هنگامی که دیوارهای کشیده شده در زمان ناصری به دور شهر را برداشتند، روند گسترش شهر هم کلید زده شد. منطقه 22 شهرداری تهران یکی از نقاط مستعد شهرسازی بود که از سال‌ها قبل مورد توجه قرار گرفته بود اما روند اصلی تبدیل این بخش از حاشیه پایتخت به گوشه‌ای از شهر از اواسط سال 79 و همزمان با ابلاغ کمیسیون ماده 5 آغاز شد.منطقه 22 به‌عنوان یکی از جوان‌ترین محدوده‌های شهری تهران از شمال با کوهستان البرز مرکزی، از شرق با حریم رودخانه کن، از جنوب با آزادراه تهران - کرج و ازغرب به جنگل‌های دست کاشت وردآورد محدود می‌شود. این منطقه با توجه به اقلیم خاص خود ویژگی‌های فراوانی دارد و از همین‌رو در چند سال اخیر نیز با تهیه طرح تفصیلی مورد توجه مدیریت شهری تهران قرار گرفته است. از همین رو در این گزارش نگاهی داریم به مهم‌ترین پروژه‌هایی که در این منطقه در حال انجام شدن است.
شما هر جای تهران که بروید، ترافیک هم همراه شماست. به قول یکی از دوستان اگر ترافیک نباشد ما نمی‌توانیم در تهران زندگی کنیم. اما باید بدانید که تنها نقطه‌ای از پایتخت که هنوز ترافیک به آن نرسیده است و البته با رعایت استانداردهای موجود و نیز اجرایی شدن طرح تفصیلی هرگز ترافیکی درآن به‌وجود نخواهد آمد، همین منطقه 22 است.
هر گوشه، یک بزرگراه
یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌هایی که در این منطقه انجام می‌شود مربوط به توسعه راه‌ها و شبکه معابر است. بزرگراه شهید خرازی در ادامه بزرگراه شهید همت و بزرگراه‌های شهید حکیم، شهید باکری، آزادگان و بسیاری دیگر از معابر و خیابان‌ها وظیفه کاهش بار ترافیک را در شمال غرب پایتخت برعهده دارند. علی مژده‌جو، قائم مقام شهرداری منطقه 22 درباره اقدامات عمرانی برای توسعه منطقه به همشهری می‌گوید: ما اینجا هم شهر می‌سازیم و هم بزرگراه.
وی در ادامه می‌افزاید: این منطقه 500کیلومتر شبکه معابر خواهد داشت که 150کیلومتر از این معابر، مقاطع عرضی
30 تا 120 متری دارند. وی در ادامه با اشاره به برنامه‌ریزی مداوم برای توسعه راه‌های منطقه می‌گوید: در منطقه 22 مدام در حال برنامه‌ریزی و ساخت شبکه معابر هستیم. در همین ارتباط نیز حدود 6 کیلومتر از بزرگراه آزادگان را احداث کرده‌ایم. ادامه بزرگراه شهید همت در منطقه 22 نیز که با دستور شهردار تهران به نام بزرگراه شهید خرازی نامگذاری شده‌است حدود 15کیلومتر طول دارد که تاکنون 10 کیلومتر آن احداث شده و 5/2 کیلومتر آن هم در حال تکمیل است.
قائم مقام خدمات شهری منطقه22 ابراز امیدواری می‌کند که مسیر باقیمانده از بزرگراه شهید خرازی نیز تا پایان سال تکمیل شده و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. یکی دیگر از بزرگراه‌های مهم این منطقه بزرگراه شهید حکیم است. این بزرگراه نیز 15 کیلومتر طول خواهد داشت که تاکنون 1/5کیلومتر آن احداث شده و 13/5 کیلومتر آن هم در حال طراحی و احداث است. نکته قابل توجه در باره این پروژه این است که مسیر بزرگراه حکیم پس از ساخت، حکم تاج دریاچه در دست ساخت این منطقه را خواهد داشت که در ادامه با این پروژه نیز بیشتر آشنا خواهیم شد.
