همشهری آنلاین – سمیرا باباجانپور: روزهای ۲۶ و ۲۷ مرداد طرفداران مصدق در برخی از میدان‌های تهران، مانند بهارستان، ۲۴ اسفند (انقلاب اسلامی)، میدان سپه (میدان امام خمینی) و خیابان پارک شهر، مـجسمه‌های رضا و محمدرضا پهلوی را پایین کشیدند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا بخوانید
غارت جراید
روزنامه‌های طرفدارمصدق در همان ساعات اولیه کودتا به آتش کشیده شدند. جرایدی همچون روزنامه «باختر امروز» که در کوچه نظامیه در ضلع جنوب شرقی میدان بهارستان قرار داشت و روزنامه شورش در خیابان اکباتان غارت شدند.
اوباش مقابل پلاک ۱۰۹
هنگام ظهر شعبان بی‌مخ با دسته اوباش به سمت ساختمان شماره ۱۰۹ در چهارراه حشمت‌الدوله در خیابان کاخ تهران (فلسطین) یعنی خانه مصدق حرکت کرد. شعبان بی‌مخ هیجان‌زده با هفت‌تیری در دست سوار ماشین می‌شود و پیوسته به در خانه می‌کوبید. گلوله‌های تانک هم بالای ساختمان را ویران کرده بودند.
تاراج خانه نخست‌وزیر
ساعت ۴ بعدازظهر اراذل‌واوباش وارد خانه مصدق شدند. ظرف چند دقیقه خانه کاملاً ویران شد. حتی قاب عکس‌های خانوادگی به تاراج رفت. در این میان چهار غارت‌گر که سر یک قالی پانزده متری درگیر شده بودند، قالی را تکه‌پاره کردند. اوباش از شیرآلات آب خانه نیز نگذشتند.
کشته‌ها و مجروحین
طبق آمار رسمیِ اداره پزشکی قانونی که در روز بعد از کودتا منتشر شد ۳۹ نفر کشته و در حدود ۳۵۰ نفر مجروح شدند که حال نزدیک به ۱۰۰ نفر از آن‌ها وخیم گزارش شد و بقیه جراحت‌های سطحی برداشته بودند. این خبر را روزنامه کیهان پس از کودتا منتشر کرد.
روز دستگیری
۲۹ مرداد ۱۳۳۲، دکتر مصدق در خانه «سیف‌الله معظمی» وزیر پست و تلگراف و تلفن کابینه‌اش در خیابان اردیبهشت توسط مأموران شهربانی دستگیر شد. نعمت‌الله نصیری، از سوی شاه مأمور دستگیری مصدق شد و از او بازجویی کرد.علاوه بر مصدق بسیاری از یاران و همراهان او نیز دستگیر شدند.
دادگاه تالار آیینه
دادگاه مصدق در تالار آیینه کاخ سلطنت آباد ادامه داشت. بعد از ۳۵ جلسه شاه نامه عفو او را نوشت. مصدق برآشفته اعتراض کرد: «عفو برای خطاکاران است، من خیانتی به مملکت نکرده‌ام و احتیاجی به صرف‌نظر شاه و عفو ندارم.»
بازگشت فراری
یک شهریور ۱۳۳۲، پس از اعلام رسمی موفقیت کودتا، شاه با نخستین پرواز از رم به بغداد رفت و ازآنجا باجت شخصی خود به تهران بازگشت. افسران ارتش برای خیرمقدم به فرودگاه مهرآباد رفته و اراذل‌واوباش برایش گاو قربانی کردند.
نظر شما