به گزارش خبرگزاری فارس، سردار سرلشکر غلامعلی رشید جانشین ستاد کل نیروهای مسلح صبح امروز در اولین همایش نیروی دریایی راهبردی که در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش (دافوس) برگزار شد، اظهار داشت:
جمهوری اسلامی ایران چه از نظر تاریخی و چه از نظر راهبردی از وضعیت و موقعیت ممتازی در خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند برخوردار است. اما باید ببینیم با توجه به مؤلفه‌های مؤثر بر ژئوپولیتیک ایران مانند، سواحل طولانی در دریای جنوب، فرصت‌های توسعه راهبردی کشور در این منطقه برای ایجاد توسعهای و نیرویی کدام است؟
رشید افزود: یکی از مسائل اصلی که با رویکرد توسعه ایران در ابعاد مختلف در اختیار است، موقعیت دریایی جمهوری اسلامی ایران و موضوع تبدیل شدن ایران به یک قدرت منطقه‌ای است. اما بدون توسعه زیرساختی و همه جانبه نمی‌توان موقعیت ایران را محکم کرد و از طرف دیگر بدون انجام این مراحل نمی‌توان از ایجاد یک نیروی دریایی قدرتمند سخن گفت.
وی با بیان اینکه بدون داشتن یک نیروی دریای مقتدر نمی‌توان زیرساخت‌های مناسب را برای توسعه کشور بوجود آورد، افزود: ایجاد یک قدرت دریایی برآیند نگرش توسعهای نسبت به دریاست و دستیابی به رویکرد توسعه پایدار در دریا چه در سواحل و چه در عمق، مستلزم داشتن یک نیروی دریایی مقتدر است.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح با تاکید بر اینکه کشوری یافت نمی‌شود که رویکرد دریایی داشته باشد اما صاحب یک نیروی دریایی قوی نباشد، اظهار داشت: وقتی به کشورهایی مانند چین، فرانسه، انگلیس و آمریکا نگاه می‌کنیم می‌بینیم که به دلیل رویکرد توسعهای به دریا، دارای یک نیروی قوی شده‌اند.
رشید با اشاره به چهار دوره در توسعه ژئوپولیتیک آمریکا گفت: دو دوره آن از بقیه مهمتر است که یکی دوران توجه به توسعه قاره‌ای و سرزمینی است که در طول قرن نوزدهم اتفاق افتاد و دیگری که مهمتر است، دوره توجه به توسعه دریایی است که با آغاز جنگ جهانی دوم شروع شد و تا امروز نیز ادامه دارد.
وی با تاکید بر اینکه توجه به توسعه دریایی مستلزم ایجاد یک عزم ملی در کشور است، گفت: هرچند در گذشته ما وضعیت خوبی در رویکرد توسعهای در دریا نداشتیم اما امروز یک حرکت کلی در نظام مشاهده می‌شود که البته کافی نیست.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به تاریخ گذشته و اشغال برخی سواحل کشور توسط ابرقدرت‌ها تصریح کرد: این دوره اشغال و تهدید یا به دلیل ضعف شدید ایران بود، مانند آنچه در زمان قاجار صورت گرفت و یا اینکه ناشی از قدرت رو به گسترش ایران مانند عصر صفوی بود.
رشید ادامه داد: در یک دوره کوتاه که البته انتخاب ما هم نبود، ایران بعنوان حافظ منافع آمریکا در خلیج فارس عمل کرد که تاریخ 1970 میلادی تا 1979 را در بر می‌گیرد که در آن زمان، ارتش، از طرف آمریکا مامور حفظ منافع آنها در منطقه شد.
وی در ادامه اظهار داشت: در طول تاریخ عمدتا رویکرد ما "سرزمین‌محور " بوده و ما همواره از موضوع دریاها غافل و منفعت آن را درک نکردیم، گفت: برای مثال در یکی از جلسات پذیرش قطعنامه در ژنو، وزیر خارجه وقت عراق که امروز در زندان به سر می‌برد با همان زبان خصمانه به ما فهماند که اهمیت دریاها را نمی‌دانیم.
این مقام عالیرتبه نیروهای مسلح با بیان اینکه امروز هم رویکرد مناسبی در دریا نداریم، افزود: من در جلسه‌ای گفتم 24 استان کشور از دسترسی به دریا محرومند و ما عمده دریای جنوب را به دو استان بسیار ضعیف سپرده‌ایم.
رشید با بیان اینکه چرا نباید جایی مانند بندر پارسیان را به استان مهمی مانند استان فارس بدهیم تا این استان نیز به دریا دسترسی داشته باشد، گفت: آقای رئیس جمهور هم در این رابطه گفتند که قصد داشته تا در سفر استانی این موضوع را عملی کند اما کسانی در بندرعباس در نمازجمعه مردم را تحریک کردند و اجازه این کار را ندادند.
وی افزود: ما به رئیس جمهور و شورای عالی امنیت عالی این پیشنهاد را دادیم که برخی از استان‌ها باید به گونه‌ای تغییر کند تا دسترسی به دریا داشته باشند. چه ایرادی دارد جاسک را به کرمان بدهیم باید کاری کنیم تا استان‌هایی مانند خراسان و اصفهان نیز به بخش‌هایی از سواحل کشور دسترسی داشته باشند؟
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح افزود: تصمیمی که نظام برای استقرار نیروی دریایی ارتش در دریای عمان گرفت بسیار گسترده‌تر از رژیم گذشته در دهه 40 و 50 بود که با کمک آمریکا در خلیج فارس گرفت.
