از شکاربانی خیری ندیده‌ای به صرافت پولدار شدن افتاده‌ای؟ فکر نمی‌کنی کمی دیر باشد؟ گفتم: نه، آخر این روزها شنیده‌ایم که حدود 12 هزار اصله درخت را در منطقه دنا قطع کرده‌اند و وقتی اداره کل محیط‌زیست کهکیلویه و بویراحمد باخبر شد، عملیات را متوقف کردند و مسیر دیگری برای کاشتن لوله انتخاب شده است.
حتی گفته شد که اگر محیط‌بانان جلوی این عملیات را نگرفته بودند تعداد درختان قطع شده به 100 هزار اصله هم می‌رسید! و بالاخره اعلام شد که مسیر خط لوله به مسیر راهگذرسابق که تجربه انتقال 3خط لوله گاز دیگر را در سال‌های قبل دارد انتقال یافت و اینکه در مسیر جدید هیچ خطری محیط‌زیست و منطقه حفاظت شده دنا را تهدید نمی‌کند!
جالب آن است که مجوز انتقال لوله و قطع درختان درمحدوده سینه نمک توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع صادر شده که در منطقه حفاظت‌شده دنا، اساسا صلاحیت و اجازه صدور چنین مجوزی را ندارد.
به قرار اطلاع از 2سال پیش چنین مسیری طراحی شده بود. درخبرها آمده بود که منطقه‌ای به طول 3 کیلومتر و عرض 28متر را پاکتراشی کرده‌اند آن هم از بلوط‌های ایرانی که برخی از آنها درختان کهن به حساب می‌آمدند. وسعت این پاکتراشی در سینه نمک 84هزار متر مربع است!
اگر زمینی به این وسعت در تهران یا یک شهر پر جمعیت دیگر قرار داشت ارزش آن را می‌شد حدس زد ولی در منطقه دنا به راستی قیمت آن را می‌دانیم؟
ما فقط تخریب می‌کنیم
دنا یکی از بکر‌ترین و دست نخورده‌ترین مناطق تحت حفاظت مملکت ماست که با وسعت 93660 هکتار در استان‌های کهکیلویه و بویراحمد و اصفهان واقع شده. این منطقه اغلب کوهستانی با وجود یخچال‌های دائمی و رودهای پرآب خروشان است. درجمع 440 گونه گیاه در دنا شناسایی‌شده که گل سرسبد آنها بلوط ایرانی است؛ یعنی همان درختانی که با اره‌های برقی مثل برگ خزان به زمین ریختند.
درختان بلوط به‌عنوان درختان کهن و سایه‌گستر مجموعه‌ای ازدرختچه‌ها وبوته‌ها را زیر سایه خود می‌گیرند و انهدام این گیاهان، کل مجموعه را نابود می‌کند. از طرف‌دیگر، نفوذ نور به داخل جنگل موجب رشد‌ونمو انواع بذرهای ناخواسته می‌شود که نتیجه آن در درازمدت، تغییر بافت جنگل است. این بذرها که به وسیله باد یا آب به کف جنگل منتقل می‌شوند در شرایط طبیعی به‌دلیل تراکم جنگل و نبود نور کافی اجازه و شانس رشد ندارند اما قطع درختان، باعث بر هم خوردن این موقعیت شده و شرایط را برای رشد این گیاهان ناخواسته فراهم می‌سازد.
یک قالی ابریشمی قم یا کاشان را تصور کنید که سوراخی در وسط آن ایجاد کنیم ! می‌توانید تصور کنید که چه مدت طول می‌کشد تا مجددا این درختان سبز شوند و جوانه بزنند و سایه بگسترانند؟ حقیقت آن است که از میلیون‌ها بذر بلوط فقط چند تایی شانس رشد و نشو ونما پیدا می‌کنند و آن وقت به این سرنوشت ناگوار دچارمی شوند!
زیست‌بومی با هزاران فایده
این جنگل‌ها علاوه بر تولید اکسیژن و تثبیت خاک به انواع جانداران پناه می‌دهند که از میان آنان پرنده‌ها، پستانداران وخزندگان در دنا قابل توجه هستند.
