در این دادگاه تاریخی صدام و تنی چند از مقامات دولت بعثی عراق به اتهام کشتار مردم شهرک الدجیل محاکمه شدند.
به این ترتیب، با صدور حکم اعدام صدام، از زمان استقلال عراق تاکنون هیچ دولتمرد عراقی نتوانسته است به مرگ طبیعی رخت از جهان ببندد. البته این موضوع به شرطی است که یا صدام طی 30 روز آینده (در سالروز معرفی صدام به عنوان متجاوز در جنگ تحمیلی) تقاضای تجدیدنظر نکند و یا در دادگاه تجدید نظر نیز این حکم تأیید شود.
جلسه دادگاه صدام و همدستان او با تدابیر شدید امنیتی برگزار شد. بر این اساس به جهت مقابله با واکنش‌های احتمالی از ساعت 6 صبح دیروز تا اطلاع ثانوی در پنج استان مهم عراق شامل بغداد، صلاح‌الدین، دیاله،بابل و الانبار مقررات منع رفت‌و‌آمد وسائط نقلیه و حتی عابران پیاده برقرار شد.
در جلسه دیروز به غیر از صدام حسین، برادر ناتنی وی برزان تکریتی نیز به اعدام محکوم شد. صدام پس از اعلام رأی با فریاد به اعتراض پرداخت و گفت که این دادگاه را قبول ندارد اما برزان پس از شنیدن رأی تنها لبخند زد، اگر چه رنگ چهره‌اش به کلی دگرگون شده بود. در جلسه دیروز با رای دادگاه طه یاسین رمضان، معاون صدام به حبس ابد محکوم شد و عوادبندر، رئیس دادگاه‌های انقلاب در زمان صدام نیز همچون صدام حکم اعدام گرفت.
در این جلسه عبدالله خادم الروید، هرمز عبدالله الدوید و علی رایح از مسئولان پیشین حزت بعث به 15 سال زندان محکوم شدند. بنا برحکم دادگاه تنها محمد عزاوی به دلیل فقدان مستندات از کلیه اتهامات تبرئه شد.
در سال 1982 درخلال بازدید صدام از شهرک الدجیل به وی سوء قصد شد. پس از آن به دستور صدام 399 نفر از مردم این شهرک برای چهارسال در یک بازداشتگاه صحرایی حبس شدند و علاوه برآن 148 نفر که درمیان آنها کودکان یازده تا چهارده ساله نیز بودند تیرباران شدند.
صدام حسین علاوه بر این جنایت برای دیگر اعمال خود نیز محاکمه می‌شود. از جمله او به اتهام قتل‌عام بیش از 180 هزار کرد عراقی در قالب عملیات موسوم به انفال در انتظار محاکمه است اما بر اساس قوانین عراق اگر وی در یکی از مجموعه دادگاه‌هایش به اعدام محکوم شود، حکم اجرا شده و دیگر دادگاه‌ها برای او برگزار نمی‌شود.
واکنش‌ها
در نخستین واکنش به صدور حکم اعدام صدام زلمای خلیل زاد سفیر آمریکا در عراق با ابراز خوشحالی از این حکم گفت: مردم عراق باید صفحه دیگری از تاریخ خود را رقم زنند. مارگارت بکت وزیر خارجه انگلستان از این حکم ابراز رضایت کرد و مردم شهر‌های مختلف عراق با ریختن به خیابانها ابراز شادمانی کردند.البته در تکریت گروهی از طرفداران صدام به حمایت از او به خیابانها آمدند و شیخ حارص‌الضاری دبیر هیأت علمای سنی عراق نیز پیش از صدور رأی گفت: هر حکمی علیه صدام داده شود از نظر آنان غیرقانونی است.
در روز‌های دادگاه یک بار صدام گفته بود که می‌خواهد اگر حکم اعدام برای او صادر شد تیر‌بارانش کنند چون او یک نظامی است اما دادگاه به روال متداول چون او را به جنایت علیه بشریت محکوم کرد حکم اعدام با طناب دار را برای او برگزید. حکم صدام دو روز قبل از انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا و در شرایطی صادر شد که جرج بوش برای خروج از فشار افکار عمومی در انتخابات کنگره به یک بمب تبلیغاتی نیاز داشت.
هنوز معلوم نیست دادگاه تجدیدنظر چه حکمی صادر خواهد کرد اما اگر دادگاه تجدید نظر هم چنین حکمی دهد آنوقت باید شاهد عکس‌العمل جلال طالبانی بود.جلال طالبانی پیش از این گفته است حکم اعدام صدام را امضا نخواهد کرد. وفق قانون اساسی عراق امضای حکم اعدام با رئیس جمهور است.
