه است که البته اندکی نیز اغراق می‌کنند.
- آیا انتخاب گل بعنوان رئیس جمهور و یا هر فرد دیگری از حزب اسلامی‌می‌تواند شیوه زندگی مردم این کشور را تغییر دهد؟
این همان جایی است که سکولارها در آن اغراق می‌کنند. فکر نمی‌کنم اردوغان و یا گل اسلام و بطور کل مذهب را به شکلی موثر در زندگی عمومی‌مردم این کشور تحمیل کنند. نباید فراموش کرد که مردم ترکیه غالبا مسلمان هستند. اگر نتوان اسلام را به بخش عمومی‌زندگی آنها تحمیل کرد، هیچ کس قادر به جدا کردن آن نیز نخواهد بود.
- سیاست خارجی را تا چه اندازه در این درگیری‌ها موثر می‌دانید. همانطور که مطلع هستید ترکیه در شمال عراق با نیروهای آمریکایی مشکل دارد.
فکر نمی‌کنم این جدال به سیاست خارجی ارتباط چندانی داشته باشد.
