در ماه رمضان، مصرف اقلامی همچون سبزیجات، گوشت مرغ و گوشت قرمز، نسبت به مابقی ماه‌های سال افزایش بیشتری پیدا می‌کند، بنابراین طبق قاعده و اصول اقتصادی، طبیعی است که قیمت اینگونه اقلام، افزایش یابد. اما طبق همان اصول اقتصادی، راه جلوگیری از افزایش قیمت مواد غذایی پرمصرف، افزایش عرضه است.
به همین دلیل است که همه ساله، دولت‌ها تحت عناوین مختلفی همچون تنظیم بازار، طرح ضیافت و ... اقدام به عرضه انبوه مواد پروتئینی می‌کنند تا از افزایش قیمت آنها جلوگیری کنند. تجربه نشان داده که با وجود برنامه‌های مختلفی که وزارتخانه‌های بازرگانی و کشاورزی برای افزایش عرضه مواد پروتئینی در ماه رمضان انجام می‌دهند، معمولاً افزایش قیمت در اقلام مختلف رخ می‌دهد، منتها نوسان قیمت‌‌ها در سال‌های مختلف، متفاوت بوده است.
برخی سال‌ها دولت موفقیت بیشتری در تنظیم بازار ماه رمضان کسب کرده ودر سال‌های دیگر هم دولت متأسفانه، ناموفق بوده است. به‌طور معمول، قیمت مواد خوراکی در آستانه ماه مبارک رمضان روند صعودی می‌گیرد که می‌توان آن را موج گرانی رمضان نامید. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد، دولت در سال گذشته در کنترل موج گرانی ماه رمضان، از امسال موفق‌تر بود. در سال گذشته فقط قیمت گوشت مرغ در ابتدای ماه رمضان نسبت به یک ماه قبل آن رشد 2رقمی را تجربه کرد. اما امسال، علاوه بر گوشت مرغ، قیمت میوه‌جات، تخم‌مرغ و سبزیجات هم نسبت به یک ماه قبل از ماه رمضان رشد 2رقمی داشتند.
به علاوه، نسبت به سال گذشته، سیاست‌های تنظیم بازار فقط در مورد روغن نباتی، از موفقیت بیشتری برخوردار بود و رشد قیمتی یک‌ماهه آن کمتر بوده است. متأسفانه، موج گرانی‌ها در رمضان امسال نسبت به سال گذشته خصوصاً در میوه‌جات، تخم‌مرغ، گوشت مرغ و سبزیجات، محسوس‌تر است و دولت نسبت به عملکرد سال گذشته خود، نمره مثبت نگرفته است.
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد قیمت اقلام مختلف لبنی در ماه رمضان امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. تخم‌مرغ، برنج، حبوبات، سبزی و میوه‌های تازه هم از این روند، بی‌نصیب نیستند. مجموع این آمار و ارقام نشان می‌دهد که سیاست‌های تنظیم بازار دولت در سال گذشته، موفق‌تر از امسال بوده و به عبارت صریح‌تر، در سال‌جاری دولت در تنظیم بازار مواد غذایی در آستانه ماه مبارک رمضان، بسیار ناموفق بوده است.
البته روزنامه همشهری، منتقدی غیرمنصف نیست و می‌داند که گرانی برخی اقلام خوراکی به‌علت سرمازدگی و خشکسالی‌های اخیر بوده است، ولی به هر حال نمی‌توان ناکارآمدی سیاست‌های تنظیم بازار را نادیده گرفت. نمودارهای ذیل به خوبی نشان می‌دهد که رشد قیمت برخی مواد مهم غذایی، فراتر از آن است که بتوان برای آن توجیه مناسبی آورد. از دست‌اندرکاران تنظیم بازار، می‌خواهیم با تکیه بر همین آمار مستند، به سیاست تنظیم بازار خود، نمره دهند.
نرخ مصوب برای مرغ
اوایل شهریورماه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان اعلام کرد: با تصویب کارگروه کنترل بازار در راستای حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، قیمت گوشت مرغ حداکثر 2850 تومان تصویب شد.
هدف از این قیمت‌گذاری، ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای گوشت مرغ و جلوگیری از بروز هر گونه نابسامانی در بازار این کالای پرمصرف، به خصوص در ایام ماه مبارک رمضان اعلام شد. حال که مدتی از ماه رمضان گذشته است، شهروندان به خوبی می‌توانند به این سوال پاسخ دهند که آیا رقم مصوب فوق، اجرایی شد یا خیر؟
به‌هرحال، تلفن 124 آماده دریافت گزارش‌ها و شکایت‌های مردمی به صورت 24 ساعت در شبانه‌روز است.
نگران گوشت قرمز نباشید
در روزهای اول ماه رمضان، قائم‌مقام معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: مردم هیچ نگرانی از نظر تأمین گوشت قرمز نداشته باشند زیرا گوشت قرمز به قدر کافی تولید و ذخیره‌ها روانه بازار شده است. حسین دماوندی‌نژاد البته اذعان داشت که عرضه گوشت قرمز بنابر کیفیت آن با استخوان و بی‌استخوان به قیمت‌های متفاوت در سراسر کشور عرضه می‌شود. روزانه گوشت قرمز وارد بازار توزیع می‌شود و نه تنها در 110 مرکز تهران بلکه در سراسر کشور عرضه شده. این البته تنها نمونه‌ای از اظهارات مقامات 2 وزارتخانه بازرگانی و جهادکشاورزی درباره تنظیم بازار گوشت قرمز بود.
میوه ارزان می‌شود؟
در حالی که در یک ماه منتهی به نیمه شهریور (اوایل ماه رمضان) قیمت انواع میوه‌جات به طور متوسط 46درصد افزایش یافته، دبیر اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی ابراز امیدواری کرده که قیمت میوه به ویژه سیب درختی از 10 الی 15 روز آینده کاهش پیدا کند.
به گفته علی حاج فتحعلی، خشکسالی اثرات مهمی در کمبود میوه و کاهش عرضه داشته که این مهمترین دلیل گرانی میوه است و دلال‌ها در این زمینه نقش مؤثری ندارند. وی گفته که میوه‌های سردرختی امسال نسبت به سال گذشته به دلیل 2 پدیده سرمازدگی زمستان و خشکسالی در سال جاری کاهش پیدا کرده است.
سبزی‌ها عمدتاً گران شده‌اند
سبزی‌های تازه در یک ماه اخیر نوسان قیمتی زیادی را تجربه کرده‌اند. در یک ماه منتهی به اول ماه رمضان، قیمت سبزی‌های تازه به طور متوسط 7/13درصد افزایش یافت. در این میان، افزایش قیمت خیار، بادمجان، لوبیاسبز و کدوسبز بیش از دیگر اقلامی بود که جزو سبزی‌ها محسوب می‌شوند. در این مدت، قیمت خیار در سطح تهران به طور متوسط 31درصد بیشتر شد و به هر کیلو 740تومان رسید. بادمجان هم در این مدت گرانی 29درصدی را تجربه کرده و کدوسبز هم 23درصد گران شده است. سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی ارزان شده‌اند به طوری که هر کیلو گوجه فرنگی در ابتدای ماه رمضان نسبت به 30 روز پیش به طور متوسط 4درصد و سیب‌زمینی 10درصد ارزان شده است.
