«بزرگترین اردوگاه قرآنی تهران در وردآورد احداث می‌شود.» این خبر آنقدر مهم است که تمامی خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری و قرآنی آن را به عنوان تیتر یک خود انتخاب کنند. بالاخره اتفاقی در منطقه 21 افتاد که همه شهر را تحت‌الشعاع خود قرار دهد و فرامنطقهای باشد.
قسمت‌هایی از این مجموعه کار خود را آغاز کرده است و شهرداری تهران قصد دارد با راه‌اندازی این مجموعه، بخشی از کمبود سرانه فرهنگی در این بخش از شهر تهران را جبران کند. این مجموعه در «سرزمین گلها» یا «وردآورد» می‌تواند سهم زیادی در اوضاع فرهنگی و بالا بردن دانش اجتماعی مردم منطقه داشته باشد.
مرکز که تنها بخشی از آن افتتاح و بهره‌برداری از بخش دیگر آن به سال‌های آینده موکول شده است، در غربی‌ترین نقطه شهر تهران قرار گرفته است. این اردوگاه که از آن به عنوان «باغ قرآنی» یاد می‌شود دومین مجموعه قرآنی است که شهرداری تهران طرح آن را تصویب کرده و برپایی آن را در دستور کار خود قرار داده است.
اولین باغ قرآن تهران که بوستان قرآن هم نامیده می‌شود، در امتداد مجموعه بوستان‌های تپه‌های عباس‌آباد قرار دارد. این مجموعه بوستان‌ها یکی پس از دیگری در حال تکمیل و افتتاح است که در حال حاضر دو بوستان آن، بوستان آب و آتش و بوستان بنادر، افتتاح شده است.
به همین دلیل بوستان قرآن مجموعه اراضی عباس‌آباد، تا آغاز به کار زمان بیشتری نیاز دارد چرا که این بوستان‌ها به ترتیب ساخته می‌شوند و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند حال آنکه باغ قرآنی وردآورد کار خود را آغاز کرده است. زمین در نظر گرفته شده برای این منظور نزدیک به 4 هکتار از باغ‌های منطقه وردآورد است.
این باغ‌ها که سابقه‌ای تاریخی هم دارند، قرار بوده است از زمانی که این بخش از تهران، حومه منطقه 9 به شمار می‌آمده است، برای استفاده اهالی به بوستان تبدیل شود. حال عملی ساختن این قول به شکلی دیگر درآمده است. منطقه وردآورد با سرانه پایین فرهنگی و زمین‌های بدون سازه، پتانسیل مناسبی برای ساخت چنین مجموعه‌ای را نسبت به دیگر بخش‌های منطقه داراست.
فعلاً فقط پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها
مسئولان مربوطه در شهرداری منطقه21، از این مرکز با عنوان مجموعه «فرهنگی قرآن» یاد می‌کنند که قرار است به عنوان بزرگترین مرکز، چه به لحاظ وسعت چه به لحاظ گستره فعالیت‌ها، موضوعات مختلف قرآنی را در سطوح مختلف آموزش دهد. تنها بخش‌هایی از این مرکز در حال حاضر افتتاح می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این مرکز که زیر نظر معاونت اجتماعی شهرداری منطقه فعالیت می‌کند، در سال جاری به عنوان طرحی مطالعاتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا با تعیین همه نیازهای آن و نقشه ساخت و سازهای لازم، به شهرداری تقدیم و اعتبارات آن برای سال آینده در نظر گفته شود. فعلاً و حداقل تا سال آینده این مرکز تغییر چندانی نخواهد داشت.
به همین دلیل در حال حاضر این مرکز دو روز در هفته فعالیت دارد که روزهای پنجشنبه برای روحانیون و روزهای جمعه برای مردم عادی قابل استفاده است. مردم تهران و اهالی منطقه وردآورد می‌توانند روزهای جمعه از ساعت 9 به این مرکز بروند.
هر جمعه، ساعت 11 از مقابل این مرکز اتوبوس‌هایی به مقصد دانشگاه تهران، برای ادای نماز جمعه حرکت می‌کنند و مراجعان می‌توانند از این سرویس استفاده کنند. در این ساعات به شکل رایگان از مراجعه‌کنندگان پذیرایی می‌شود.
