کامران محمدی: نخستین نکته‌ای که در کتاب «غزه،جامعه جهانی و حقوق بین‌الملل» توجه مخاطب را جلب می‌کند، ظاهر کتاب است.

غزه

طرح جلد جذاب که با تکنیک «ترموگرافی» (ترموگرافی تکنیکی است که گاهی در چاپ جلد کتاب به کار می‌رود و با استفاده از آن، بخشی از جلد برجسته می‌شود) کاملا متفاوت شده است، کاغذ گلاسه تمام متن، همراه با عکس‌های رنگی با کیفیت چاپ مطلوب، این کتاب را به لحاظ سخت‌افزاری تا سطح چاپ کشورهای توسعه‌یافته بالا برده است. با این همه، غزه... قیمت بالایی ندارد و با 430 صفحه قطع خشتی، بهای آن، تنها 12هزار تومان است. این نکته البته بیش از آنکه تنها به ظاهر کتاب مربوط باشد، اشاره گویایی به محتوای آن نیز هست؛ غزه... کتابی روشنگر و با هدف اطلاع‌رسانی و تحلیل تاریخی است. چنین کتابی لازم است به لحاظ تکنیکی و ظاهری، در بهترین شکل ممکن و درست با معیارهای استاندارد جهانی منتشر شود و در عین حال، ارزان باشد تا همه اقشار جامعه امکان تهیه‌اش را داشته باشند. غزه... چنین کتابی است.


محور «غزه، جامعه جهانی و حقوق بین‌الملل» همان چیزی است که زیر عنوان کتاب آمده است: بررسی ابعاد حمله اسرائیل به کاروان آزادی. دست‌اندرکاران کتاب بدون فوت وقت و پیش از آنکه ماجرای تلخ حمله به کشتی کمک‌های مردمی کهنه شود، بخش‌های مختلف این رویداد مهم را در قالب مقاله‌ها و گزارش‌های متنوع در کنار هم گذاشته و کتاب را منتشر کرده‌اند. این نکته یعنی سرعت انتشار کتاب، یکی دیگر از ویژگی‌های قابل توجه آن است. مهدی ذاکری، مدیرعامل مؤسسه همشهری، ناشر کتاب درباره این موضوع در دیباچه کتاب می‌نویسد: «به سبب اهمیت موضوع و به فاصله یک هفته پس از حمله، این مؤسسه در راستای رسالت فرهنگی خود و به‌ویژه سیاست‌های ابلاغی جناب آقای دکتر قالیباف، شهردار محترم تهران در جهت اطلاع‌رسانی متعهدانه، منصفانه، مستند و دقیق بر آن شد تا با تشکیل گروهی تخصصی و با استفاده از صاحب‌نظران امر، مسئله را از نقطه‌نظر حقوق بین‌الملل، دیپلماسی عمومی و جامعه مدنی جهانی مورد بحث و بررسی قرار دهد.»


این گروه تخصصی و صاحب‌نظران، گروه بزرگی‌اند که نامشان ابتدای کتاب آمده است. مجری طرح: دکتر صابر نیاورانی با همکاری دکتر محمد جلالی. مشاورین طرح: دکتر محمدعلی اردبیلی، دکتر سیدباقر میرعباسی، دکتر سیدفضل‌الله موسوی، دکتر رضا اسلامی، دکتر سیدقاسم زمانی، دکتر محمدحسین رنجبریان، دکتر محمدحسین رمضانی قوام‌آبادی، دکتر نسرین مصفا، دکتر الهام امین‌زاده، دکتر حسین سادات میدانی، دکتر پوریا عسگری، دکتر رحمن قهرمان‌پور، دکتر سیدعلی محمودی و دیپلمات‌های ارشد ایران، حسن جابر انصاری (سفیر سابق ایران در لیبی)، محمد علی سبحانی (سفیر سابق ایران در لبنان)، محمدعلی مهتدی و جاوید قربان اوغلی (سفیر سابق ایران در آفریقای‌جنوبی).


به جز این گروه، برای تهیه مطالب اصلی کتاب، 8 همکار پژوهشگر اصلی نیز دخالت مستقیم داشته‌اند: حمیدرضا علیخانی، سعید عباسی، شهیده مهاجر، پریسا نوروزی، ثنا بی‌طرفان، زهرا صابر تهرانی، مجتبی اصغریان و اسماعیل یعقوبی.
این تعداد دست‌اندرکار و نویسنده برای تهیه یک کتاب، نشان از وجود دیدگاه‌ها و جنبه‌های مختلف دارد. این دیدگاه‌ها و جنبه‌های مختلف در 7فصل تدوین شده‌اند. کتاب از تاریخ و جغرافیای منطقه غزه در فصل نخست شروع می‌کند و با توضیح مختصر تاریخ این منطقه از دوران باستان تا‌کنون، به واقعه اصلی یعنی حمله به کشتی آزادی می‌پردازد.


در فصل دوم، دورنمایی از فاجعه انسانی در غزه و نخستین واکنش‌های رسانه‌های خارجی مورد بحث قرار می‌گیرد و در فصل سوم رفتار ملت‌های مختلف در قبال این ماجرا توضیح داده می‌شود. در فصل چهارم رفتار نهادهای بین‌المللی در بحران غزه آمده است و فصل پنجم که فصل محوری کتاب محسوب می‌شود، حمله به کاروان آزادی را در آیینه حقوق بین‌الملل به‌طور مشخص بررسی می‌کند. فصل ششم کتاب حاوی 2 میزگرد با موضوع دیپلماسی و بحران غزه و دیپلماسی و کمک‌های بشردوستانه است و سرانجام در فصل هفتم نقض قوانین حقوق بشر در ارتباط با بحران غزه بررسی شده است.


علاوه بر این فصول، غزه... کتابی دوزبانه محسوب می‌شود. در سمت چپ کتاب به زبان انگلیسی، در 75صفحه، ترجمه برخی از فصل‌های هفت‌گانه کتاب تنظیم شده و این امکان را فراهم آورده که مخاطبان غیرفارسی‌زبان نیز از کلیت کتاب مطلع شده و تا حدی استفاده ببرند. از جمله، ترجمه میزگرد جالب توجه حمله به کاروان آزادی و حقوق بین‌الملل که همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، محور کتاب محسوب می‌شود.


اما گذشته از نکات پیش‌گفته، آنچه کتاب غزه... را قابل تأمل می‌کند، وجود همین میزگردها و گزارش‌هایی است که به کتاب علاوه بر وجه پژوهشی، وجه تحلیلی- تاریخی نیز می‌دهد. کارشناسان و فعالان مختلف با دیدگاه‌های مختلف در این میزگردها رودرروی یکدیگر نکات متفاوتی را طرح کرده و از تلاقی نظرات‌شان، نکات قابل تأملی بیرون آمده است. این ویژگی، کتاب را کاملا از کتاب‌های یک‌نفره متفاوت کرده است. در کتاب‌های یک‌نفره، یک نویسنده یا تحلیلگر یا پژوهشگر، آنچه خود می‌اندیشد را با استناد به یافته‌ها یا نظرات دیگران ارائه می‌کند اما در کتاب‌هایی که مجموعه‌ای از مقالات چند صاحب‌نظرند، کتاب در نهایت، وجوه متفاوت‌تری از یک موضوع را بازنمایی می‌کند. حال اگر کتاب از تکنیک‌های مختلف نگارش و قالب‌های متفاوت بهره‌مند باشد، کتاب باز هم فراگیری بیشتری می‌یابد، همان طور که غزه... علاوه بر استفاده از چندین صاحب‌نظر، قالب‌های مقاله، گزارش، میزگرد و گفت‌وگو را توأمان به کار گرفته است.


با توجه به همه این موارد، غزه، جامعه جهانی و حقوق بین‌الملل، کتابی قابل توجه است و می‌توان آن را یکی از بهترین کتاب‌های مناسبتی به حساب آورد که توانسته است از جنبه تبلیغاتی گذر کرده، به جنبه‌های علمی- تحلیلی دست یابد. ضمن آنکه با وجود همه واکنش‌های ایران به موضوع حمله اسرائیل به کشتی کمک‌های مردمی غزه، تنها کتاب جدی این حوزه محسوب می‌شود.این کتاب 430 صفحه‌ای در 3هزار نسخه با قیمت 12هزار تومان به‌صورت تمام گلاسه و رنگی توسط مؤسسه همشهری منتشر شده است.

کد خبر 116252

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار ادبیات و کتاب

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز