همشهری محله
-
نازیآبادیها و رونق صنعت چیتسازی در تهران | وقتی کارگران کارخانه چیتسازی اعتصاب کردند
۲۴ دی سال ۱۳۱۹ هجری شمسی، روزنامه کوشش خبر مهمی با این مضمون چاپ کرد: «در نظر است کارخانه چیتسازی معظمی در زمینهای اطراف تهران میان ایستگاه راهآهن و سیلوی تهران تأسیس شود. این کارخانه از هر جهت کامل خواهد بود و دارای قسمتهای نخبافی، ریسمانریسی و چیتسازی الوان و غیره است.»
-
حکایت عجیب گازکشی در تهران | چرا نازیآباد را به کاخ سعدآباد ترجیح دادند؟
نازی آباد یکی از محله های جنوبی پایتخت به شکل عجیبی زودتر از همه محله های تهران صاحب گاز شد. اینکه چرا نازیآباد در اولویت مدیران وقت مملکت برای گازرسانی قرار گرفت حکایت مفصلی دارد که شنیدنش خالی از لطف نیست.
-
اولین آپارتماننشینهای تهران | این شهرکها بیش از ۷۰سال قدمت دارند
ساختمانهای چهارصد دستگاه و هزار دستگاه یادگاری ارزشمند از گذشته محله نازیآباد است که رد پای مهندسان آلمانی در ساخت آنها دیده میشود. در ادامه به ویژگیهای متفاوت این ساختمانها که روزگاری نخستین آپارتمانهای تهران با سبک مدرن بودند پرداختهایم.
-
سلاخخانهای که قطب فرهنگی و هنری تهران شد
بهروز غریبپور، بنیانگذار فرهنگسرای بهمن، در خاطراتش روایت کرده که هدف نهاییاش تبدیل یک ویرانه به محلی آباد بود که محقق شد.
-
رژه آلمانیها در نازیآباد | مهندسان آلمانی در نازیآباد چه میکردند؟
تاریخچه محله نازی آباد با آلمانیها گره خورده است.اگرچه به گواه منابع مکتوب، نام محله نازی آباد ارتباطی به حضور آلمانیها یا نازیها در این محله ندارد، اما روزگاری مهندسان آلمانی در توسعه این محله نقش اساسی داشتند.
-
بچههای «ترون» چگونه حرف میزدند؟ | مرتضی احمدی، کاتب فرهنگ محاورهای تهران
بیشتر فعالیتهای مکتوب مرتضی احمدی درباره تهران مربوط به سالهای پایانی عمر او است. فرهنگعامه بخش مهمی از ادبیات ما را تشکیل می دهد و مرحوم احمدی برای نخستین بار فرهنگ محاورهای شهر تهران را مکتوب کرد؛ فرهنگی که بازگوکننده ادبیات مردم کوچه و بازار تهران بود.
-
چرخ تولید در نازیآباد میچرخید
گامهای نخست توسعه محله نازیآباد و تبدیل شدن آن به محلهای پرجمعیت در جنوب پایتخت با ساخت چند کارخانه و مرکز صنعتی مهم در این محدوده برداشته شد. در ساخت شماری از این کارخانهها نیز ردپای مهندسان آلمانی دیده میشود. در ادامه به معروفترین کارخانههای نازیآباد پرداختهایم.
-
فیلم | نازیآباد نازنین
محلهای که امروز در جنوب شهر به نازیآباد معروف است، روزگاری آبادی کوچکی بود بیرون از حصار تهران که پایتختنشینان دوران قاجار آن را با نام روستای نازیآباد میشناختند.
-
شمیران را یکجا ببینید! | جمعآوری عکسهای قدیمی از آلبومهای خانگی
آلبوم پدربزرگها و مادربزرگها را که ورق بزنید حتما چند قطعه عکس قدیمی سیاه و سفید میبینید؛ عکسهایی تاخورده با ترکهایی که نشان از قدمت آنها دارد.
-
ناصر تکمیل همایون و ماجرای کتابشناسی تهران | کارنامه پربار نویسنده عاشق
ناصر تکمیلهمایون را باید از تاریخنگاران پرکاری دانست که درباره تهران کتابهای متعددی نوشتهاند؛ مردی که بسیار خوشقلم بود و به تاریخ تهران بهخصوص تاریخ دوران قاجار علاقه خاص داشت.
