همشهری آنلاین-رابعه تیموری: ثبت بیش از ٣ هزار و ٦٠٠ نام عزیز در این دفتر پرماجرا که به اهدای حدود ٨ هزار و ٢٠٠ عضو و نجات جان هزاران بیمار انجامیده، ایران را صاحب مقام اول اهدای عضو در آسیا کرده تا گواهی دهد ایرانیان در سختترین لحظات زندگی خود، نسبت به درد و رنج سایر هموطنانشان بیتفاوت نیستند؛ تصاویر تلخ لحظه امضای رضایت نامه اهدای عضو محمد سبحان توسط پدرش که چند ساعت بعد از پیوند اعضای حسنای نازنین در تالار پذیرایی مراسم ختم همسر و دختر معاون رئیسجمهور انجام شد، بزرگی این بخشش زندگیآفرین او و دیگر اهداکنندگان اعضا را بار دیگر یادآوری کرد:
واگویههای مگو
«راضیم به رضای خدا.. رضیتَ بِالله... سبحان من شیرینترین بچهای بود که دیده بودم. مثل قند بود. دلربا بود مثل یک نسیم خنک در تابستان گرم. دلنشین بود، ولی عمرش کوتاه بود، خیلی کوتاه بود. وابستهاش بودم. وابستهاش هستم. خدا مرا لایق این همه وابستگی به او ندید! او را هم از من گرفت. راضیم به رضایش... »این دلنوشتههای اسماعیل سقاب اصفهانی که در صفحه شخصی خود در فضای مجازی ایکس و بعد از اهدای اعضای فرزند دوم خود نوشته، نمونهای از واگویههای هزاران کسی است که در آخرین نفسهای عزیزانشان برای اهدا یا به خاک سپردن اعضای آنها تصمیم میگیرند. تصمیمی دشوار که وقتی به سرانجام میرسد و عزیز ازدسترفته آنها «جان آفرین» میشود، حکم آبی بر آتش دلشان را پیدا میکند. مادر غزاله منصوبی که اهدای تکتک اعضا و نسوج پیکر دختر ١٢ساله اش، سلامتی ١٧١ بیمار را بازگردانده، میگوید: «همه اعضای بدنش را بخشیدم، به جز صورتش را... هیچوقت از اهدای اعضای بدن دخترم پشیمان نشدم، از فکر این که چند بیمار با بخشندگی دخترم به زندگی برگشتند، به من آرامش میدهد. من اطمینان دارم غزاله هم از این کارم خوشحال شده و روحش شاد شده است..»
به زبان آمار و ارقام
«بر اساس آخرین دادههای جهانی، ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی به همت تیمهای اهدای عضو در سراسر کشور با ثبت ۱۱۹۳ اهداکننده فوتشده، به نرخ ١٤/٠۵ اهداکننده به ازای هر میلیون جمعیت دست یافته است. این رقم در مقایسه با سال قبل میلادی که ۱۱۲۱ اهداکننده و نرخ ١٢/۵٧ داشتیم، رشد نشان میدهد و باعث صعود ایران به رتبه سیام جهان شده است. ما در آسیا هم رتبه اول اهدای عضو را داریم.» این مطالب را دکتر مجتبی مخبر دزفولی، رئیس واحد فراهمآوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با همشهری میگوید؛ مخبر دزفولی درباره سن و جنسیت کسانی که نامشان بهعنوان جانآفرین در ٣٤ مرکز پیوند کشور به ثبت رسیده، میگوید: «٦٠ درصد اهداکنندگانی که بعد از مرگ مغزی اعضای آنها اهدا شده، مرد و ٤٠ درصد زن بودهاند و میانگین سنی اغلب آنها ٤٠ تا ۵٠ سال بوده است. شهرهای شیراز، تهران، مشهد، یزد و اصفهان هم در اهدای عضو بیشترین آمار را داشتهاند.»
مریم رجبعلی که در ٤٠ و دومین بهار زندگی اش ودر دومین روز سال ٢٠٢٤ میلادی با اهدای اعضا و تولد دوباره اش به چند بیمار زندگی بخشیده، اولین جانآفرین آن سال بوده و احمدرضا اسدی لفمجانی هم در اولین روزهای سال ٢٠٢۵ و در سن ۵٨سالگی جانآفرین میشود. ظهراب خدابخشی فرد مرد ٤٢ساله اهل قم هم که نوروز امسال اهدای اعضای بدنش به ٣ بیمار جان بخشید، اولین مورد اهدای عضو در سال ١٤٠٤ شمسی بود.
از وضع موجود تا سطح مطلوب
شمار قابلتوجه پیوند اعضای خاص افراد مرگ مغزی، زبدگی جامعه پزشکان پیوند عضو کشور در این زمینه را نشان میدهد: «در زمینه پیوند اعضای خاص از اهداکنندگان فوتشده، ایران ۱۴۶۲ کلیه با نرخ١٦/٢٨ پیوند به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت و ۸۹۸ کبد با نرخ ۱۰ پیوند کبد به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت را داشته است.» شرح مخبر دزفولی از آمار بیماران در انتظار پیوند عضو فاصله قابلتوجه ما تا شرایط مطلوب در اهدا را نشان میدهد: «بیش از ۲۵هزار بیمار در لیست انتظار پیوند عضو قرار دارند. این در حالی است که مجموع اعضای پیوندی از دو منبع زنده و فوتشده در سال، به حدود ۷۵۰۰ عضو میرسد. این شکاف عددی بزرگ نشان میدهد که حتی با احتساب همه پیوندهای موفق، سالانه تنها بخشی از صف طولانی انتظار کاهش مییابد و این چرخه نیازمند شتابی چشمگیر است.» او کمبود عضو پیوندی و به خاک سپرده شدن اعضای ارزشمند قابل اهدا را معضلی جهانی در حوزه سلامت عنوان میکند: «فاصله آمار اهدای عضو در کشور ما با کشورهای پیشرو همچنان بسیار گسترده است، اما در کشورهای پیشرو هم کمبود اعضای اهدایی وجود دارد. اسپانیا با ۲۵۶۲ اهداکننده و نرخ خیرهکننده ۵٣/٩٣در صدر قرار دارد که نشان میدهد نرخ اهدای عضو از افراد فوتشده در اسپانیا تقریبا چهار برابر ایران است، ولی با وجود فراهمآوری تعداد زیادی عضو پیوندی در اسپانیا، همچنان کمبود عضو پیوندی و ناترازی عرضه و تقاضا در این کشور جالشی بزرگ است.»
لحظات تلخ طلایی
تصاویر امضای رضایت نامه اهدای عضو پسر خردسال معاون رئیسجمهور در سالن مراسم یادبود در کنار تلخی گزنده اش لزوم سرعت در تصمیمگیری برای بخشیدن یا به خاک سپردن اعضای افرادمرگ مغزی را نشان میدهد و اگر این لحظات تردید جانکاه به درازا بکشد، زمان طلایی برای احیای زندگی چند بیمار از دست میرود: «برای اعضای حیاتی قلب و ریه که تعداد کمتری برای پیوند مناسب تشخیص داده میشوند، امکان انتقال با ترابری هوایی به شکل معمول را نداریم و در زمان طلایی ۲ ساعت باید به پیوند برسند.»
بیشتر بخوانید:جزئیات اهدای اعضای بدن دختر معاون رئیس جمهور
نظر شما