در روزهای میانی هفته هم چنانچه مراکز و مدارس بخواهند، امکان برگزاری یک اردوی نیم‌روزه در این مجموعه وجود دارد. چون الآن سازهای در این باغ قرآنی ساخته نشده است و افراد باید در آلاچیق‌ها و یا چادرهایی که وجود دارد مستقر شوند و با توجه به وضعیت آب و هوا، امکان برپایی و حضور بیش از یک نیم‌روز در این مرکز امکان‌پذیر نیست.
این مجموعه در دو بخش مجزا برای خواهران و برادران، با همکاری قاریان ممتاز و اساتید رشته‌های مختلف قرآنی، در روزهای جمعه آموزش‌هایی برای گروه‌های سنی مختلف دارد. در ضمن معاونت اجتماعی قصد دارد با نصب و استقرار وسایل تفریحی و ورزشی در داخل این مجموعه، بخش‌های فعلی را تکمیل کند.
از حرف تا عمل
از ماه مبارک رمضان فعالیت‌های این مرکز آغاز شده است. مراکز قرآنی منطقه 21 به چند مؤسسه و کلاس‌های قرآن مساجد ختم می‌شود و این مجموعه می‌تواند به پایگاهی مهم تبدیل شود به شرط آنکه در سطح فعلی باقی نماند. مجموعه فعلی را نمی‌توان به عنوان مرکزی فرامحله‌ای معرفی کرد که باغ‌ها و فضاهای سبز با این امکاناتی از این قبیل در سطح شهر تهران زیاد است.
از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی این مجموعه است که دسترسی به آن، برای اکثریت قریب به اتفاق اهالی تهران مشکل است. این مجموعه در بلوار ولی‌عصر¨عج© شهرک وردآورد قرار دارد که با ایستگاه مترو وردآورد هم فاصله دارد و دسترسی آسان به آن تنها با استفاده از خودروهای شخصی میسر است. ساعت فعالیت این مرکز در حال حاضر، تنها 9 تا 11 صبح روزهای جمعه است؛ زمانی که بسیاری ترجیح می‌دهند در رختخواب‌های خود بمانند و خستگی هفته گذشته را از تن به در کنند.
البته شهردار منطقه اعلام کرده است که چنانچه هر نهاد و سازمانی بخواهد نیروها و خانواده‌های آنها را به این مجموعه بیاورد، در هر نقطه‌ای از تهران که باشد، اتوبوس و سرویس رفت و آمد در اختیار آنها قرار می‌گیرد ولی شاید تا پیش از تکمیل باغ قرآنی وردآورد، توقع داشتن مراجعه‌کنندگان فرامنطقهای کمی عجولانه باشد. به خصوص که در همین حد از برنامه‌های این مرکز هم به شکلی کم‌رنگ در سطح شهر و رسانه‌ها نمود داشته است و خیلی از پایتخت‌نشینان از وجود چنین جایی بی‌خبرند.
بخش عمده برنامه‌های معاونت اجتماعی در این مرکز، بر برنامه‌های ویژه کودکان و نوجوانان به عنوان «قرآن و سرگرمی» است که نیاز به همکاری با مراکز و نهادهایی چون آموزش و پرورش را دارد. به همین دلیل، شهرداری منطقه از همه سازمان‌هایی که می‌توانند در توسعه فعالیت‌های باغ قرآنی وردآورد کمک کنند، دعوت به همکاری می‌کند.
بنا به اعتقادات مسئولان این مجموعه، آموزش در سنین پایین می‌تواند نقش مهم در آموزش نسل و جامعه آینده باشد. بچه‌ها موضوعات و مطالب را خیلی زودتر و بهتر یاد می‌گیرند و آنچه در کودکی یاد گرفته شود، هیچ‌گاه از ذهن پاک نمی‌شود. آموزه‌های قرآنی و احکام اسلامی وقتی به جوانان و کودکان آموزش داده می‌شود، نسلی را آگاه و هدایت می‌کند.