رشید ادامه داد: با توجه به نبود زیرساخت‌ها و امکانات لازم، حضور در دریای عمان نیازمند یک عزم ملی است و کاری بزرگ تلقی می‌شود.
وی در ادامه افزود: امروز شکل تهدیدات از دهه 80 به بعد تغییر کرده و اگر در گذشته تهدید اول ما عراق بود اما دیدیم که عراق پس از شکست از ایران به تهدیدی برای آمریکا و کویت تبدیل شد.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: البته ما از دهه 70 تا 80 غفلت کردیم اما دیدیم که در ابتدای دهه 80 آمریکایی‌ها با حادثه مشکوک 11 سپتامبر به دو کشور مسلمان حمله کرده و راهبرد جدیدی را مانند تغییر در خاورمیانه برای پیشبرد اهداف خود طراحی کرد که با شکست‌هایی که متوجه او شد، این دستاوردها نیز به سبد ایران ریخته شد.
رشید با بیان اینکه امروز تهدیدات آمریکا ساختارمند شده است، گفت: امروز آمریکا در جنوب خلیج فارس زیرساخت‌هایی را ایجاد کرده که اگر ما نیروی دریایی مقتدر نداشته باشیم این موضوع جای نگرانی خواهد داشت.
وی با اشاره به تدبیر رهبر معظم انقلاب مبنی بر راهبردی نامیدن نیروی دریایی، اظهار داشت: ایشان این هشدار را به ما دادند که باید نگرش خود نسبت به مقوله دریا را تغییر دهیم.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح در ادامه به تأثیرات ایجاد یک نیروی دریایی مقتدر اشاره کرد و گفت: ایجاد یک نیروی دریایی مقتدر می‌تواند در انتقال محدوده نبرد به سرزمین دشمن بسیار مؤثر باشد.
رشید، تسریع در نفوذ ایران در منطقه، حفاظت از منافع کشور و تعیین سرنوشت جنگ را از دیگر تاثیرات داشتن یک نیروی دریایی راهبردی دانست و افزود: این نیروی دریایی می‌تواند خنثی کننده تهدیدات بوده و در مقابل تهدیدات دشمن، بازدارنده باشد.
وی همچنین 4 عامل را دلایل اهمیت ایجاد یک قدرت دریایی عنوان کرد و افزود: دربرگرفتن 70 درصد کره زمین توسط دریاها، انجام 90 درصد حمل و نقل تجاری و ایجاد اکثریت شهرهای بزرگ پرجمعیت در کنار دریاها را از جمله این عوامل دانست و افزود: مهمترین دلیل البته حقوق بین‌الملل است که آزادی دریاها را به رسمیت شناخته است.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: به همین دلیل هر کشور می‌تواند برای توسعه اهداف خود حتی در زمینه نظامی، بدون اینکه مزاحم دولت‌ها شود از دریاها استفاده کند، بنابراین ما می‌توانیم تا 12 مایلی سواحل آمریکا نیز برویم.
رشید با بیان اینکه در ایجاد یک توسعه دریایی، علاوه بر مؤلفه‌های مختلف نیازمند یک دولت دریاگرا نیز هستیم، افزود: روس‌ها علی‌رغم اینکه با 3 اقیانوس بزرگ ارتباط دارند اما آرزو می‌کنند که 50 کیلومتر از سواحل جنوبی دریای ما را داشته باشند چرا که 98درصد سواحل دریایی آنها در طول سال یخ‌زده و بلااستفاده است.
وی ادامه داد: در کشور ما 2 ملاحظه مانع توسعه راهبردی در دریا شده است که یکی تکیه بر رویکرد برّی و قاره‌ای است که ما به دلیل دسترسی‌های زمینی به دیگر کشورها، چندان به دریا احساس نیاز نکرده‌ایم و اگر ما جای کشوری مانند تاجیکستان بودیم اهمیت دریا برایمان صد چندان می‌شد.
جانشین ستاد کل نیروهای مسلح افزود: رویکرد تهدیدمحور بجای فرصت‌محور، ملاحظه دوم است چرا که ما همیشه به دریا با یک نگاه تهدیدمحور نگاه کرده‌ایم و هیچگاه سعی نکردیم که آنرا تبدیل به فرصت کنیم که باید این دو رویکرد تغییر کند.
رشید در پایان خاطرنشان کرد: در بازدید اخیری که از کنارک، جاسک و بندرعباس داشتیم، گفتیم که این مسائل از سطح ارتش و ستاد کل نیروهای مسلح بالاتر است و باید در شورای عالی امنیت ملی و دولت مطرح شود که به آقای رئیس جمهور نیز پیشنهاد کردیم سالانه حداقل یک جلسه در این خصوص برگزار کنند تا ما گزارش‌های لازم را بدهیم و پشتیبانی‌های لازم نیز در این امر از سوی دولت صورت بگیرد.
