در اکثر کشورهای جهان، مؤسسات رتبه بندی، فعالیت‌هایی را در زمینه اعتباردهی به اشخاص یا گروه‌های خاص انجام می‌دهند که با توجه به آنها سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیم صحیحی را اتخاذ کنند. در واقع افزایش تقاضای اعتبار، رقابت و ایجاد بخش‌های نوین در اقتصاد، فرصت‌های جدیدی را برای مؤسسات رتبه‌بندی به‌وجود آورده است که با به‌کارگیری ابزارها و روش‌های جدید، خدمات مناسبی را ارائه دهند. با فعالیت مؤسسات رتبه بندی می‌توان ریسک‌های موجود در بازارهای مختلف را کاهش داد و افراد با اطمینان خاطر بیشتری سرمایه‌گذاری کرده یا به یکدیگر تسهیلات ارائه دهند.
مؤسسات رتبه بندی ریسک‌های مختلفی که می‌تواند تعهدات ناشر یا اوراق بهادار را متاثر کند دریافت می‌کنند. آنها نظرات خود را در مورد اعتبار منتشرکنندگان اوراق بهادار و تعهدات مالی ارائه می‌دهند. در این مدت‌زمان، اهمیت نظرات آنها برای سرمایه‌گذاران و سایر مشارکت‌کنندگان بازار و تأثیر این نظرات بر بازارهای اوراق بهادار به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
این مسئله به‌دلیل افزایش تعداد منتشرکنندگان و به‌تبع آن افزایش محصولات مالی متنوع و پیچیده مانند اوراق بهادار با پشتوانه دارایی و فعالیت‌های اعتباری است. جهانی‌سازی بازارهای مالی همچنین باعث توسعه نقش مؤسسات رتبه‌بندی در کشورهای خارجی شده است. امروزه مؤسسات رتبه بندی به طرق مختلف در بازارهای اوراق بهادار مؤثر بوده و در دسترسی منتشرکنندگان به سرمایه، ساختاردهی معاملات و توانمندسازی عوامل بازار در سرمایه‌گذاری نقش دارند. بنابراین نه‌تنها اعتبار سرمایه‌گذاری رتبه‌بندی می‌شود بلکه مطلوبیت اقتصادی آن نیز برای سرمایه‌گذار رتبه بندی خواهد شد.
مؤسسات رتبه بندی با انتشار اطلاعات، نقش ارزشگذاری را ایفا می‌کنند. این مؤسسات اطلاعات مرتبط و گسترده‌ای به‌منظور ارزیابی کیفیت اعتباری گردآوری و تجزیه و تحلیل کرده که برای بسیاری از فعالان بازار مانند سرمایه‌گذاران، مدیران پرتفوی، شرکت‌های طرف خرید، شرکت‌های طرف فروش و سایرین قابل استفاده است. قاعدتا برای چنین اظهارنظری باید بسیاری از ریسک‌های مختلف مانند ریسک کشور، صنعت و شرکت در حوزه‌های مختلف بررسی شود و به همین دلیل است که مؤسسات رتبه‌بندی گزارش‌های منظمی درخصوص ریسک کشورها و صنایع مختلف را منتشر می‌کنند. امروزه این مؤسسات، رتبه بندی بدهی ناشران شرکتی و دولتی را آغاز کرده و متدولوژی و معیارهای آن در این زمینه پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کرده، به‌گونه‌ای که موجب خلق محصولات مالی جدید شده است.
مؤسسات رتبه بندی در تصمیمات سرمایه‌گذاران نقش مهمی را ایفا کرده و بسیاری از این افراد با توجه به رتبه بندی انجام شده توان دسترسی منتشر‌کننده را به سرمایه می‌سنجند. استفاده قانونی از رتبه بندی در جهان کاملا مرسوم بوده و به‌گونه‌ای است که اهمیت اوراق بهادار منتشره را افزایش می‌دهد و با توجه به اعتباری که شرکت رتبه‌بندی در رتبه‌بندی این موضوع دارد باعث تسهیل و تسریع در اخذ وام و سایر تسهیلات در سطح بین‌المللی خواهد شد. بنابراین مؤسسات رتبه بندی در ایران می‌توانند در حوزه‌های یادشده وارد شوند و در راستای تقسیم‌بندی مذکور به نیازهای فعالان بازار سرمایه پاسخ دهند.
* مدیر سرمایه‌گذاری صندوق ذخیره شهرداری تهران