یک تیر و دو نشان
باغی که سال‌ها پیش و از سوی شهرداری منطقه 9 برای ساخت بوستان درنظر گرفته شده بود، بخشی از مجموعه قرآنی فعلی است. شهرداری منطقه 21 با خرید باغ کناری آن، محیط را گسترش داده است و در پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته مکانی هم برای ساختمان‌های اداری شهرداری در نظر گرفته شده که قرار است به مرکز رفاهی شهرداری منطقه تبدیل شود.
با استقرار چنین مرکزی با یک تیر، دو نشان زده می‌شود، هم مکانی تفکیک‌شده برای فعالیت‌های مختلف قرآنی ایجاد می‌شود و هم مرکزی خانوادگی برای کارکنان شهرداری. اهالی تهران دوست دارند روزهای تعطیل را با خانواده در محیط‌های باز یا همان «دشت و دمن» بگذرانند.
مکان‌هایی از این قبیل که شهرداری تهران هر ساله سعی در گسترش آنها دارد، مکانی برای فعالیت‌های گروهی و حضور افراد و خانواده‌ها در کنار هم است. این اجتماعات بخشی از نیازهای امروزه انسان‌های مدرن است. از طرف دیگر، سرانه‌های فرهنگی منطقه 21 برای رسیدن به حد استاندارد و آنچه در الگوی پایدار شهری در نظر گرفته شده است فاصله زیادی دارد و شهرداری تهران سعی دارد این کمبودها را جبران کند.
مراکز قرآنی علاوه بر فعالیت‌های مشخصی که دارند، مکان مناسبی برای فراگیری آموزه‌های فرهنگی است. با توجه به قداست و اهمیت خاصی که به این مکان‌ها داده می‌شود، به نفسه خود می‌تواند مرکزی برای کاهش بسیاری از آسیب‌های اجتماعی باشد و محیط پاک و سالم را ایجاد کند.
وردآورد تاریخی
مجموعه باغ‌های وردآورد سال‌ها ییلاق پادشاهان قاجار و پهلوی بوده است. هنوز در برخی از بخش‌های این منطقه خانه‌های خشتی و عمارت‌های مخصوص بزرگان باقیمانده است. پس از استقرار حکومت پهلوی دوم، بخش زیادی از زمین‌های منطقه وردآورد، در اختیار فرح پهلوی، سومین همسر محمدرضا پهلوی قرار گرفت. این زمین‌ها که در آن زمان، منطقه‌ای تفریحی حدفاصل تهران و کرج بوده است، هنوز هم باغ‌ها و کوچه‌باغ‌های زیادی دارد.
باغ‌های این منطقه شهرت و وسعت زیادی دارند و در تاریخ ایران هم گاه‌گاهی نقش ایفا کرده‌اند. در جنگ جهانی اول که ایران به اشغال نیروهای روس، انگلیس و عثمانی درآمد، جاسوسان آلمانی برای سرگرم کردن نیروهای دشمن در این منطقه از جهان که از جبهه‌های اصلی نبرد دور بود، جنگی تمام عیار علیه روسیه و انگلستان به راه‌انداخته بودند.
برای این‌کار و نقشه‌های خرابکارانه آنها، باغ‌های منطقه وردآورد یکی از بهترین نقاط بود. سربازان روسی در شکارگاه‌های «وردآورد» که آن زمان حومه کرج بود، پنهان شدند و به واسطه باغ‌های گسترده و درختان فراوان، دولت حاکم به هیچ‌وجه از حضور آنها آگاه نشد. روس‌ها در همان شکارگاه، «شیخ السفرا عاصم بیک» سفیرکبیر امپراتوری عثمانی را به عنوان اسیر جنگی ربودند و با خود به روسیه بردند.
همه این کارها بیخ گوش حکومت مرکزی ایران صورت گرفت اما در آن اوضاع و شرایط هیچ‌کس از این موضوع آگاه نشد. در جریان جنگ جهانی دوم نیز، زمانی که لشکر شاهنشاهی شکست خورد، بسیاری از اهالی وردآورد که دروازه ورود به تهران تلقی می‌شد، در مقابل نیروهای اشغالگر روس که از سمت شمال وارد کشور شده بودند، ایستادند و شجاعانه مبارزه کردند و کشته شدند.
همشهری محله - 21
