تغییر سبک زندگی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی

قاتلی که 38 درصد از مرگ‌ها در ایران به‌دست آن است. از سوی دیگر، هزینه درمان بیماری‌های قلب و عروق نیز بالاست و این امر سبب می‌شود که فشار زیادی روی دوش بیماران قلبی و عروقی سنگینی کند. اما درعین حال، پزشکان و کارشناسان تغذیه معتقد هستند که با تغییر سبک زندگی به‌راحتی می‌توان از شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری کرد. درباره نحوه تغذیه صحیح و پیشگیری و یا بهبود بیماری‌های قلبی و عروقی با دکتر احمدرضا درستی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌

• بین شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی و تغذیه چه ارتباطی وجود دارد؟

مطالعات بسیار متعدد و جامعی انجام شده است که نشان می‌دهد بین بیماری‌های قلبی و عروقی با نوع و نحوه تغذیه افراد، ارتباط زیادی وجود دارد. به همین دلیل، مردم باید هم در نوع تغذیه و هم در چگونگی و نحوه صحیح تغذیه دقت کامل داشته باشند. منظور از نوع تغذیه آن است که آیا فرد تمام گروه‌های غذایی مورد نیاز خود را در حد مناسب، نه زیاد و نه کم، دریافت می‌کند؟ و منظور از نحوه تغذیه، یعنی آنکه آیا فرد به‌موقع غذا می‌خورد؟ یا دیر غذا می‌خورد؟ آیا روش نگهداری و ذخیره غذای فرد، روش مناسبی است یا خیر؟ به‌عنوان نمونه، مردم همه روغن می‌خورند اما گروهی از افراد روغن جامد و گروهی دیگر روغن مایع استفاده می‌کنند. علاوه بر این، برخی از افراد حتی غذاهایشان را با روغن جامد که ضرر دارد، سرخ هم می‌کنند. خب مسلم است که این افراد بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی قرار می‌گیرند تا افرادی که مثلا از روغن مایع گیاهی در سالاد استفاده می‌کنند.

• چه نوع از مواد غذایی باعث بروز یا تشدید بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود؟

مصرف برخی از مواد غذایی برای قلب بسیار مشکل‌ساز است. یکی از آنها مصرف فراوان گوشت‌های قرمز است. گوشت‌های قرمز چون کلسترول و چربی اشباع بالایی دارند، باعث تخریب قلب و از بین رفتن رگ‌ها می‌شوند. علاوه براین، چربی اشباع اعم از چربی دنبه و چربی کره که از نوع چربی‌های حیوانی هستند برای قلب ضرر دارند به‌دلیل آنکه با مصرف آنها هم کلسترول وارد بدن می‌شود و هم اسیدهای چرب اشباع جامد آنها به مرور زمان دور رگ‌ها رسوب کرده و رگ‌های قلب را تخریب می‌کنند.

به همین دلیل است که همواره به مردم توصیه می‌کنیم تا حد امکان از روغن حیوانی استفاده نکنند. علاوه براین، باید از مصرف نمک خودداری شود چرا که نمک فشارخون را بالا برده و ورم در بدن ایجاد می‌کند و سبب می‌شود که فشار شدیدی به رگ‌ها و قلب وارد شود. بنابراین باید تا آنجا که ممکن است نمک از سفره ایرانی‌ها حذف شود و به غذاهایی هم که در حال پخت هستند مقدارکمی نمک اضافه شود و البته افرادی که بیماری قلبی دارند اصلا نمک استفاده نکنند حتی نان آنها باید بی‌نمک باشد. این افراد، تحت هیچ شرایطی نباید از پنیرهای موجود در بازار استفاده کنند و ضروری است که خودشان پنیر درست کنند. این افراد نباید از غذاهای کنسرو شده، کالباس و سوسیس استفاده کنند چون هم نمک بالایی دارند و هم در آنها از مواد نگهدارنده استفاده شده است.

• چه مواد غذایی را بهتر است مردم برای پیشگیری و یا بهبود بیماری‌های قلبی و عروقی استفاده کنند؟

مردم باید لبنیات کم‌چرب مصرف کنند. روغن‌های مایع گیاهی بخورند. دو تا سه بار در هفته ماهی و هفته‌ای دوبار گوشت مرغ استفاده کنند و به‌جای گوشت قرمز، حبوبات را در سبد غذایی خود جایگزین کنند. از سبزیجات با انواع رنگ‌ها مصرف کنند چرا که در سبزیجات رنگ‌های مختلف مواد آنتی‌اکسیدانی وجود دارد که باعث می‌شود رادیکال‌های آزاد در بدن از بین برود. گوجه فرنگی به‌دلیل آنکه پتاسیم دارد، برای قلب بسیار مفید است. سه تا چهار عدد میوه در روز و نه بیشتر مصرف شود. مصرف روزی سه پیش‌دستی از انواع سبزیجات با انواع رنگ‌ها برای قلب بسیار مفید خواهد بود. مصرف نان سبوس‌دار هم فراموش نشود.