جنگل‌های دنا به خاطر قرارگرفتن در مناطق شیب دار از وقوع سیل جلوگیری می‌کنند و به‌اصطلاح جلوی حرکت سریع آب را می‌گیرند و آب را به داخل خاک نفوذ می‌دهند به این ترتیب زیر هر جنگلی یک آب انبار وسیع و پر حجم است که آب چشمه‌ها، سرچشمه‌ها وسرشاخه رودخانه‌ها و بالاخره آب سفره‌های زیرزمینی را تامین می‌کند. این همان آبی است که در چاه‌های عمیق و نیمه عمیق صرف زمین‌های کشاورزی می‌شود.
با تمام این فواید و محسنات، ما انسان‌ها در کاشت و نگهداری از بلوط‌های ایرانی در دنا هیچ‌گونه نقشی نداشته‌ایم و نداریم زیرا این درختان را سنجاب ایرانی می‌کارد و حافظ و نگهدار آن است.
این سنجاب‌ها میوه بلوط را برای مصارف بعدی خود در زمین می‌کارند اما محل آن را فراموش می‌کنند و بلوط می‌روید و جنگلی بهشت‌گونه را در دنا به‌وجود می‌آورد آن‌وقت این درختان منتظر می‌مانند که با مجوز سازمان جنگل‌ها و مراتع دستخوش تطاول شوند و تیشه ( اره برقی) به ریشه آنها بخورد! البته به غیراز سنجاب ایرانی انواع پستانداران و پرندگان نیز در منطقه حیات خود را وامدار جنگل‌های بلوط هستند و شاید از همه مهم‌تر خاک منطقه دنا به‌خصوص در مناطق پر شیب است که درصورت نبود بلوط‌ها دچار فرسایش شده ذرات این خاک پر برکت به رودخانه‌ها راه یافته در جایی رسوب می‌کند و خاصیت حیاتی خود را ازدست می‌دهد.
18 روز نه، یک شبانه روز
دنا بدون جنگل‌های سنجاب کاشت، به‌خصوص در مناطق شیب دار معنی ندارد و از آن همه زیبایی و شکوه که دلیل اولیه و اصلی انتخاب این منطقه بوده بدون بلوط‌های کهن اثری نخواهد ماند.
حال مسئله آن است که قطع حدود 12هزار اصله درخت در یک روز ویک شب و حتی یک هفته ممکن است.
طبق اطلاعات دریافتی این درختان در طول 18 روز قطع شده‌اند؛ یعنی روزی 700 درخت به اعدام محکوم شده‌اند و حکم در مورد آنها اجرا شده! حال این سؤال داغ مطرح می‌شود که دراین مدت آیا مسئولان اداره محیط‌زیست چهار محال و بختیاری از این اقدامات آگاه بوده‌اند یا نه؟ اگر از این عملیات آگاهی داشته‌اند چرا زودتر جلوی آن را نگرفته‌اند و اگر اطلاع نداشتند محیط‌بان‌ها کجا بوده‌اند؟
وقتی عنوان می‌شود که تعداد محیط‌بان‌ها کم و مناطق تحت حفاظت آنها وسیع است و باید سعی کنیم به استانداردهای جهانی نزدیک شویم کاربرد آن در این موارد مشخص می‌شود. درایران برای 13 میلیون هکتار منطقه تحت حفاظت حدود 3هزار محیط‌بان داریم؛ اما استاندارد جهانی 11 هزار نفر است!
به راستی اگر آن طورکه مدیرکل محیط‌زیست کهکیلویه و بویراحمد اعلام کرده ( 20 مهر، همشهری)، مسیر جدیدی تعیین شده که هیچ خطری محیط‌زیست را تهدید نمی‌کند چرا بعد از پاکتراشی 12هزار اصله درخت به این مسیر راه یافته اند؟!
قبل از قطع این درختان این راه وجود نداشت و یا به آن نیندیشیده بودیم؟ به قول استاد شهریار« نوشدارویی و بعد از مرگ سهراب آمدی». آیا به راستی این همه درخت در منطقه دنا ارزش آن را نداشت که راجع به مسیر عبور لوله گاز از قبل بهتر برنامه‌ریزی کنیم؟
شاید آنطور که برخی فکر می‌کنند 4 تا درخت ارزش این حرف‌ها را ندارد! راستی شما فکر می‌کنید ارزش یک درخت در مملکت خشک ما چقدر است؟ چقدر؟