دریاچه و هوای یک شهر
از قدیم گفته‌اند هر جا که آب باشد آبادانی هم هست. این مورد درباره این گوشه از شهر هم مصداق دارد اما با یک تفاوت کوچک. اینجا آب دارد، اما آبی که در این منطقه جاری است به‌درستی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. با توجه به همین موضوع و نیز نگاه به برنامه‌های از پیش تعیین شده برای تهران بود که مدیریت شهری تهران تصمیم گرفت دریاچه‌ای را در شمال غرب تهران بسازد تا هم جاذبه‌ای تفریحی و توریستی برای شهر ایجاد شود و هم اینکه این دریاچه در تلطیف هوای شهر تأثیر داشته باشد. این دریاچه با وسعت 355 هکتار و سطح آبگیر 220 هکتار که در نهایت 135 هکتار آن آبگیری می‌شود و 65 هکتار دیگر نیز به مجموعه خدماتی و تفریحی اختصاص خواهد یافت، یکی از جاذبه‌های مهم تهران خواهد شد. باید به این نکته مهم نیز توجه کرد که طرح ساخت این دریاچه پیش از این بارها توسط کارشناسان شهری و محیط‌زیست بررسی و تأیید شده است. منبع اصلی تأمین آب این دریاچه هم مسیل کن خواهد بود که پس از تأیید این امر و احداث بند انحرافی مسیل‌کن، آب به وسیله یک کانال روبسته به طول 6 کیلومتر منتقل خواهد شد. بد نیست این نکته را هم بدانید که حجم مخزن دریاچه حدود 10 میلیون‌مترمکعب است و برای جلوگیری از خروج آب از قسمت جنوب دریاچه، سد خاکی به طول 1400، عرض 6 و ارتفاع 18 متر ساخته خواهد شد که این دیواره همان مسیر عبور بزرگراه شهید حکیم خواهد بود.
آبشار و کوهستان
طبیعت جزو یکی از علایق اصلی ایرانی‌هاست. ما هر جا که باشیم بدمان نمی‌آید آب و سبزه‌ای را کنار هم داشته باشیم تا زندگی کنیم. شهر هم برای زنده بودن نیاز به فضای سبز و طبیعت دارد. از همین روست که مدیریت شهری در اقدامی جهادی توانسته است سرانه فضای سبز شهروندان تهرانی را به 13/5مترمربع برساند. البته باید بدانید این سرانه در منطقه 22 که 1900 هکتار فضای سبز و حدود 130 هزار نفر جمعیت دارد برای هر نفر حدود 153 متر مربع است، این در حالی است که با اتمام ساماندهی مسیل کن این فضای سبز8 تا 10 هکتار افزایش می‌یابد. البته شهرداری این منطقه با انجام پروژه بوستان کوهستانی البرز که 200 هکتار مساحت دارد، توانست بخش زیاد دیگری را به سرانه فضای سبز منطقه بیفزاید. این پروژه که با هدف احیا و بازسازی محیط طبیعی کوهستان، افزایش سرانه فضای سبز، احیای گیاهان بومی طبیعت و بازسازی آبراهه‌ها و برکه‌های طبیعی انجام شده، توانسته است جای خود را در میان اهالی این منطقه پیدا کند.
این بوستان ویژگی‌های خاص خود را دارد. به کارگیری مصالح طبیعی و همخوان با طبیعت مانند سنگ و چوب، تغییر ندادن در هارمونی کوهستان، حفظ اکولوژی طبیعی زمین، به‌کارگیری تمهیدات زیست‌محیطی در کاربری‌ها به‌منظور پیشگیری از آلودگی‌های محیط‌زیست، به‌کارگیری انرژی‌های پاک و موارد دیگر را می‌توان در ساخت این پروژه دید. یکی دیگر از ویژگی‌های خاص این بوستان احتزاز بزرگ‌ترین پرچم کشور با وسعت 600 متر مربع، روی میله پرچمی به ارتفاع 70متر است.
مرز سبز
نگاهی به سفرنامه‌های قدیمی نشان می‌دهد آنها که به تهران آمده‌اند، این شهر را منطقه‌ای خوش و آب و هوا تعریف کرده‌اند که باغ‌های زیادی دارد و رودها و قنات‌ها در آن جاری است. اما روزگار این روزهای باغ‌ها و رودهای تهران با گذشته خیلی فرق کرده است. رودهایی که در گذشته محل جاری شدن آب بودند در سال‌های اخیر به دلیل خشک شدن تبدیل به مأمنی برای خلافکاران شده بود اما در 3-2سال اخیر این رود دره‌ها هم شاهد آبادانی و زندگی دوباره شده‌اند. به‌عنوان نمونه می‌توان به رود‌دره فرحزاد در منطقه 2 اشاره کرد که با تبدیل آن به بوستان، حالا یکی از تفرجگاه‌های اصلی شهروندان در شمال غرب تهران شده است. حالا چنین پروژه‌ای در مسیل رود کن در دست اجراست. مسیل کن که مرز شرقی منطقه 22 با منطقه 5 تهران است یکی از اصلی‌ترین اماکن میان‌منطقه‌ای با پتانسیل تبدیل به یک مرکز تفریحی و توریستی است. در حال حاضر این محدوده نیز در سه پهنه شاهد عملیات عمرانی است که تاکنون بیش از 80 درصد عملیات آن به اتمام رسیده است.
این محدوده با طول تقریبی 7 هزار و 500 متر به‌دلیل همجواری با اماکنی نظیر پارک ارم و مجتمع‌های تجاری، اداری و مسکونی، شهر سنگ و پارک الهام با هویت گردشگری، تفریحی و سرگرمی، به عملکردهای ویژه مانند باغ‌هنرمندان، پوشش چادری دوستی اقوام ایرانی و گردشگری سلامت اختصاص یافته است.