-
هزار و هفتاد نفر برای دویست محله
با مشارکت بیش از ۷۰ محقق، عکاس، نویسنده و... مجموعه کتابهایی جامع و خواندنی درباره هویت محلههای تهران تولید کرده است. «محله ما» عنوان کتابی است که هر آنچه درباره تاریخ یک محله باید بدانید در آن یافت میشود. در ادامه با «علیرضا زمانی» تهرانپژوه درباره کتابهای محله ما گفتوگو کردیم.
-
فیلم | نخستین و گمنامترین نویسندگان در باره تهران
مطالعات مردمشناسی از علومی است که در اروپا متداول بوده و بیش از ۴ دهه است وارد ایران شده است.
-
چرا دولاب دارالمومنین تهران است؟ | فرح، اینجا چادر سر کرد
دولاب را دارالمؤمنین تهران مینامند. این عنوان از همان زمان که دروازههای تهران را بنا نهادند با مزین کردن نام الله بر منارههای دروازه دولاب تا امروز که بر روی تابلویی به مسافران و رهگذران به این محله بهعنوان محله مؤمنان خوشآمد میگوید برازنده این محله بوده و خواهد بود.
-
بازشناسی شمایل یک شاهد عینی | انوار گنجینه تهران
مرحوم عبدالله انوار را به گنجینهای برای تاریخ و فرهنگ ایران و تهران تشبیه میکنند؛ پژوهشگر، کتابشناس و نسخهپردازی که عمر خود را وقف تحقیق، پژوهش و شرح و ترجمه آثار مختلف کرد و با کار ماندگارش در حوزه ثبت و حفظ نسخ خطی، دین خود را به فرهنگ و ادب میهن ادا کرد.
-
تاریخ تهران به روایت روحانی تهرانپژوه
در دوره حکومت مظفرالدین شاه، یکی از روحانیون تهران تصمیم گرفت درباره تاریخ پایتخت تحقیق و پژوهش کند و نتیجه تحقیقاتش به منبعی موثق و قابل اعتنا برای محققان و تهرانپژوهان نسلهای بعد از خودش تبدیل شد. مرحوم حجت بلاغی تحصیلات آکادمیک نداشت اما موشکافانه و دقیق درباره بناهای وقفی تهران تحقیق کرد.
-
تقدیم به آنهایی که به من بد کردند! | جعفر شهری، راوی بینظیر زندگی مردم تهران
جعفر شهری نویسنده و پژوهشگر تاریخ را باید راوی بی نظیر زندگی اجتماعی مردم تهران دانست. او سال ۱۲۹۳ در شب تاجگذاری احمدشاه قاجار در یکی از قدیمیترین محلههای تهران، عودلاجان، به دنیا آمد.
-
سرنوشت نامعلوم تهرانشناسی که ناپدید شد | عکس نوربخش را هم پیدا نمیکنید!
ماجرا از این قرار است که مسعود نوربخش نتیجه سالها تحقیق و پژوهش در باره تهران را برای انتشار به کتابخانه منوچهری ارائه میدهد و بعد از آن به مکان نامعلومی میرود.
-
جمعآوری عکسهای دوره قاجار توسط استاد سمسار
روایت مصور تولد پایتخت تا افول قاجارها
استاد محمدحسن سمسار متولد سال ۱۳۱۳ شمسی است. او در شیراز متولد شد و در سال ۱۳۳۴ شمسی برای تحصیل در رشته باستانشناسی وارد دانشگاه تهران شد و ۳ سال بعد به استخدام اداره هنرهای زیبا درآمد و سپس به اداره کل موزه ها منتقل شد.
-
از ملاقات با امینالضربها تا پرسه در دارالخلافه همراه با داریوش شهبازی
۴ دهه از عمر هفتاد و یک سالهاش را صرف پژوهش درباره تاریخ تهران کرده است. داریوش شهبازی، فعالیت خود در حوزه تاریخ تهران را از سالهای نخست دهه ۶۰ آغاز کرد و با نگارش کتابهایی چون روایتی از تاریخ تهران، از الهیه تا دروازه غار، تهراننامه و... پژوهشهای فراوانی در باره تاریخ تهران انجام داده است.
