سه‌شنبه ۲۶ آبان ۱۳۸۸ - ۱۳:۱۶
۰ نفر

نگار پدرام: کنسرت گروه گوشه به یاد استاد پرویز مشکاتیان در تالار وحدت به سرپرستی سیامک آقایی برگزار شد.

در این اجرا که «یاد باد» نام داشت، بر‌خلاف سایر اجراها، تنها 3نفر یعنی سیامک آقایی آهنگساز و نوازنده، پدرام خاور زمینی نوازنده تنبک و سالار عقیلی به‌عنوان خواننده حضور داشتند و نشان دادند که برای تولید یک اثر خوب و شنیدنی لازم نیست تعداد اعضا و در حقیقت تعداد سازها زیاد باشد.

نام کنسرت برگرفته از شعر حافظ (یادباد آنکه زما وقت سفر یاد نکرد/ به وداعی دل غم دیده ما شاد نکرد)، بود که در بخش دوم اجرا شد و با توجه به‌دلیل برگزاری کنسرت عنوان مناسبی بود.

بخش نخست؛ شور

بخش نخست این برنامه، به تکنوازی سنتور سیامک آقایی اختصاص داشت. آقایی در این بخش به تکنوازی در گوشه‌ها و آوازهای دستگاه شور پرداخت و تبحر خود را درنواختن مضراب‌های ریز و اجرای پاساژهای سخت نشان داد. آقایی همچنین ثابت کرد که همچون استاد خود می‌تواند مخاطب عام موسیقی که اغلب به خاطر خواننده در کنسرت‌ حضور می‌یابند را دست کم 45دقیقه پای تکنوازی سنتور بنشاند.

 با وجود آنکه مردم ما به شنیدن موسیقی کلامی عادت دارند، در این اجرا از چهره‌شان می‌شد فهمید که از شنیدن تکنوازی سنتور در فضای موسیقی ردیف دستگاهی ایران نیز لذت می‌برند.

نباید از یاد برد که سال‌ها پیش استاد مشکاتیان نیز می‌توانست توجه مردم را به تکنوازی صرف سنتور جلب کند و این نشان می‌دهد که او توانسته دست‌کم این توانایی را در برخی از شاگردان خود نیز ایجاد کند. البته این تنها خدمت مشکاتیان به موسیقی ایرانی نبوده‌است؛ او با دو آلبوم موسیقی «بیداد» و «دود عود»، بیدادی در موسیقی ایرانی ایجاد کرد و طیف گسترده‌ای از مردم را به موسیقی اصیل و کلاسیک ایرانی علاقه‌مند کرد.

آقایی هم در این اجرا نشان داد که می‌تواند این راه استادش را ادامه دهد. اگرچه شرایط او در مقایسه با استادش سخت‌تر است، اما وجود چنین دغدغه‌ای برای یک هنرمند بسیار مهم و ارزشمند است. البته تاسیس گروه سنتورنوازان توسط آقایی که متشکل از 5 نوازنده سنتور است، بیانگر توجه او به نوآوری در موسیقی ایرانی نیز هست. از سوی دیگر همین توجه به نوآوری است که آقایی را به سوی همکاری با گروه جاده ابریشم کشانده‌است.

بخش دوم؛ نوا

بخش دوم کنسرت «یاد باد» با پیش‌درآمدی در دستگاه نوا آغاز شد. این قطعه برخلاف سایر پیش‌درآمدها، یکدست نبود و گاه با مضراب‌های تکنیکی سنتور شکل دیگری به‌خود می‌گرفت. به‌عنوان نمونه، آقایی و خاورزمینی در این قطعه پیش از فرود، چند جمله‌ را با مضراب‌های معمول در قطعات چهارمضراب نواختند و دوباره به پیش‌درآمد نوا فرود آمدند که کار را شنیدنی و زیبا‌تر کرد.

روال معمول در اجرای گروه‌های سنتی این است که برای نشان‌دادن توانایی‌های نوازنده و خواننده در کنار اجرای تصنیف‌ها، قطعاتی به شکل ساز و آواز نیز اجرا می‌شود که اغلب آنها تنها مورد توجه مخاطبان خاص موسیقی ایرانی و آن دسته که موسیقی ردیف دستگاهی ایران را می‌شناسند، قرار می‌گیرد. در این کنسرت چهار تصنیف اجرا شد، اما پیش از هرکدام، عقیلی آواز می‌خواند و آقایی با سنتور، آوازش را جواب می‌داد.

در حقیقت برای خسته نشدن مخاطب عام، گروه به جای اختصاص یک بخش طولانی و مفصل به اجرای قطعات ساز و آوازی، پیش از هر تصنیف، یکی از گوشه‌های دستگاه نوا به شکل آواز و جواب ساز اجرا می‌کرد. پس از اجرای پیش‌درآمد نوا، عقیلی و آقایی گوشه درآمد نوا را براساس شعری از حافظ با مطلع بنال بلبل گر با منت سر یاریست، که ما دو عشقیم و کار ما زاریست اجرا کردند و به تصنیف «مدامم مست» رسیدند.

این تصنیف نیز با مطلع مدامم مست می‌دارد نسیم جعد گیسویت، خرابم می‌کند هر دم فریب چشم جادویت اوج و فرودهای بسیار خوبی داشت و خاورزمینی نیز به خوبی عقیلی و آقایی را همراهی کرد. اگرچه در این تصنیف توقف‌ها کمی طولانی بود اما شروع خیلی خوبی داشت و فرودی معمولی!

پیش از تصنیف «بشنو این نکته» نیز، قطعه آوازی با شعر «تکیه بر جای بزرگان نتوان زد به گزاف، مگر اسباب بزرگی همه آماده کنیم» اجرا شد.

پس از تصنیف بشنو این نکته، آقایی و خاورزمینی چهارمضراب نوا را که برگرفته از چهارمضراب بیات ترک استاد علی‌اکبرخان شهنازی بود، نواختند و عقیلی نیز با آواز خود آن دو را همراهی کرد. اما نکته جالب در این قطعه و قطعه پایانی، صدای ضبط شده عقیلی بود. گویا گروه برای بخش‌هایی که به همنوایی نیاز بوده از صدای خود عقیلی که پیش از این ضبط شده بود، استفاده‌کردند. البته این روش معمولی در موسیقی ایرانی نیست؛ به‌ویژه آنکه اجرای این بخش‌ها خارج از توانایی عقیلی نبوده و پیش از این،  او از عهده اجرای قطعات دشوارتر نیز برآمده‌است.

قطعه «یاد باد» قطعه کوتاهی براساس شعر «یادباد آنکه زما وقت سفر یاد نکرد،...» بود که اشک بسیاری را در آورد. البته شاید این اشک بیشتر به خاطر حال و هوای خود آقایی در نواختن این قطعه بود. اگرچه نمی‌توان انکار کرد که دستگاه نوا در اوج زیبایی، غمگین‌ترین دستگاه موسیقی ایران است. به هر حال گروه، قطعه آخر که «نوری ز کجا» نام داشت را به یک دونوازی زیبا بین سنتور و تنبک  پیوند زدندتا فضای حزن‌انگیز نوا را کمی تلطیف کنند.

کد خبر 95308

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز