همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: کمبود ویتامین D مشکل شایعی در بسیاری کشورهاست که باعث ایجاد مشکلاتی در استخوان‌ها و عضلات می‌شود. این بیماری بیشتر افراد بالای ۶۵ سال و افرادی را که پوست تیره‌تری دارند مبتلا می‌کند. اما قابل پیشگیری و درمان هم هست.
دسترسی نداشتن به نور مؤثر آفتاب
دکتر محمد رضا وفا، متخصص تغذیه استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی در خصوص موضوع کمبود ویتامین D می‌گوید: کمبود این ویتامین یک مساله جهانی است. دلیل آن هم این است: با توجه به اینکه ویتامین D از طریق نور آفتاب جذب می‌شود و در خیلی از کشورها مثل کشور ما دسترسی به نور مؤثر آفتاب بسیار پایین است، کمبود آن بسیار شایع است.
به گفته این متخصص تغذیه، در آخرین بررسی که وزارت بهداشت انجام داده بالاترین شیوع کمبود ویتامین D در شهرهای بزرگ مانند تهران بوده؛ به این دلیل که در واقع تابش نور آفتاب مستقیم بر پوست باعث سنتز این ویتامین در زیر پوست می‌شود. اما در شهرهای بزرگ به دلیل آلودگی هوا عملاً عبور نمی‌کند و حتی اگر نور آفتابی هم که به ما می‌تابد عملاً اثر فیزیولوژیک برای سنتز پوستی ویتامین D را ندارد. در نتیجه شاهد کمبود آن هستیم.
امکان جذب ویتامین D از طریق غذا
دکتر وفا با بیان اینکه امکان جذب ویتامین D از طریق غذا در بهترین شرایط فقط ممکن است ۵ تا ۱۰ درصد باشد، می‌گوید: تصور غلطی بسیار است که با اصلاح الگوی خوراکی بتوان ویتامین D را از طریق غذا دریافت کرد. بنابراین به عنوان یک مکمل همه افراد در گروه‌های سنی و جنسی نیاز دارند که این ویتامین را به صورت مکمل دریافت کنند.
ضعف سیستم ایمنی و آسیب‌پذیری
با توجه به اینکه کمبود این ویتامین، عوارض خطرناکی به دنبال دارد و در نهایت می‌تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن و آسیب‌پذیری در برابر تمام عوامل پاتوژن مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و کپک‌ها شود؛ در نتیجه توصیه این متخصص تغذیه آن است که وضعیت ویتامین D حتماً برای همه افراد از طریق انجام آزمایش کنترل شود.
ضرورت مصرف مکمل‌های ویتامین D
دکتر وفا می‌گوید: اگر سطح سرمی ویتامین D فردی کمتر از ۳۰ نانوگرم باشد این فرد نیاز به دریافت مکمل ویتامین D دارد. در شبکه بهداشت درمانی کشور ما توصیه می‌شود برای افرادی که سطح سرمی ویتامین D آن‌ها کمتر از حد طبیعی است و به عبارت ساده‌تر در محدوده کمبود قرار دارند به مدت ۸ هفته یک کپسول‌های کوچک روغنی با دوز ۵۰ هزار واحدی ویتامین D مصرف کنند.
چگونه سطح ویتامین D خود را ثابت نگه داریم
به گفته این متخصص تغذیه، انتظار می‌رود ۲ ماه بعد از این مدت، سطح سرمی ویتامین D نرمال شده باشد. در این هنگام فرد دو انتخاب دارد؛ اگر مواظب برنامه غذایی و دریافت‌های ویتامین روزانه خود باشد توصیه سالم‌تر آن است که از این به بعد روزانه قرص‌های ۱۰۰۰ واحدی ویتامین D را دریافت کند. چون نیاز روزانه یک فرد بالغ و سالم روزانه هزار واحد ویتامین D است و این روش ایمن‌ترین روش برای نگه داشتن سطح سرمی ویتامین D به شمار می‌رود.
دکتر وفا می‌گوید: توصیه دوم آن است که ماهی یک کپسول ۵۰ هزار واحدی دریافت شود. این روش می‌تواند برای همیشه برای افراد بالغ و سالم بالای ۱۲ سال وجود داشته باشد. دورز مصرفی برای کودکان و خردسالان هم متفاوت است. اما همین توصیه‌ها برای آن‌ها هم وجود دارد.
ویتامین D تزریقی را فقط تحت نظر پزشک و در شرایط خاص مصرف کنید
دکتر وفا می‌گوید: به هیچ عنوان دوزهای تزریقی توصیه نمی‌شود؛ مگر آنکه کسی در شرایط خاص و اضطراری باشد که نتواند از طریق دهان غذا مصرف کند و پزشک تشخیص کمبود شدید ویتامین D برای او داده باشد که در این صورت هم فقط می‌تواند زیر نظر پزشک از دوزهای تزریقی ۳۰۰ هزار واحد ویتامین D که دوز منفردی هم هست استفاده کند.
به گفته دکتر وفا، کمبود ویتامین D علاوه بر مشکلاتی که در سیستم ایمنی و اختلالات شدید استخوانی، پوکی و شکستگی استخوان به ویژه در سالمندان می‌شود که فوق‌العاده خطرناک است. در واقع تمام مشکلات سیستم استخوانی می‌تواند به کمبود ویتامین D مرتبط باشد. این ویتامین می‌تواند به باز جذب کلسیم از لوله‌های ادراری کمک کند. ضمن آنکه بسیاری از مشکلات استخوانی بیش از آنکه به کلسیم ربط داشته باشد به کمبود ویتامین D مربوط است. این ویتامین همچنین به رسوب طبیعی املاح نیز کمک می‌کند.
بروز بعضی سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی
به گفته این متخصص تغذیه، اگر از سنین پایین مواظب وضعیت ویتامین D خود باشیم می‌توانیم در آینده از آستانه تراکم استخوانی خوبی برخوردار باشیم. اخیراً نقش‌های دیگری هم برای این ویتامین مطرح شده؛ از جمله اینکه گفته می‌شود کمبود ویتامین D در درازمدت حتی می‌تواند با بسیاری از بیماری‌های سرطانی مثل سرطان کلونو رکتوم و بیماری‌های قلبی عروقی هم در ارتباط باشد.
نظر شما