که باید همه‌ی مراحل آن زیر نظر متخصصان تغذیه و پزشکان انجام شود، از تمرین تا نوع تغذیه و استفاده از مکمل‌های لازم. با توجه به گرایش برخی نوجوانان به این رشته با این پزشک ورزشی به‌گفت‌وگو می‌نشینیم و از او می‌شنویم که بدن‌سازی حرفهای را باید از بعد از 21 سالگی شروع کرد.
دکتر قهقایی می‌گوید: قهرمانان بدن‌سازی جهان در درجه‌ی اول ژنتیک و استعداد بدنی خوبی دارند و مصرف مکمل‌ها و داروهای بدن‌سازی بیش‌تر از طریق افراد سودجو تبلیغ و توصیه می‌شود و ربطی به ورزش بدن‌سازی ندارد.
به گفته‌ی این پزشک، متأسفانه با این تبلیغات به این رشته‌ی ورزشی ظلم شده، چون در سایه‌ی دوپینگ به آن نگاه می‌کنند و در جامعه به آن توجهی نمی‌شود. اما الآن این رشته با قبل خیلی تفاوت کرده و کسانی که در رشته‌های بادی‌بیلدینگ، فیت‌نس و پاورلیفتینگ مقام می‌آورند، کسانی هستند که به‌طور علمی کار می‌کنند و پزشکان متخصص تغذیه و تربیت‌بدنی از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند. از این دست افراد می‌توان به قهرمانان هم‌وطن مثل «علی تبریزی» (چند دوره قهرمان جهان و آسیا) و «بیت‌الله عباس‌پور» (مقام شانزدهم مسابقات مسترالمپیا و چند دوره هم قهرمان جهان) اشاره کرد و از خارجی‌ها هم می‌شود از «رانی کلمن» یاد کرد که پنج سال پشت سر هم قهرمان جهان شده و یا «کوین لِورون».
دکتر قهقایی اضافه می‌کند که این‌ها بدن‌سازی را زیر نظر متخصصان تغذیه دنبال می‌کنند. ورزش بدن‌سازی به‌طور علمی با آن‌چه که در ذهن عامه‌ی مردم هست، تفاوت دارد. بدن‌سازی هم یک رشته‌ی ورزشی است و در بعضی موارد همراه با ورزش‌های دیگر برای بالابردن آمادگی جسمانی انجام می‌شود.
چه‌قدر طول می‌کشد تا با ورزش‌های طبیعی، بدن شروع به عضله‌سازی کند؟
90تا99 درصد تناسب اندامی که مردم از بدن‌سازی انتظاردارند، ژنتیک است و فقط یک تا 10 درصد آن با ورزش به وجود می‌آید.
نظرتان درباره‌ی این مکمل‌ها چیست؟ آمینو اسید؟
آمینواسیدها سازنده‌ی پروتئین هستند که به شکل مایع، قرص و پودر عرضه می‌شوند. بیش‌ترین میزان آمینو اسیدها با خلوص98درصد در بازار موجود است. کسانی که بدن‌سازی حرفهای کار می‌کنند یا در رشته‌های دیگر شدید تمرین می‌کنند، برای این‌که متابولیسم پروتئین مثبت باشد، یا دچار عضله‌سوزی نشوند از این‌ها استفاده می‌کنند. اما تقریباً همه‌ی نمونه‌هایی موجود دربازار تقلبی هستند و از مجراهای غیرقانونی وارد بازار می‌شوند. ترکیبات هورمونی که در این مواد تقلبی وجود دارد، تست دوپینگ را در ورزشکاران حرفه ای مثبت می‌کند و محرومیت‌های ورزشی گریبان‌گیرشان می‌شود.
گلوتامین؟
گلوتامین هم یک آمینواسید ضروری است که در دوره‌های ریکاوری از آن استفاده می‌شود و معمولاً بعد از تمرینات فیزیکی شدید کاربرد دارد. استفاده از آن با دوز مناسب و زیرنظرپزشک عوارض چندانی ندارد.
پمپ؟
به ترکیباتی پمپ می‌گویند که میزان خون‌رسانی به بافت‌های بدن را کم و عضلات را بیش‌تر می‌کنند. این ترکیب‌ها ضربان قلب را بالا می‌برند که اصلاً استفاده از آن‌ها توصیه نمی‌شود. استفاده از آن دوپینگ هم محسوب می‌شود.
کراتین؟
مکمل بسیار شایعی است که با توجه به انواع فراوان تقلبی موجود در بازار، اصلاً استفاده از آن توصیه نمی‌شود، ولی اگر درست مصرف شود و تقلبی نباشد برای ورزشکاران حرفهای با دوز مناسب توصیه می‌شود.
تمرین‌های بدن‌سازی همراه با مصرف این مکمل‌ها را از چه سنی باید شروع شود؟
توصیه می‌شود که بدن‌سازی حرفهای از سن بالای 21 سال شروع شود. در سن زیر 21 سال، بدن‌سازی حرفهای فشار زیادی روی مفاصل و غضروف‌ها می‌آورد و در سن رشد نباید سراغش رفت.
درباره‌ی مصرف زیاد بعضی مواد غذایی مثل چند سفیده‌ی تخم‌مرغ در روز و چند لیوان شیرموز چه نظری دارید؟
شاید به نظر برسد تأثیر منفی این‌ها کم‌تر از داروهای شیمیایی است، ولی در صورتی که این مواد غذایی بیش‌تر از نیاز بدن مصرف شوند، عوارضی مانند کبد چرب به‌وجود می‌آورند. حتی سفیده‌ی تخم‌مرغ وقتی بیش‌تر از نیاز بدن مصرف شود، به‌شکل چربی در کبد ذخیره می‌شود و اثر سوئی هم روی کلیه دارد، چون فشار زیادی برای دفع نیتروژن اضافی به کلیه وارد می‌کند.
استروئید چگونه عضله می سازد و چه عوارضی دارد؟
استروئید همان هورمون مردانه است که با افزایش قطر عضلات و هم‌چنین با نگه‌داشتن آب و نمک حجم بدن را افزایش می‌دهد و قدرت زیادی ایجاد نمی‌کند. مصرف نامناسب آن هم عوارضی مانند پوکی استخوان، افزایش فشارخون، نارسایی‌های قلبی، سیروز کبد، هپاتیت مزمن و مشکلات کلیوی در پی خواهد داشت.
چه توصیه ای برای نوجوان‌های علاقه‌مند به این رشته دارید؟
کسانی که می‌خواهند این رشته را به‌طور حرفهای ادامه بدهند، باید بدانند که موفقیت در این رشته به صبر و حوصله‌ی زیادی نیاز دارد و انتظار نداشته باشند در زمان کوتاهی، مثلاً شش ماه یا یک‌سال به نتایج بزرگی برسند و با اطلاعات و آگاهی کامل وارد این رشته بشوند.
تصویرگرى: نازنین جمشیدى
