همشهری آنلاین - رابعه تیموری: روبه روی روستای لپه زنک قله‌های رشته‌کوه البرز جنوبی قرار دارد که در گذشته‌های دور شکارگاهی عمومی بوده است. قله‌های «سمند، یال شش گوش، یال توتک، گردنه لپه زنک، کوه قرمزی‌ها و آب گرمه» نام محلی قله‌های این رشته‌کوه هستند که مبدا و منزلگاه آغازین کوچ بهاره عشایر شهرستان ری به شمار می‌آیند.
عشایر ری هنگام کوچ در کنار مشقات و سختی‌های ذاتی کوچ با مشکلات دیگری دست‌وپنجه نرم می‌کنند که صاحبان سرمایه و زمین‌خواران برای آنها به وجود آورده‌اند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
آنها وقتی با دشواری و مشکلات فراوان از این قله‌ها و گردنه‌ها عبور می‌کنند، به جاجرود می‌رسند که یکی از مراتع میان‌بند (مراتع حدفاصل مراتع ییلاقی و قشلاقی عشایر) گله است. ویلاسازی و زمین‌خواری مراتع جاجرود را به کلی از بین برده و خوراکی برای دام‌ها باقی نگذاشته‌اند.
خوان نفسگیر گردنه لار
دهات لواسان خوان بعدی است که عشایر روستاهای ری برای رسیدن به ییلاق طی می‌کنند. در کوه‌های دهات لواسان درختانی کاشته‌اند که با اقلیم آنجا سازگاری ندارد و بی‌ثمر هستند، ولی عبور گله را بسیار سخت و دشوار می‌کنند. بسیاری مواقع آتش روشن کردن شبانه معتادان در لابه‌لای این درختان باعث حریق‌های گسترده‌ای می‌شود و گیاهان بومی مانند تنگس و هوم هم از بین می‌روند.
گردنه لار میان‌بند بعدی ایل است، اما مراتع این گردنه مالک دارند و باید گله بدون توقف و با سرعت از میان آنها عبور کند. گذراندن این میان بند برای احشام و مردم ایل سخت و نفسگیر است. عشایر پس از گذراندن گردنه لار بالاخره به ییلاق لار می‌رسند و در آن جا چادر می‌زنند.
با رسیدن به دشت پربرکت لار سختی‌های عشایر کوچ‌نشین ری به پایان نمی‌رسد، اما پس از اتراق و چادر زدن در این مرتع خوش آب‌وهوا زندگی پرزحمت آنها با زیبایی‌هایی همراه است که دشواری‌ها را شیرین می‌کند.
زیستگاه عقاب و حواصیل
دشت لار در بهار مثل یک تابلو نقاشی است. از قله تا دامنه کوه‌ها پر از برف سفید است و تا پایان اردیبهشت لابه‌لای علف‌ها و بوته‌های دشت، شقایق‌های سرخ و لاله‌های وحشی می‌روید.دشت لار علفزارها و بوته‌زارهای حاصلخیز و باطراوتی دارد و غلات و گیاهانی مانند والک، گلپر، چای کوهی، گل گاوزبان، شیرین بیان، کاسنی، آویشن، پیازک، موسیر، باریجه و قارچ در دامنه کوه‌های لار یافت می‌شود.
دشت لار زیستگاه پرندگانی مانند کبک، باکلان، حواصیل‌های سفید و خاکستری و عقاب است و امکان دارد شب و نیمه‌شبی گذر خرس قهوه‌ای یا روباهی به حوالی سیاه چادرهای عشایر بیفتد که البته آنها خوب می‌دانند چطور بدون آزار رساندن به حیوان از خودشان و گله مراقبت کنند.
کوچ ییلاقی عشایر ری ١۵ فروردین آغاز می‌شود و تا ۱۵ شهریور که دوباره به روستای قشلاقی خود بر می‌گردند، در دشت پربرکت لار به سر می‌برند.
تعداد عشایر شهرستان ری ٢٠٠ خانوار است که با نگهداری از ۳۵ هزار راس دام سبک (گوسفند و بز) و تولید سالانه یک هزار و ۴۰۰ تن گوشت قرمز در تامین منابع پروتئینی استان تهران نقش قابل توجهی دارند.
نظر شما