وزیر علوم، تابستان 89 اعلام کرد: با توجه به اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها، علیالقاعده هیچ شهریهای نباید افزایش یابد و اگر قرار باشد شهریهای تغییر کند در سال تحصیلی آینده(90) اعمال میشود.رئیس اتحادیه مؤسسات و دانشگاههای غیرانتفاعی در آغازین روزهای امسال از مسئولان وزارت علوم خواستار افزایش شهریه دانشجویان و ارائه بستههای حمایتی در رابطه با اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها شد. آهونمنش، سال 89 نیز بارها درخواست افزایش شهریه مؤسسات و دانشگاههای غیرانتفاعی را داشت که وزارت علوم با آن موافقت نکرد؛ «یکی از انتظارات ما از وزارت علوم که از سال گذشته بدون پاسخ مانده، مسئله افزایش شهریه دانشگاهها و مؤسسات غیرانتفاعی است.»اواخر سال 89 بیسر و صدا شهریه دانشگاه پیام نور افزایش یافت و بقیه دانشگاهها افزایش شهریه نداشتند.مشاور عالی رئیس دانشگاه آزاد نیز اخیرا خواستار افزایش 60درصدی شهریهها شد.
کیفیت فدای شهریه
مصداق ضربالمثل «هر چقدر پول بدهی آش میخوری»، در سال گذشته در دانشگاهها و مؤسسات آموزشعالی غیرانتفاعی اتفاق افتاد؛ پس از آنکه مؤسسان دانشگاههای غیرانتفاعی به این نتیجه رسیدند که امکان افزایش شهریه وجود ندارد، آنها نیز کیفیت آموزشی را کاهش دادند. مؤسسان دانشگاههای غیرانتفاعی بر این نکته تاکید داشتند که برای سال 89 باید30.6درصد به شهریهها اضافه میشد.به گفته رئیس اتحادیه مؤسسات و دانشگاههای غیرانتفاعی، چون این افزایش انجام نشد مؤسسات غیرانتفاعی مجبور شدند که از کیفیت آموزش کم کنند و در برخی از مؤسسات برای کاهش هزینهها از دانشجویان فوق لیسانس برای تدریس دعوت کردند.
افزایش شهریه دانشگاه آزاد
اما از آن سو نیز با آنکه هنوز هم کشمکش تعیین رئیس برای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه دارد، مشاور عالی رئیس این دانشگاه از افزایش 60 درصدی شهریهها سخن گفت.مجید عباسپور میگوید: درصورت افزایش شهریههای دانشگاه آزاد، این افزایش تنها شامل دانشجویان جدیدالورود میشود.ظاهرا دانشجویان جدیدالورود از نظر مشاور رئیس دانشگاه آزاد به لحاظ مالی متمول هستند و میتوانند افزایش 60 درصدی شهریهها را بپردازند اما دانشجویان کنونی نمیتوانند، البته وی دلیل درخواست این میزان افزایش شهریه را اجرای قانون هدفمندی یارانهها و جبران تبعات آن در دانشگاه آزاد بیان میکند.
نکته جالب توجه در این جمله نهفته است: با اجرای هدفمندی یارانهها نیاز است تا در شهریههای دانشگاه افزایشی حدود 50 تا 60 درصدی اعمال شود؛ «اما میدانیم این امر با توجه به شرایط مالی خانواده دانشجویان امکانپذیر نیست.»البته شاهبیت سخنان عباسپور این جمله است: «یکی از راههای جبران هزینههای دانشگاه آزاد صرفهجویی است اما بهنظرم صرفهجویی نمیتواند تنها راهحل جبران هزینههای دانشگاه آزاد باشد بلکه باید به فکر راهی بود تا برای دانشگاه منجر به درآمدزایی شود.»
سونامی شهریه
آنطور که از اظهارات مسئولان وزارت علوم و دانشگاهها، اعم از غیرانتفاعی و آزاد استنباط میشود، موج افزایش شهریهها در راه است؛ هر چند اواخر فروردینماه امسال رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از طراحی مدلی برای تعیین شهریه دانشگاهها خبر داد. علی عباسپور تهرانیفرد به همشهری میگوید: شهریه دانشگاهها باید ضابطهمند بوده و مبنا و قاعدهای داشته باشد.
وی با اعتراض تلویحی به افزایش اعتبار دانشگاههای دولتی و کمبود اعتبار در دانشگاههای غیردولتی اظهار میکند: تورم و دستمزدها افزایش داشته، طرح واقعی کردن حاملهای انرژی اجرا میشود ولی شهریه دانشگاهها ثابت بماند؟
افزایش غیرمنطقی
با توجه به اجرای قانون هدفمندی یارانهها افزایش شهریه دغدغه اصلی همه دانشگاهها در ماههای گذشته بود و بارها آن را از وزارت علوم و مجلس مطالبه کردهاند اما اینکه یکباره شهریه دانشگاه آزاد 50 تا 60درصدی افزایش یابد، عجیب است.رئیس دانشگاه آزاد اسلامی پیش از این ابراز امیدواری کرده بود که با توجه به اجراییشدن قانون هدفمندی یارانهها، مشکلی برای ثابت نگه داشتن شهریه دانشجویان این دانشگاه در سال 90 بهوجود نیاید.
غیرانتفاعیها 50 درصد دانشگاه آزاد
جالب اینکه مؤسسان دانشگاههای غیرانتفاعی بر این باور هستند که شهریه آنها در مقایسه با دانشگاه آزاد 50درصد کمتر است.به همین دلیل آهونمنش، رئیس اتحادیه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی سال گذشته طی نامهای به رئیس مجلس نوشت: «دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی در حال ورشکستگی هستند، میزان شهریه دانشجویان غیرانتفاعی کمتر از یک دهم سرانه دانشجویان دانشگاههای دولتی و کمتر از نصف شهریه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است.»با توجه به این مطالب پرسشی به ذهن متبادر میشود که اگر شهریه دانشگاه آزاد 50 تا 60 درصد افزایش یابد، شهریه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی باید چند درصد افزایش یابد و اینکه چند درصد از دانشجویان توان پرداخت آن را خواهند داشت؟
آیا با این شهریهها میتوان افرادی را که تمایل به ادامه تحصیل دارند به تحصیل ایران مجاب کرد؟