همشهری آنلاین - سمیرا باباجانپور : «عبدالله انوار» تاریخنگار برجسته تهرانی، درباره قناتهای تهران نوشته: «در نخستین نقشه تهران که نقشه نجمالملک نام دارد و بهترین سند برای شناسایی و آگاهی مردم از منابع آبی است، تعداد قناتهای تهران ۷۰ تا ۸۰ رشته ذکر شده است. با وجود این، در دوره محمدشاه قاجار حاج میرزا آقاسی صدراعظم، بیآبی تهران را بسیار بااهمیت میداند و از همین رو، کمک کرد در شهر تهران قناتهای بیشتری ساخته شود.»
خواندنیهای بیشتر را اینجا دنبال کنید
تأکید صدراعظم قاجاری به حفر قنات باعث شد تا بیشترین قناتهای تهران در دوره قاجار ساخته شود. «احمد مالکی» صاحبنظر در زمینه قناتهای تهران، در چهل و دومین نشست مرکز تهران پژوهی همشهری میگوید: «در طول ۵۸ سالی که در زمینه قناتها فعالیت میکنم، طبق نتایجی که به دست آوردم، حدود ۶۰۰ رشته قنات با طول بیش از ۲ هزار کیلومتر در تهران وجود دارد. اگر میله و چاههایش را هم حساب کنیم نزدیک به ۱۰۰ هزار میله چاه در تهران ساخته شده است.» به گفته مالکی از این ۶۰۰ رشته قنات در تهران امروز ۴۵۰ رشته یا کم آب یا کاملاً خشک شدهاند. با این حال، در تحقیقاتی که انجام دادهام، قناتهایی که در شمال و شمال غرب تهران داریم و نام قناتهای کوهپایهای را برایشان انتخاب کردهام، همیشه آب خواهند داشت و هیچگاه خشک نخواهند شد.»
مالکی می گوید: «قدیمیترین قنات تهران قنات مهرگرد نام دارد که قدمت آن به ۷۵۰ سال قبل برمیگردد. جالب اینکه سازه خاص و سیستم بسیار دقیق حفاری قناتها باعث شد که در زمان قاجار وقتی آغامحمدخان بیرون از دروازهها مانده بود و برادرزادهاش قصد شورش علیه او را داشت، آغامحمدخان از مسیر قناتهای تهران شهر را فتح کرد.»
نظر شما