-
فیلم | یادگار ماندگار یه بچه تهرون
ماشین مشتی ممدلی، یکی از ترانههایی است که با صدای زندهیاد مرتضی احمدی ماندگار شد.
-
مشاهیر دولاب | از ستارهههای فوتبال تا هنرمند و وزیر
دولاب از سالهای قدیم خاستگاه فوتبالیستهایی بود که با کمترین امکانات در زمینهای خاکی این محله رشد کردند و به اوج شهرت رسیدند.
-
حکایت مطربی که اسطوره قصیدهخوانی شد | شاهکار حاج حسن دولابی در شمیران
دولاب از روزگار قدیم بافت مذهبی داشته و به همین دلیل این محله را دارالمومنین میخواندند. محدوده جغرافیایی محله تاریخی دولاب با گذشت زمان کوچکتر شده و حسابی تغییر کرده، اما سنگنوشته های بزرگی که در ورودیهای دولاب نصب شده، ورود به دارالمومنین را به هر شهروندی خوشامد میگوید.
-
آرامگاه نخستین زن حاکم شیعی در دولاب | پاسخ دندانشکن سیده ملک خاتون به سلطان غزنوی چه بود؟
از جذابیتهای محله دولاب باید به آرامگاه بانویی اشاره کرد که لقب نخستین زن حاکم شیعی در تاریخ ایران را دارد. شیریندخت اسپهبد رستم طبری یا به روایت عموم سیده ملک خاتون زنی پارسا و قدرتمند بود.
-
از شیوههای طبابت تا آشپزی تهرانیها زیر ذرهبین بلوکباشی
علی بلوکباشی، زاده سال ۱۳۱۴ در کوچه تهرانچی تهران، نویسنده و محققی است که برای نخستین بار به موضوع مردمشناسی مردم زادگاهش پرداخته است.
-
تاریخسازی با پای پیاده
مرحوم منوچهر ستوده، ایرانشناس و جغرافیدان تاریخی برجسته، با نگارش آثاری چون از آستارا تا استارآباد، تاریخ بنادر و جزایر خلیج فارس و... اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و هویت نقاط مختلف کشور را به ثبت رساند و با نگارش کتاب دو جلدی جغرافیای تاریخی شمیران نیز گامی بلند برای معرفی گستره از پایتخت برداشت.
-
فیلم | زیباییهای تهران را با ما ببینید
مقصد بیست و پنجمین تور تهرانگردی مرکز تهرانپژوهی همشهری پرسه در حوالی میدان هشت گنبد بود.
-
حکایت کاخنشینی تهرانپژوه مشهور در سعدآباد
بناهای تاریخی فاخر،بخشی جداییناپذیر از هویت پایتخت را تشکیل میدهند و به همین دلیل برخی محققان و پژوهشگران همه فعالیتهایشان را روی همین موضوع متمرکز کردهاند.
-
ورود مسافران خراسان و طبرستان از دروازه دولاب به تهران
شاید بتوان گفت تهران همه سرگذشت و وقایعی را که در طول تاریخ به خود دیده است از تصمیمی دارد که شاهطهماسب صفوی برایش مقدر کرد.
-
چهارمین جلسه «مدرسه بهاره» همشهری؛ امشب ساعت ۲۰ | مرور تاریخچه فرش و گلیمبافی در پایتخت
مرکز تهرانپژوهی همشهری «مدرسه بهاره» با عنوان «تاریخ هنر، مکتب تهران» را برای علاقهمندان به هنر با حضور اساتید مطرح این حوزه با موضوعات معماری، تئاتر، سینما، فرش، موسیقی، عکاسی، نقاشی، خوشنویسی، گرافیک و مجسمهسازی برگزار میکند که سومین جلسه آن امشب ساعت ۲۰ به صورت برخط تشکیل میشود.
-
فیلم | جویندگان راز های تهران
آنها را باید جویندگان گنجها و رازهای پنهان تهران نامید. همانهایی که با پای پیاده و دست خالی کوچهها و خیابانهای تهران مدرن امروز را - که کمتر نشانی از تاریخ کهنش را حفظ کرده - تا دل روستاهای پایتخت برای کشف و ثبت تاریخ این شهر جستهاند.